Zəlzələdən sağ çıxanlarda müşahidə olunan "crush" sindromu nədir?

Bildiyimiz kimi, fevralın 6-da, səhər saatlarında qardaş Türkiyədə 7,7 bal gücündə dəhşətli zəlzələ baş verib. Zəlzələdən Kahramanmaraş, Hatay, Qaziantep və Diyarbəkir də daxil olmaqla 10 vilayət zərər çəkib. Hadisədən dərhal sonra Türkiyənin 81 vilayətindən axtarış-xilasetmə qrupları təbii fəlakət bölgələrinə göndərilib. Son məlumatlara əsasən, təbii fəlakət nəticəsində ölənlərin sayı 12 873 nəfərə çatıb, 62 937 nəfər yaralanıb.

Sağ qalan insanlar da, çox güman ki, bu dəhşətli hadisənin təsirindən hələ uzun müdət çıxa bilməyəcəklər. Mənəvi sarsıntı ilə yanaşı, onlarda "crush" (əzilmə) sindromu da müşahidə olunur. "Crush" (əzilmə) sindromu nədir?

BiG.AZ xəbər verir ki, bu barədə həkim-nefroloq Dr.Taleh Nağdəliyev sosial şəbəkədə məlumat verib.

O vurğulayıb ki, qardaş Türkiyədə baş verən zəlzələdən sonra tibb işçilərinin xilas olmuş yaralılar arasında rast gələ biləcəyi böyük sağlıq problemlərindən biri də "Crush" (əzilmə) sindromudur:

"Başqa adı ilə travmatik rabdomioliz nədir?

İlk dəfə 1909-cü ildə İtaliyanın Messina şəhərində baş vermiş zəlzələdən qurtulan insanlarda ümumi halsızlıq, zəiflik, şişkinlik, sidiyin qəhvə rəngdə olması və s. əlamətlərlə müşayiət olunan sindrom kimi təsvir olunub. Daha sonralar 1-ci və 2-ci Dünya müharibələrində Alman və İngilis həkimlər tərəfindən də tibbi ədəbiyyatlara salınıb.

"Crush" sindromu zamanı əzələ toxumasının uzunmüddətli və dayanıqlı təzyiqə (məsələn, beton lövhə) məruz qalması nəticəsində əzələdə olan mioqlobin, fosfor, kalium, laktik asit və s. maddələr sürətli şəkildə qanda yayılaraq toksik təsirlərini göstərirlər. Beləliklə, yaralılarda şişkinlik, qəhvə rəngli sidik ifrazı, arterial təzyiqin aşağı düşməsi və nəhayət kəskin böyrək çatışmazlığı kimi ciddi fəsadlar rastlana bilər.

Böyrək yetməzliyi ilə nəticələnən rabdomioliz zəlzələdə xəsarət alanların təxminən 1.5%-də rast gəlinsə də, xəsarət alanların çox olması fəlakət zamanı ciddi şəkildə tibbi yükü artıra bilər. Müalicə konservativ dərman müalicəsi və böyrək əvəzedici terapiyalardan istifadə etməklə aparılır.

Müharibə və təbii fəlakətlər coğrafiyasında fəaliyyət göstərən tibb işçilərinin bu kimi fövqəladə hallara öncədən hazır olması üçün bunun vacib bir mövzu olduğunu düşünürəm.

Allahdan qardaş türk xalqına səbir diləyirəm. Ölənlərə rəhmət, sağ qalanlara şəfa arzulayıram".

Natəvan Baxşiyeva

Telegramda izləyin

instagramda izləyin