Möhtəşəm GÖRÜNTÜLƏR - Yerin qitələri 1,8 milyard il ərzində belə dəyişib
Alimlər ilk dəfə olaraq Yer səthindəki süxurların məlumatlarından istifadə edərək son 1,8 milyard il ərzində planetin tektonik təkamülünü yenidən qura biliblər.
BAKU.WS xəbər verir ki, Çinin Okean Universitetinin alimlərinin araşdırması Geoscience Frontiers jurnalında dərc olunub.
Burada planetin tarixinin son 40%-i ərzində qitələrin hərəkətini əks etdirən animasiya hazırlanıb. Söhbət Yerin tektonik keçmişinin xəritəsi qitələrin gözəl "rəqsini" göstərir.
Hər şey müasir dünya xəritəsindən başlayır. Hindistan daha sonra sürətlə cənuba, ardınca Cənub-Şərqi Asiyanın bəzi hissələrinə doğru hərəkət edərək, Cənubi Yarımkürədə qədim Qondvanaland qitəsini meydana gətirir.
Təxminən 200 milyon il əvvəl dinozavrlar Yer kürəsini gəzəndə Qondvana Şimali Amerika, Avropa və Şimali Asiya ilə birləşərək super qitə Pangea yaradıb. Pangea və Qondvana özləri də daha köhnə lövhələrdən ibarətdir. Yenidənqurma daha sonra təxminən 1,35 milyard il əvvəl daha qədim superkontinent Nunadan əmələ gələn köhnə superqitə Rodiniyanı ortaya qoyur.
Yer plitələrin tektonikliyinə görə unikal bir planetdir. Onun səthi bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan, dağlar və ya okeanlar yaradan fraqmentlərə (plitələrə) bölünür. Tektonika zəlzələlərə və vulkan püskürmələrinə səbəb olmaqla yanaşı, Yerin dərinliklərindən qayaları qaldırır. Bu proses fosfor və molibden kimi həyat üçün lazım olan elementləri səthə çıxarır.
Planetin tektonik tarixinin xəritələşdirilməsi Yerin rəqəmsal modelini yaratmağa kömək edəcək ki, bu da iqlim və atmosferdə oksigenin təkamülü ilə bağlı fərziyyələri sınaqdan keçirməyə imkan verəcək. Tektonik hərəkətlərin yenidən qurulması plitə tektonikasının atmosfer kimyası ilə necə əlaqəli olduğunu, mis və kobalt kimi filiz yataqlarının əmələ gəlməsini və köhnə metal daşıyan süxurların harada tapıla biləcəyini aşkar etməyə kömək edəcəkdir.
Yerin keçmişini modelləşdirmək həm də qida maddələrinin həyat üçün necə mövcud olduğunu anlamağa kömək edir.
BiG.Az 
Telegramda izləyin 
instagramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 648 Tarix: 09 sentyabr 2024
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255
Facebookda Paylaş
Modelin efirdəki bu görüntüləri tənqid edildi: "Biabırçılığın mini ..."
Türkiyə Radio və Televiziya Ali Şurası (RTÜK) model Didem Soydanın qalmaqala səbəb olan görüntülərinə reaksiya verib. xəbər verir ki, qurumun rəhbəri Ebubekir Şahin efirdəki görüntülər barədə "Biabırçılığın mini bir qəpik" sözlərini söyləyib. Didem bütün yaşananlar barədə ilk dəfə açıqlam
03.10.2024 506 Bakıda "iPhone 16"ya görə növbəyə durdular - Gecə mağazaya axışdılar - FOTOLAR
Sentyabrın 20-də təqdim olunan "iPhone 16" rəsmi şəkildə Bakıya gətirilib. Artıq "iPhone 16"nın satışları başlayıb. Bu barədə elanı məşhur elektronika mağazalarından biri verib. Onların paylaşdığı görüntülərdə Bakıda, Nərimanov metrostansiyasının yaxınlığında "iPhone 16"y
12:23 368 "Naxçıvan canavarı", "Aslalar bölüyünün komandirir"-Vəli Quliyev
Bir-birinə aid olanları aralamaq olar, amma ayırmaq mümkün deyildir. Hər şey bir gün mütləq aid olduğuna qovuşur. Qarabağ Azərbaycana qovuşduğu kimi. Azərbaycan tarixinə qırmızı hərflərlə yazılan tarixi zəfərin başladığı gün 27 sentyabr 2020-ci ildir. Qarabağı bizə qaytarmağa cəmi 44 gün Azərbaycanı
10:27 207 Yeniyetmələr arasın bıçaqlı dava
Türkiyənin Bursa şəhərində iki yeniyetmə arasında dava düşüb. xəbər verir ki, dava zamanı biri digərinə bıçaqla zərbə endirərək yaralayıb. Təcili tibbi yardım vasitəsilə xəstəxanaya çatdırılan yaralı gənci xilas etmək mümkün olmayıb. Təqsirləndirilən şəxs polis tərəfindən saxlanılıb. Dindirilmə zaman
12:53 119 Həftəsonu güclü geomaqnit qasırğası olacaq
Günəşdə aktiv oblastlarda baş verən güclü alışmalar hesabına oktyabrın 5-6-da Yerdə güclü geomaqnit qasırğası baş verəcək. Bu barədə "Qafqazinfo"ya BDU-nun Fizika fakültəsinin Astrofizika kafedrasından məlumat verilib. Bildirilib ki, Günəş aktivliyinin artması hesabına M sinif (R1-R2-minor-radiodalğaları
14:25 76 Metroda faciəvi şəkildə ölən şəxsin kimliyi bilindi
Dünən metronun "28 May" stansiyasında qatarın altına yıxılaraq ölən şəxsin kimliyi müəyyənləşib. "Qafqazinfo"nun əldə etdiyi məlumata görə, araşdırmalarla ölən şəxsin 1969-cu il təvəllüdlü Rövşən Qüdrət oğlu Abışov olduğu müəyyənləşib. Belə ki, Şirvan şəhər sakini olan R.Abışov Bakıd
10:38 493 Prezident və xanımı Cəbrayılda açılışda iştirak etdilər
Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva oktyabrın 4-də Cəbrayıl şəhərində inşa olunan yaşayış kompleksinin açılışında iştirak ediblər, yeni evlərə köçən şəhər sakinlərinə mənzillərin açarlarını təqdim ediblər. xəbər verir ki, bununla bağlı Prezidentin Mətbuat Xidməti məlumat yayıb
12:08 169 Vaqif Mustafayev qolunu sındırıb
"Space" televiziyasının keçmiş rəhbəri, Xalq artisti Vaqif Mustafayevin qolu sınıb. OLAY yazır ki, bu haqda məlumat aktrisa Sevinc Əliyevanın "Baku Cinema Breeze" tədbirlərində kinorejissorla çəkib instaqram səhifəsində yayımladığı fotodan sonra üzə çıxıb. Şəkildə 71 yaşlı V.Mustafayevi
11:44 173 "Bu nankorluğun dərəcəsi var, yoxsa yox?!"
"Amerika 1992-ci ildə bizə qarşı sanksiya tətbiq etmişdir, o vaxt ki, torpaqlarımız əldən gedirdi. Sonra sanksiyalar 2001-ci ildə aradan qaldırıldı". "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bu sözləri Prezident İlham Əliyev oktyabrın 4-də Cəbrayıl şəhərində sakinlərlə görüşdə söyləyib. Bunu
14:17 91 
