"Binanın konstruksiyasına müdaxilə cinayətdir": Müdaxilənin ağır nəticələri

"Binanın konstruksiyasına müdaxilə cinayətdir": Müdaxilənin ağır nəticələriİnşaat konstruktoru: "Əgər hansısa zərurətdən belə bir müdaxiləyə ehtiyac duyulursa, yalnız gücləndirmə işləri aparılırsa, bu da xüsusi layihələr və aidiyyəti qurumların razılığı, icazəsi əsasında həyata keçirilməlidir"

Türkiyədə baş verən zəlzələ, təbii fəlakətin yol açdığı kütləvi dağıntılar, yaşatdığı insan itkisi dünyanın diqqətini qardaş ölkəyə yönəldib. İlkin müşahidələrə görə, insan tələfatının miqyasının geniş olmasının əsas səbəblərindən biri də çoxmərtəbəli binaların standartlara uyğun şəkildə inşa edilməməsidir. Çoxmərtəbəli binaların bir-birinə çox yaxın məsafədə inşa edilməsi, zəlzələ zamanı birinin digərinin üzərinə aşması, nəticə etibarilə ətrafdakı binaları uçurtması da faktdır. Digər bir məqam zirzəmi qatı və birinci mərtəbəsi iaşə obyekti olan binaların daha çox uçması və aşmasıdır. İddialara görə, aşağı mərtəbələri iaşə obyekti kimi istifadə edən şəxslər binanın əsas divarlarına, sütunlara, rigerlərə özbaşına müdaxilələr edib, arakəsmə və əsas divarları söküb. Azərbaycanda, o cümlədən paytaxt Bakıda da binaların birinci mərtəbəsindən, zirzəmilərindən iaşə obyektləri kimi istifadə olunur. Ayrı-ayrı vətəndaşların iddialarına görə, bu binalarda sahibkarlar əsas yük götürən panel divarlara belə müdaxilələr edib, istəklərinə uyğun şəkildə söküntü həyata keçirib, genişləndirmə işləri görüblər.

"Kaspi" qəzetinin mövzu ilə bağlı məqaləsini təqdim edirik:

Birinci mərtəbələr ticarət və iaşə obyekti kimi fəaliyyət göstərir

Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin (AzMİU) İnşaat konstruksiyası kafedrasının professoru, Əməkdar mühəndis Lətif Zeynalov bildirib ki, binaların konstruksiyasına, yük daşıyan elementlərinə müdaxilə etmək yolverilməzdir: "Belə müdaxiləni kimsə edibsə, buna görə məsuliyyət daşıyır. Amma belə müdaxilənin kütləvi şəkildə olması da inandırıcı deyil. Bakıda SSRİ dövründə inşa edilən "Xruşşovka"ların yola yaxın olanlarının hamısında birinci mərtəbələr ticarət və iaşə obyekti kimi fəaliyyət göstərir. Binaların birinci mərtəbəsinin sahibkarlıq subyekti kimi fəaliyyət göstərməsini qanun qadağan etmir. Ancaq binanın yükdaşıyan elementinə özbaşına müdaxilə olunması qadağandır. Əgər hansısa zərurətdən belə bir müdaxiləyə ehtiyac duyulursa, bu da xüsusi layihələr və aidiyyəti qurumların icazəsi əsasında həyata keçirilməlidir".

Qədim binaların zirzəmilərində edilən təhlükəli dəyişikliklər

Professor deyib ki, ötən əsrlərdə Bakının mərkəzi ünvanlarında inşa edilən, paytaxtın memarlıq nümunəsi sayılan qədim binaların zirzəmi qatında vaxtilə müəyyən dəyişikliklər edilib: "Hazırda həmin binaların zirzəmi qatı müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur. Əslində bu, çox təhlükəlidir. Buna misal olaraq qeyd edim ki, 2000-ci il noyabrın 25-də Bakıda baş vermiş 6,8 bal gücündə zəlzələnin təsiri nəticəsində sovetlər dövründə Xalça Muzeyi kimi fəaliyyət göstərən binanın qarşısındakı yaşayış evi uçdu. Bu zəlzələdən təxminən bir il qabaq həmin yaşayış binasının sakinlərinin şikayətini araşdırmaq üçün mütəxəssis qismində o binaya baxış keçirib müvafiq qeydlər aparmışdım. Araşdırmaların nəticəsi olaraq hesabat hazırlayıb aidiyyəti üzrə təhvil verdim. Hesabatda qeyd etmişdim ki, Bakıda yüngül bir zəlzələ olsa, bu bina uçacaq. Təəssüf ki, bundan nəticə çıxarılmadı və cəmi 1 il sonra təbii fəlakət nəticəsində yazdıqlarım təsdiqini tapdı".

