"Qarpızın yağlı yeməkdən sonra yeyilməsi düzgün deyil" - HƏKİM

"Qarpızın yağlı yeməkdən sonra yeyilməsi düzgün deyil" - HƏKİMAdətən hər yayda bu mövsüm üçün xarakterik olan hadisələr müşahidə edilir. Qarpızdan zəhərlənmələr, ilan, həşərat sancmaları və sair. Bu il də bədbəxt hadisələrsiz ötüşmədi. Öncə qeyd edək ki, rəsmi məlumatlarda bu vaxta kimi qarpızla bağlı zəhərlənmə hallarının olmadığı iddia edilir. Yayın ən çox sərinləşdirici və dadlı olan bu bostan məhsulu insanları özünə cəlb etsə də, onun yetişdirilməsi zamanı istifadə edilən süni əngəllər insanlara qənim kəsilir.

Qeyd edək ki, qarpızın təbii halda yetişmə dövrü avqust ayıdır. Ancaq iyunun sonları və iyul ayı boyunca bu bostan məhsulunun satışına başlanır. Bu il qarpız satışı əvvəlkindən az olsa da, artıq mənfi təsirini göstərməkdədir. Lakin rəsmi olaraq bu məlumatlar hələ təsdiqini tapmayıb. Belə ki, təcili və təxirəsalınmaz yardım stansiyasından verilən məlumata görə, bu il qarpız zəhərlənməsi ilə bağlı heç bir fakt qeydə alınmayıb: "Müraciətlər ancaq ilan sancması ilə bağlı olub. Belə ki, bu il Pirallahı qəsəbəsində 2 nəfəri ilan sancıb. Hər iki şəxs müalicə olunaraq evə buraxılıb". Stansiyanın sözçüsü insanların maarifləndirməyə ehtiyacı olduğunu və hələlik qarpız mövsümü başlamadığı üçün bu bostan bitkisini yeməməyi tövsiyə etdi.

"Hələ ki, zəhərlənmə halı aşkarlanmayıb"

Respublikanın baş toksikoloqu, dosent İsmayıl Əfəndiyev isə bildirdi ki, qarpızdan zəhərlənmə hallarının olması ilə bağlı fikirlər düzgün ifadə edilmir:

"Qarpız şirin və dadlı bir məhsuldur. Onun insanı zəhərləməsi mümkün deyil. Qarpızdan zəhərlənmə ondan düzgün istifadə edilmədikdə yaranır və nəticədə deyirlər ki, kimsə qarpızdan zəhərləndi. Səbəb isə əksər halda qarpızın yuyulmadan kəsilməsi olur. Belə olduğu halda qarpızın üzərində olan mikroblar bıçaq vasitəsilə onun daxilinə ötürülür və bu da mikrobların inkişafına şərait yaradır. Bununla belə, qarpızdan qidalanmaya düzgün riayət edilməlidir ki, zəhərlənmə baş verməsin. Buna səbəb əsasən məhsulun xörəkdən sonra yeyilməsi olur. Əslində, qarpız xörəkdən əvvəl yeyilməlidir. Ümumiyyətlə, meyvə-tərəvəz xörəkdən 30 - 40 dəqiqə əvvəl yeyilməlidir. Qarpız isə xüsusilə. Qarpız yağlı xörəkdən sonra yeyildikdə mədənin üst hissəsinə yığılır. Yemək 2 saata qədər sorulur mədənin üst hissəsində qalan qarpız isə bu müddət ərzində qıcqırmağa başlayır. Bu da ürəkbulanma və qusmaya gətirib-çıxarır. Xörəkdən 30 - 40 dəqiqə əvvəl yeyiləndə isə bir neçə dəqiqəyə sorulur və mənfi nəticə vermir. Zəhərlənməyə səbəb günəş şüalarının təsiri nəticəsində məhsulun tərkibinin dəyişməsi də ola bilər. Hələlik toksikoloji mərkəzə qarpızdan zəhərlənmə ilə bağlı müraciət daxil olmayıb".

