Koronavirusdan sonra niyə yorğun oluruq?

Koronavirusdan sonra niyə yorğun oluruq?Qışda, xüsusən fevral-mart aylarının əvvəllərində çoxları daimi nasazlıq hiss edir: bir yerimiz ağrımasa da, iş görməyə gücümüz olmur, yorğunluq hər zaman hiss olunur, hətta sadə və tanış hərəkətləri belə yerinə yetirməkdə çətinlik çəkirik. Bu nədir - yazdan əvvəl tükənmişlik sindromu, ya post-koronavirus sindromu? Bu vəziyyətin öhdəsindən gəlmək olarmı?

Publika.az xəbər verir ki, "Lab4U" onlayn laboratoriyasının tibbi məsləhətçisi, fəlsəfə doktoru Yekaterina Qerqesova adi yorğunluğu COVID-19-dan fərqləndirməyin yollarından danışıb.

Rusiya Federasiyasının İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi və İnsan Rifahı Sahəsində Nəzarət üzrə Federal Xidməti (Rospotrebnadzor) və G.N.Qabriçevski adına FBUN MNIIEM-in rəsmi məlumatlarına görə, post-koronavirus sindromu COVID-19-dan əziyyət çəkdikdən və müalicəni tamamladıqdan sonra baş verən simptomlar kompleksidir. Keçirilən koronavirusdan təxminən 10-12 həftə sonra inkişaf edir. Bir insanda ya bir, ya da bir neçə simptom ola bilər: təngənəfəslik (ağciyərlərin və ya ürək-damar sisteminin pozulması nəticəsində), qoxubilmə, dadbilmə və həzm sisteminin pozulması, həm də nevroloji simptomlar - yorğunluq və əsəbilik.

Bu, ilk ştamlardan sonra hiss olunan əlamətlərdir. Həkimlərin sözlərinə görə, "omikron"da vəziyyət bir qədər fərqlidir, bu ştamdan sonra asteniya (şiddətli yorğunluq və ya sürətli yorulma) üzə çıxır.

Rospotrebandzor nümayəndəsi, epidemioloq, Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Aleksandr Qorelovun sözlərinə görə, post-koronavirus həm ağır xəstəlik keçirənlərdə, həm də heç bir simptom hiss etməyənlərdə inkişaf edir. Və hər yaşda olan insanlara təsir göstərir. Artıq həkimlər post-koronavirus səbəbilə 16 nevroloji problemi qeydə alıb. Onların arasında asteniya birinci yeri tutur. Bu vəziyyətdə hətta divandan qalxmaq da çətinləşir - dərhal yorulursunuz.

Yekaterina Qerqesovanın sözlərinə görə, COVID-19-dan sonra diaqnostikadan imtina etməməlisiniz - koronavirus bütün sistemlərə və orqanlara mənfi təsir göstərir, problemə laqeyd olsanız, çox ciddi nəticələri ola bilər.

Post-koronavirus sindromu ilə nə etməli?

Koronavirus ən çox ağciyərlərə, ürəyə, damarlara və sinir sisteminə təsir göstərir. Bütün bunlar koqnitiv funksiyaların pozulmasına gətirib çıxarır - yaddaş pisləşir, diqqətin konsentrasiyası, cəld düşüncə, işləmək və öyrənmək qabiliyyəti azalır. Bu, sizin üçün nə qədər çətin olursa, bir o qədər çox yorulursunuz, çünki post-koronavirus sindromu səbəbindən adi işləri belə yerinə yetirmək üçün daha çox enerji sərf edirik.

Bərpa COVID-19 sonrası dəyişikliklərin şiddətindən asılıdır. Həkim xəstənin vəziyyətinə, sağlamlığına, xroniki xəstəliklərin mövcudluğuna əsaslanaraq tövsiyələr verə bilər. Yükün tədricən artması ilə fizioterapiya məşqlərində çox yaxşı nəticələr əldə etmək olar. Kifayət qədər proteinlə balanslaşdırılmış pəhriz vacibdir: yağlar, karbohidratlar, liflər, vitaminlər və minerallar, lakin yağlı, qızardılmış yeməklərdən və alkoqoldan çox istifadə etməyin. COVID-19-dan sonra yaddaşı bərpa etmək və sinir sisteminin fəaliyyətini yaxşılaşdırmaq üçün həkim dərman təyin edə bilər.

