Möhtəşəm GÖRÜNTÜLƏR - Yerin qitələri 1,8 milyard il ərzində belə dəyişib
Alimlər ilk dəfə olaraq Yer səthindəki süxurların məlumatlarından istifadə edərək son 1,8 milyard il ərzində planetin tektonik təkamülünü yenidən qura biliblər.
BAKU.WS xəbər verir ki, Çinin Okean Universitetinin alimlərinin araşdırması Geoscience Frontiers jurnalında dərc olunub.
Burada planetin tarixinin son 40%-i ərzində qitələrin hərəkətini əks etdirən animasiya hazırlanıb. Söhbət Yerin tektonik keçmişinin xəritəsi qitələrin gözəl "rəqsini" göstərir.
Hər şey müasir dünya xəritəsindən başlayır. Hindistan daha sonra sürətlə cənuba, ardınca Cənub-Şərqi Asiyanın bəzi hissələrinə doğru hərəkət edərək, Cənubi Yarımkürədə qədim Qondvanaland qitəsini meydana gətirir.
Təxminən 200 milyon il əvvəl dinozavrlar Yer kürəsini gəzəndə Qondvana Şimali Amerika, Avropa və Şimali Asiya ilə birləşərək super qitə Pangea yaradıb. Pangea və Qondvana özləri də daha köhnə lövhələrdən ibarətdir. Yenidənqurma daha sonra təxminən 1,35 milyard il əvvəl daha qədim superkontinent Nunadan əmələ gələn köhnə superqitə Rodiniyanı ortaya qoyur.
Yer plitələrin tektonikliyinə görə unikal bir planetdir. Onun səthi bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan, dağlar və ya okeanlar yaradan fraqmentlərə (plitələrə) bölünür. Tektonika zəlzələlərə və vulkan püskürmələrinə səbəb olmaqla yanaşı, Yerin dərinliklərindən qayaları qaldırır. Bu proses fosfor və molibden kimi həyat üçün lazım olan elementləri səthə çıxarır.
Planetin tektonik tarixinin xəritələşdirilməsi Yerin rəqəmsal modelini yaratmağa kömək edəcək ki, bu da iqlim və atmosferdə oksigenin təkamülü ilə bağlı fərziyyələri sınaqdan keçirməyə imkan verəcək. Tektonik hərəkətlərin yenidən qurulması plitə tektonikasının atmosfer kimyası ilə necə əlaqəli olduğunu, mis və kobalt kimi filiz yataqlarının əmələ gəlməsini və köhnə metal daşıyan süxurların harada tapıla biləcəyini aşkar etməyə kömək edəcəkdir.
Yerin keçmişini modelləşdirmək həm də qida maddələrinin həyat üçün necə mövcud olduğunu anlamağa kömək edir.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 1059 Tarix: 09 sentyabr 2024
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Telefonu niyə yastığın altına qoyub yatmaq olmaz?
"Yaşayış sahəsinin ekologiyası" laboratoriyasının müdiri Anton Yastrebçevin sözlərinə görə, smartfonları yastığın altına qoyub yatmaq olmaz. -a istinadən xəbər verir ki, ekspert səbəb kimi telefonlardan gələn radiasiyanın bəzən artdığını bildirib. "Nəzərə almaq lazımdır ki, telefonları
18.09.2021 862 "Bəyimizi vağzalı sədaları altında yola salırıq" - Pərvindən Maqsudun həbsinə reaksiya
Tanınmış aktrisa Pərvin Abıyeva bu gün Ukrayanda həbs olunub, Azərbaycana gətirilən Maqsud Mahmudovla bağlı paylaşım edib. -a istinadən xəbər verir ki, tanınmış aktrisa Maqsudun həbsini "İlahi ədalət" adlandırıb: . "İlahi Ədalət və dövlətimizin ədaləti! Bu qədər insanın haqqına girməyi
18.09.2021 11870 Soğan şirəsinin unikal müalicəvi xüsusiyyətləri - Damarları təmizləyir, xərçəngdən qoruyur
Soğan şirəsi qədim zamanlardan xalq təbabətində bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Soğanı və soğan şirəsini "təbii antibiotik" adlandırırlar. Qədimdə irinli yaralar və müxtəlif bakterial infeksiyaların müalicəsində soğan şirəsi çox geniş istifadə olunurdu. Bu haqda məlumatla
17.09.2021 1447 "Su çənimizi yığışdırdılar ki, şəhərin gözəlliyini pozur..." - Daha bir SU PROBLEMİ - ŞİKAYƏT - AÇIQLAMA
ın redaksiyasına su ilə bağlı növbəti şikayət daxil olub. Belə ki, Təhminə Babayeva adlı şikayətçinin sözlərinə görə, Nizami rayonu "Naxçıvanski" 94B ünvanında gündüz saat 11-də suyu azalda-azalda tam kəsirlər, axşamüstü 6, 7-də yenidən açırlar:. "Gecə 12-yə işləmiş isə yenə kəsirlər
18.09.2021 880 Mehriban Əliyeva Milli Musiqi Günü münasibətilə paylaşım edib
Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva rəsmi instaqram səhifəsində Milli Musiqi Günü ilə bağlı paylaşım edib. "Report" xəbər verir ki, paylaşımda deyilir:. "18 Sentyabr Milli Musiqi Günüdür. Bu gün doğum günlərini qeyd etdiyimiz görkəmli Azərbaycan bəstəkarlar
18.09.2021 264 Şimşək çaxıb, leysan yağıb
Ölkə ərazisində hökm sürən faktiki hava açıqlanıb. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən -a verilən məlumata görə, saat 21.00-a olan məlumata əsasən Şəki, Daşkəsən, Gədəbəy, Göy-göl, Quba, Ləzə, Qusar, Oğuz, Kişçay (Şəki), Balakən, Sarıbaş(Qax), Sahdağ, Zaqatala
17.09.2021 1179 Biləsuvarda buğa məktəb direktorunun qabırğasını sındırdı
Biləsuvar rayonunda 7 il bəslədiyi buğa direktor müavinini xəstəxanalıq edib. -a istinadən xəbər verir ki, hadisə rayonun Aşağı Cürəli kəndində məktəb direktoru Alim Hacıyevin yaşadığı ünvanda olub. Hacıyev həyətyanı sahədəki təssərrüfatında mal-qaraya qulluq edərkən buğa ona qəfil hücum edib. Nəticəd
18.09.2021 995 Azərbaycanda istehsal ediləcək avtomobillərin qiyməti açıqlandı - 17 min manata...
Hacıqabul Sənaye Məhəlləsində istehsal ediləcək minik avtomobillərinin qiyməti 17-20 min manat təşkil edəcək. Bu barədə "Azərbaycan Avtomobil İstehsalçıları Assosiasiyası" İctimai Birliyinin rəhbəri Emin Axundov deyib. "Minik avtomobillərinin növbəti aydan satışa çıxarılması planlaşdırılır
18.09.2021 1109 Nazirdən məktəblərdə şagird sıxlığı ilə bağlı AÇIQLAMA - VİDEO
Təhsil naziri Emin Əmrullayev bəzi məktəblərdə sıxlığın yaranmasına aydınlıq gətirib. Nazir Baku TV-yə eksklüziv müsahibəsində bildirib ki, Azərbaycanda valideynə övladı üçün həm məktəb, həm də müəllim seçmək hüququ verilib:. "Valideyn elektron qeydiyyatdan keçdikdən sonra bütün sinifləri sistemd
18.09.2021 1643