İ.Əfəndiyev yay fəslinin gəlişi ilə bir sıra problemlərin yarandığını bildirdi:

"Bu il daha çox ilan sancması ilə bağlı müraciətlərin sayı artıb. Yanvarın 1-dən iyulun 1-nə kimi 29 ilansancma hadisəsi qeydə alınıb. Yalnız Zirə qəsəbəsindən olan 5 - 6 yaşlarında 1 uşaq dünyasını dəyişib. Körpə xəstəxanaya çatdırılsa da, vəziyyəti ağır olduğu üçün onun həyatını xilas etmək mümkünləşmədi. Ancaq 28 nəfər müalicə edilərək evə buraxılıb. Qeyd edim ki, hazırda ilan zəhərindən orqanizmi xilas etmək üçün yeni zərdab var ki, onunla zəhəri qısa zamanda xaric etmək mümkündür. Lakin bunun üçün mütəxəssislərə tez müraciət etmək lazımdır".

Baş toksikoloq bu il qaraqurd hörümçəyinin sancmasına 8 nəfərin, əqrəb sancmasına isə 3 nəfərin məruz qarldığını da dedi:

"Bütün xəstələr tamamilə sağalaraq evə buraxılıb. Onu da deyim ki, mövsümlə bağlı allergiyalı xəstələrin də müraciətlərinin sayı artıb. Buna səbəb isə köhnə yeməklə qidalanmaq, hibridləşmiş meyvələrin təsiri, keyfiyyətsiz dərman qəbulu və sair olur".

Hansı qarpızdan imtina edək?

Məsələyə münasibətini öyrəndiyimiz Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin qida təhlükəsizliyi şöbəsinin müdiri İmran Abdullayev isə bildirdi ki, qarpızdan istifadə zamanı son dərəcə ehtiyatlı olmaq vacibdir:

"İlk növbədə bostan məhsullarının hardan alınmasına diqqət yetirmək vacibdir. Günəş şüalarının birbaşa təsirinə məruz qalan məhsulu almaqdan çəkinin. Maşın yollarının kənarında, küçələrdə satılan qarpızların tərkibi qlükoza ilə reaksiyaya girdiyindən toksik maddələr əmələ gəlir. Ona görə də yaxşı olar ki, bostan məhsulları alarkən bağlı və çərçivəyə alınmış xüsusi yerlərdə, həmçinin yollardan xeyli aralı məsafədə saxlanılan məhsullara üstünlük verilsin".

İ.Abdullayev də məsləhət gördü ki, qarpızı kəsməzdən əvvəl onu yaxşıca yumaq vacibdir:

"Hətta bu məhsulu sabun və qaynanmış su ilə yumaqla ondan gələn təhlükəni əngəlləmək mümkündür. Onu da qeyd edim ki, qarpızı təmiz bıçaqla və tam quruduqdan sonra kəsmək lazımdır. Yetişmiş məhsula bıçaq dəyən kimi dərhal ayrılır və onun tumları tünd-qəhvəyi və ya qara rəngdə olur. Əgər qarpızın zolaqları sarımtıl və ya qəhvəyi rəngdədirsə, bu onun tərkibinin qənaətbəxş olmamasından xəbər verir". //Tibb.az


BiG.Az
Telegramda izləyin
Sağlamlıq   Baxılıb: 1038   Tarix: 22 avqust 2021  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666

Facebookda Paylaş
Həkimlər

Oxşar xəbərlər

.

Xərçəngin bu növü Y nəslinin yeni kabusuna çevrilib

Son illərdə daha çox gəncdə rast gəlinən aqressiv xərçəng növü - apendisit xərçəngi - tibb mütəxəssislərini ciddi narahat edir. Bu xəstəliyin dəqiq səbəbi hələ müəyyən edilməyib, lakin yayılma sürəti narahatedici səviyyəyə çatıb. Y nəslində 4 dəfə daha çox müşahidə olunur. "Annals of Internal Medicine"

29.06.2025 432
.

