Tarixdəki ən güclü və dəhşətli sunami: 500 metrdən yüksək dalğa necə yarandı?
Lent.az tarixin ən güclü sunamisi barədə məlumat verir.
1958-ci ilin yayında Alyaskanın Lituya körfəzində tarixdə ən böyük sunami baş verib. 7,8 bal gücündə zəlzələ nəhəng qaya kütləsini dağıdıb və bu, hündürlüyü yarım kilometrə çatan nəhəng dalğanın yaranmasına səbəb olub.
Lituyadakı sunaminin hündürlüyü "Empire State Building"in hündürlüyünü keçib. Şahidlər bu hadisəni dəhşətli mənzərə kimi qiymətləndiriblər: 160 km/saat sürətlə hərəkət edən sunami qayıqları sözün əsl mənasında süpürüb və açıq dənizə atıb. Fəlakət səngidikdən sonra Lituya sahillərində yalnız xarabalıqlar qalıb.
Narahat körfəz
Lituya körfəzi, prinsipcə, narahat təbiəti ilə məşhurdur. Onun uzunluğu təqribən 14 kilometrdir, körfəzin girişi dardır və 10 kilometrdən çox deyil. Körfəzin Alyaskanın qayaları və buzlaqları arasında yerləşməsi onu çətin və sirli edir.
Lituyanın dərinliyi təxminən 220 metrdir. Balıqçılar burada vaxtaşırı qayıqların yoxa çıxdığını müşahidə etdilər - sonradan alimlər təsdiq etdilər ki, plitələrin hərəkəti və yeraltı təkanlar səbəbindən bu ərazidə dəniz narahatdır, hər 25 ildən bir sunami baş verir.
Megatsunaminin gücü
Lituya körfəzini bürüyən meqasunaminin hündürlüyü 524 metr olub. Dalğa bütün ağacları, binaları və bitki örtüyünü asanlıqla süpürüb, qayıqları və gəmiləri açıq dənizdə çöp kimi oynadıb.
Lituya sunamisi bəşər tarixində ən böyük sunami hesab olunurdu. Əvvəlki lider "cəmi" 192 metr hündürlüyü olan Icy Bay sunamisi idi.
Asteroidin təsiri
Sunaminin əsas səbəblərindən biri zəlzələ nəticəsində süxurların yıxılmasıdır. Alimlər bu prosesi nəhəng qüvvəyə görə asteroidin düşməsi ilə müqayisə edirlər.
Fəlakətdən sonra tədqiqatçılar suyun səviyyəsinin 30 metr aşağı düşdüyü buzaltı gölə diqqət yetirdilər. Mütəxəssislər körfəzin coğrafiyası və zəlzələyə səbəb olan nasazlığın olması səbəbindən yeni sunami ehtimalının yüksək olacağı barədə xəbərdarlıq edirlər.
Dalğanın nəticələri
Lituyadakı sunaminin nəticələri dağıdıcı oldu - onları hələ də kosmosdan görmək olar. Bir vaxtlar sıx meşələrlə örtülmüş sahil, bitki örtüyündən tamamilə məhrum olan hamar qaya kimi oldu. Yaxınlıqdakı Yakutat kəndində kommunal şəbəkələrə, rabitə və körpülərə ziyan dəyib. 5 nəfər bu fəlakətin qurbanı oldu və onlar hadisənin episentrində qaldılar - şükürlər olsun ki, buxtada əhali az idi.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 549 Tarix: 12 noyabr 2024
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255
Facebookda Paylaş
Ekspert delimitasiya prosesinə mane olan səbəbləri AÇIQLADI
"Delimitasiya başlanılsa da, ekspert qruplarının məsləhətləşmələri hər ay bir neçə dəfə davam etsə də, təəssüf ki, erməni tərəfi hələ də prosesin dayandığı nöqtədən davam etməsinə razı olmur". Bu sözləri jurnalistlərə açıqlamasında hərbi ekspert Ədalət Verdiyev deyib. "Erməni tərəfi
12:30 129 KİV: Şoltsun partiyasının reytinqi düşməyə davam edir
Almaniya kansleri Olaf Şoltsun Sosial Demokrat Partiyasının reytinqi düşməyə davam edir və cəmi 14 % təşkil edir. "Report" xəbər verir ki, bunu INSA İnstitutunun "Bild" nəşri üçün keçirdiyi sorğunun nəticələri sübut edir. Nəticələrə görə, eyni zamanda, hakim koalisiyadan çıxmış Aza
18:00 48 Daxili çayların bir çoxu quruyub: Problemlərin həlli üçün hansı işlərin görülməsinə ehtiyac var?