Qış yorğunluğu

Xroniki yorğunluğun başqa bir səbəbi noyabr ayından bəri günəşin olmaması və gündüz saatlarının qısalmasıdır. Mövsümi melanxoliklik bəzən martın sonuna qədər davam edir və o, əhval-ruhiyyənin dəyişməsi və süstlük ilə xarakterizə olunur. Nəticədə konsentrasiyanın itirilməsi, yaddaşın pozulması, stress, koqnitiv pozuntular müşahidə olunur.

İlk baxışdan hər şey post-koronavirus sindromu ilə eynidir, lakin fərq səbəblərdədir.

Mövsümi yorğunluğun 3 əsas amili:

Günəşin olmaması - payız və qışda gündüz saatlarının qısalması və buludlu hava psixikaya depressiv təsir göstərir. Həmçinin günəş işığının ultrabənövşəyi hissəsinin təsiri ilə dərimizdə vitamin D3 (xolekalsiferol) əmələ gəlir. Az işıq az vitamin deməkdir və bu, xroniki yorğunluğa, depressiv vəziyyətə, yuxu pozğunluğuna, yaddaş və diqqətin pozulmasına səbəb olur.

Günəş işığı melatonin və serotonin istehsalına təsir edir, onlar əhvalı formalaşdıran, yuxu və oyanma dövrlərini tənzimləyən hormonlardır. Qaranlıq düşəndə serotonin melatoninə çevrilir və yuxu yaradır. Demək olar ki, qaranlıq düşən kimi həmişə həddindən artıq melatonin istehsal olunur və emosional fon azalır, əhval-ruhiyyə pisləşir;

Qışda meyvə-tərəvəz yeməyimizə baxmayaraq, onlarda daha az qida maddəsi var. Bədən nə qədər az faydalı maddələr alırsa, onun işləməsi bir o qədər ağırlaşır və bu, sinir sisteminə də aiddir.

Yorğunluq əleyhinə tədbirlər

Əvvəlcə həkimə müraciət etməlisiniz. Yorğunluq sözün həqiqi mənasında bədənə zərər verir, orqanizmin normal işləməsi üçün həm D vitamini, həm də melatonin ilə serotonin balansı lazımdır. Həkim hansı testləri təyin edə bilər?

1. Melatonin və serotonin səviyyəsi

Melatoninin tərkibi gün ərzində dəyişir, əsasən gecə istehsal olunur, buna görə də analiz səhər tezdən aparılır. Səhərlər melatoninin normal səviyyəsi 15-30 pq/ml təşkil edir. Serotoninin norması 50-220 nq/ml təşkil edir. Melatoninin artması və serotoninin azalması depressiv vəziyyəti göstərə bilər.

2. D vitamini (25-OH Vitamin D) səviyyəsinin araşdırılması

Günəş işığından məhrum olan insanlar bu vitamin çatışmazlığından əziyyət çəkirlər. Bununla belə, mümkünsə, analiz verməyə dəyər. Bu vitaminin həddindən artıq dozası sağlamlığa mənfi təsir göstərir. D vitamini hər kəs tərəfindən ən azı profilaktik dozada qəbul edilməlidir. 18-50 yaşlı şəxslər üçün D vitamininin (xolekalsiferol D və erqokalsiferol D) gündəlik qəbulu 600-800 IU, 50 yaşdan yuxarı insanlar üçün - 800-1000 IU, hamilə və südverən analar üçün - 800-1200 IU-dur.

3. Həkim post-koronavirus sindromunda olduğu kimi, vitaminlərin tərkibinə dair analizlər kompleksini də seçə bilər!

Diaqnozdan sonra ixtisaslaşdırılmış mütəxəssis vəziyyəti düzəltmək üçün dərmanlar seçir - hormon səviyyəsini tənzimləyən dərmanlar, vitamin D3 çatışmazlığı olan vitamin kompleksi, sinir sisteminin işləməsi üçün zəruri olan B qrupu vitaminləri.


BiG.Az
Telegramda izləyin
Sağlamlıq   Baxılıb: 926   Tarix: 13 mart 2022  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Azərbaycanda qeydiyyatda olan İİV xəstələrinin sayı açıqlanıb

1987-ci ildən 2024-cü ilin II rübünün sonunadək Azərbaycanda 10 min 108 İİV (İnsanın immunçatışmazlığı virusu) xəstəsi rəsmi qeydiyyata alınıb. "Report" xəbər verir ki, bunu Səhiyyə Nazirliyi Respublika QİÇS-lə Mübarizə Mərkəzinin direktoru Famil Məmmədov deyib. Onun sözlərinə görə, onlarda

01.12.2024 574
.