Heyvanlardan insanlara keçə bilən təhlükəli xəstəliklər

Heyvanlardan insanlara keçən xəstəliklər dünya üzrə geniş yayılıb və bir çox hallarda ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. BİG.AZ xəbər verir ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına əsasən, dünyada mövcud olan infeksion xəstəliklərin təxminən 60 faizi zoonoz mənşəlidir. Həkimlərin v

08.07.2025 482
.

İsti havada səyahət: bu 7 səhvə yol verməyin

İsti yay günlərində səyahət bəzən xoş istirahətdən çox bədən üçün ciddi sınağa çevrilə bilər. Xüsusilə də bədən yüksək temperaturlara uyğunlaşmayıbsa, bu, sağlamlıq üçün təhlükəli ola bilər. xarici mediaya istinadən isti havada səyahət zamanı yol verilən 7 əsas səhvi təqdim edir:. 1. Kifayət qədər s

14.07.2025 343
.

Yay aylarında keçməyən baş ağrısının səbəbi bu ola bilər

Yay aylarında geniş şəkildə istifadə olunan kondisionerlər baş ağrılarına səbəb ola bilər. BİG.AZ Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, türk həkim Dr. Murad Yaycı kondisioner mənşəli baş ağrılarının qarşısını almaq üçün görülməli tədbirləri açıqlayıb. İsti yay günlərində sərinləmək məqsədilə tez-te

26.06.2025 677
.

Adi soyuqdəymə virusları belə insult riskini artıra bilər - TƏDQİQAT

Melburn Universitetinin alimlərinin yeni araşdırması COVID-19, respirator sinsitial virus (RSV) və qrip kimi geniş yayılmış respirator virusların böyüklər arasında qısamüddətli ürək-damar hadisələri, xüsusilə infarkt və insult riskinin artması ilə əlaqəli olduğunu ortaya qoyub. "MedicalXpress"

22.06.2025 372
.

Siqaret çəkənlərə PİS XƏBƏR

Hər bir siqaret insan ömrünü orta hesabla 20 dəqiqə qısaldır - kişilərdə 17 dəqiqə, qadınlarda isə 22 dəqiqə. xəbər verir ki, bu barədə " "ya verdiyi müsahibədə psixiatr və narkoloq Ruslan İsayev məlumat verib. "Əvvəllər hesab edilirdi ki, bir siqaret insan ömrünü təxminən 11 dəqiqə azaldır

01.07.2025 847
.

Sağlam həyat tərzi sürən 39 yaşlı məşqçidə xərçəng aşkarlanıb

39 yaşlı məşqçi Danni Dankan düzgün qidalanma və müntəzəm fiziki aktivlikdən ibarət sağlam həyat tərzi sürməsinə baxmayaraq yoğun bağırsaq (kolorektal) xərçənginə tutulub. Ölkə.az xəbər verir ki, bu barədə İspaniyanın "El Español" nəşri məlumat yayıb,. O bildirib ki, həkimlər onun xəstəliyini

17.06.2025 811
.

Gündə 10 min addıma alternativ: "Yapon gəzintisi" idman zalını əvəz edə bilər

Gəzinti – bir çox həyat probleminə universal cavab ola bilər. Stress, depressiya və ya sadəcə formaya düşmək arzusu – bu hallar üçün gəzinti sadə, əlçatan və təsirli bir seçimdir. Ən əsası isə, hər hazırlıq səviyyəsində olan insanlar üçün uyğundur. Hazırda "interval gəzinti məşqi" (interva

14.07.2025 431
.

Bu şəxslər üçün gün eynəyi taxmaq TƏHLÜKƏLİDİR

Gün eynəkləri təkcə dəbli aksesuar deyil, həm də gözləri zərərli ultrabənövşəyi (UV) şüalardan qorumaqda vacib rol oynayır. Amma alimlərin fikrincə, bəzi hallarda onları taxmamaq daha faydalı ola bilər. Alimlər nə deyirlər?. "Gün eynəkləri faydalı UVB şüalarını da bloklaya bilər, bu isə vitami

07.07.2025 507
.

TOP MP3