COP29 çərçivəsində "İqlim, təbiət və insanlar üçün su həyat xəttinin təbliği" adlı tədbirdə İqlim Fəaliyyəti naminə Su üzrə Bakı Dialoquna rəsmi start verilib. Ekologiya və təbii sərvətlər naziri, COP29-un prezidenti Muxtar Babayev və BMT-nin Ətraf Mühit Proqramının (UNEP) icraçı direktor
11:10 128 Hərbi xronika: Ermənistanın bollivud silahları
Baku TV-nin "Hərbi xronika" rubrikasının yeni buraxılışı yayımlanıb. Budəfəki buraxılışda Hindistanın "Akaş" ortamənzilli hava hücumundan müdafiə sisteminin xüsusiyyətlərindən bəhs olunub. Bildirilib ki, ötən həftənin əvvəlində Ermənistana göndərildiyi məlum olan sistem zinvor ordus
16:30 95 Filippində güclü yanğın: Minə yaxın ev külə döndü
Filippinin paytaxtı Manila şəhərində gecəqonduların üstünlük təşkil etdiyi ərazidə güclü yanğın baş verib. xəbər verir ki, bu barədə AFP məlumat yayıb. Hadisə nəticəsində minə yaxın ev alışaraq külə dönüb. Qeyd olunub ki, yanğın evlərdən birinin ikinci mərtəbəsində başlayıb və qısa müddət ərzində digə
19:20 0 Kanada Çini Arktikada kəşfiyyat məlumatları toplamaqda günahlandırıb
Çinin Arktikadakı fəaliyyəti elmi tədqiqatların hüdudlarını aşır, onlarlar regionda kəşfiyyat məlumatları toplayır. "Report" xarici KİV-ə xəbər verir ki, bu barədə Kanadanın milli müdafiə naziri Uilyam Bler Halifaksda təhlükəsizlik forumu zamanı bildirib. "Çin Arktikada iki üsulla işləyir
18:10 38 Azərbaycanda dəniz nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma 20 %-dən çox artıb
Bu ilin yanvar-oktyabr aylarında Azərbaycanda dəniz nəqliyyatı ilə daşınmış sərnişinlərin sayı ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 20,4 % artaraq 24,2 min nəfər olub. "Report" bu barədə Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbər verir. Məlumata görə, 10 ay ərzində Azərbaycanda dəniz nəqliyyat
12:40 126 COP29-da illik iqlim maliyyələşməsi üçün 300 milyard dollar təsdiqlənib
BMT-nin İqlim Dəyişiklikləri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasında (COP29) ildə minimum 300 milyard ABŞ dolları məbləğində iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üzrə təklif olunan sazişin yekun variantı təsdiq edilib. "Report" xəbər verir ki, bu barədə COP29-un yeku
10:10 143 İcbari tibbi sığorta hesabına icra olunan diskektomiya əməliyyatlarının sayı açıqlanıb
Bu ilin yanvar-oktyabr ayları ərzində icbari tibbi sığorta hesabına 3500-ə yaxın diskektomiya (sinir köklərinə təzyiq göstərən fəqərəarası diskin hissəvi və ya tam çıxarılması) əməliyyatı icra olunub. "Report" xəbər verir ki, bu barədə İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi məlumat yayıb
15:50 115 