Canan Karatay: Qaşıq dolusu zəhər yeyirik

Professor Dr. Canan Karatay keyfiyyətsiz karbohidratlarla yüklənmiş qidaların insan sağlamlığına zəhərli təsir göstərdiyi barədə xəbərdarlıq edib. Bu cür qidaların qan şəkərini artırdığını deyən Karatay, müntəzəm olaraq sağlam yağlardan istifadə etməyi tövsiyə edib. BİG.AZ e- -a istinadən xəbər veri

15.12.2024 848
.

Qrip virusunun təhlükəli mutasiyası aşkarlandı

Scripps Research şirkətinin tədqiqatçıları yeni araşdırmada H5N1 qrip virusunun sağlamlıq təhlükəsi barədə xəbərdarlıq ediblər. Q226L mutasiyası virusun insan hüceyrələri ilə qarşılıqlı əlaqə qabiliyyətini yaxşılaşdırır, bu, virusun potensial insandan insana ötürülməsi üçün mühüm addımdır. Bununla belə

15.12.2024 467
.

Bu "vitamin bombası"nın azı şəfa, çoxu zəhərdir - XƏBƏRDARLIQ

Qışda bir çox insan ətirli çaytikanı çayı ilə müalicə etməyi xoşlayır. Bu, immunitet sistemini effektiv şəkildə gücləndirən unikal giləmeyvədir. xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, çaytikanı qiymətli maddələrin, xüsusən də C vitamininin əsl anbarıdır ki, dondurulduqdan sonra da orada qalır. Onu

12.12.2024 859
.

Fastfudun daha bir qorxulu fəsadı üzə çıxdı

Alborz Tibb Elmləri Universitetinin iranlı alimləri fastfud ilə depressiya riski arasında əlaqə aşkar ediblər. xəbər verir ki, bu barədə araşdırma "Journal of Affective Disorders" elmi nəşrində dərc olunub. Ekspertlərin qənaətləri Milli Sağlamlıq və Qidalanma Müayinəsi Sorğusunun 17,4 mində

22.12.2024 410
.

Səhər acqarına bir stəkan su içmək faydalıdırmı?

Səhər acqarına bir stəkan su içməyin həzmi yaxşılaşdıra biləcəyi fikri çox populyardır. Lakin əslində bu, həzmə heç bir təsir göstərmir, hətta onu çətinləşdirə bilər. -ın məlumatına görə, bu barədə rusiyalı qastroenteroloq Aliya Useyeva -ya danışıb. Səhər içilən bir stəkan suyun həzm proseslərini aktivləşdirmə

14.12.2024 530
.

Dondurulmuş qidalar hansı hallarda təhlükəlidir?

Hazır qida müasir insanın bir həyat tərzidir. İşin çoxluğu və gündəlik vaxtın məhdudiyyəti insanların sürətli qidalanmasını tələb edir. Qastroenteroloq Emin Qasımov bildirib ki, hazır qidalar mütləq qida dəyərinə görə qiymətləndirilməlidir. İstənilən qidanı hazırladıqdan sonra 2-4 saat ərzində yemə

24.11.2024 682
.

Həkimlərə qida əlavələrini reseptlərə yazmasına niyə icazə verilmir?

Qida əlavələrinin reseptə yazılmasına görə cərimələr artırılır. BİG.AZ "Xəzər Xəbər"ə istinadla xəbər verir ki, cərimələrin artırılması İnzibati Xətalar Məcəlləsinə təklif edilən dəyişiklikdə öz əksini tapıb. Bioloji aktiv maddələrin reseptə yazılmasına görə cərimələr ikiqat artırılıb. Bunda

15.12.2024 771
.

Ömrü 10 il qısaldan meyvənin adı açıqlanıb

Stanford Universitetindən olan bir qrup tədqiqatçı manqoların müntəzəm istehlakı ilə ömür uzunluğunun azalması arasında narahatedici əlaqə aşkar ediblər. xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, bu tropik meyvənin gündəlik istehlakı insanın ömrünü orta hesabla 10 il qısalda bilər. Bu mənfi təsirin əsa

20.11.2024 1267
.

TOP MP3