"Tikinti qəbul edilib istismara verilirsə, deməli..."

L.Zeynalov qeyd edib ki, çoxmərtəbəli binalarda hansısa daş hörgünü, arakəsməni sökməzdən öncə də mütləq cavabdeh qurumlardan razılıq alınmalıdır: "Adətən buna da icazə verilmir. Amma təəssüf ki, insanlar müxtəlif vasitələrlə bunu edirlər. İcra hakimiyyətləri, onların yerlərdəki nümayəndələri, MİS-lər buna görə məsuliyyət daşıyırlar. Hər hansı çoxmərtəbəli binanın tikintisi üçün ilk növbədə müvafiq ərazi olmalı, tikintinin layihəsi hazırlanmalıdır. Layihənin hazırlanmasının birinci mərhələsini mühəndis axtarışları təşkil edir. Mühəndis tikinti aparılacaq ərazinin iqlim şəraitindən başlamış qruntuna, geoloji və seysmik vəziyyətinə qədər müfəssəl məlumat hazırlayır. Bu məlumatlar əsasında layihə hazırlanır. Ardınca layihə ekspertiza baş idarəsinə göndərilir. Burada ekspertizadan keçirilib rəy aldıqdan sonra bütün standartlar gözlənilməklə inşa prosesinə başlamaq olar. Tikintinin gedişində isə tikintiyə cavabdehlik daşıyan müvafiq dövlət qurumu işin layihəyə uyğun şəkildə görülməsinə nəzarət edir. Tikinti layihəyə uyğun həyata keçirilməsə, dayandırılmalıdır. Tikinti başa çatdıqdan sonra isə çoxsaylı dövlət qurumlarından ibarət müvafiq komissiya onu qəbul edir. Tikinti qəbul edilib istismara verilirsə, deməli, proses norma və prinsiplərə uyğun şəkildə başa çatdırılıb".

Professor söyləyib ki, binalar yanaşı olduqda deformasiya tikilişi sayılan bir neçə santimetrlik ölçülərlə tikili ayrıla bilər: "Yəni onlar arasında bir neçə santimetrlik məsafə saxlanıla bilər. Bu ölçü binanın təbii fəlakət nəticəsində yerdəyişməsinin mümkün hesablamalarına uyğun olaraq saxlanılır. Elə edilməlidir ki, zəlzələ zamanı binalar silkələnəndə, hərəkət edəndə bir-birinə toxunmasın. Amma bu o demək deyil ki, binanı digər binanın tam qarşısında inşa edib sakinlərə diskomfort yaradasan, gün işığının qarşısını kəsəsən, yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına riayət etməyəsən, insanların, avtomobillərin sərbəst hərəkətini məhdudlaşdırasan və sair".

Azərbaycan 8-9 ballıq tikinti zonasıdır

L.Zeynalov vurğulayıb ki, Azərbaycanın bütün əraziləri 8-9 ballıq tikinti zonasıdır: "Bakı 8 ballıq zonadır və bütün tikililər bu göstəriciyə uyğun olaraq layihələndirilir. Lakin 8 bal bugünkü işlər üçün yetərli deyil. Müəyyən müddətdən bir geoloji axtarışlar aparılır, yer quruluşu öyrənilir, buna uyğun olaraq yeni standartlar müəyyən edilir. 8 ballıq şkalanın qumun və ya daşın üzərində olması da fərqliliklər yaradır. Bunun seysmoloji olaraq nəzərə alınması qaydaları var. Seysmikanın səviyyəsi deyilən məfhum var. Bu, balın, yəni zəlzələnin fərqli ölçü vahididir. Azərbaycanda tikililər 2010-cu ilə qədər 8 ballıq norma və standartlara uyğun şəkildə həyata keçirilib. 2010-cu ildən sonra bu standartlar yenilənib, dəyişib. Buna səbəb hər dəfə baş verən zəlzələdən sonra elmi araşdırmaların aparılması və bu araşdırmalara uyğun olaraq yeni qaydaların müəyyən edilməsidir".


BiG.Az
Telegramda izləyin
Maraqlı   Baxılıb: 662   Tarix: 19 fevral 2023  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş
Turlar.az

Oxşar xəbərlər

.

Binanın qarşısından keçən qadının üstünə armatur düşdü – ANBAAN VİDEO

Türkiyənin Çorum şəhərində qadın tikintisi davam edən binanın qarşısından keçərkən ciddi təhlükə ilə üzləşib. -a istinadən xəbər verir ki, hadisə anbaan inşaat meydançasının təhlükəsizlik kameraları tərəfindən qeydə alınıb. Görüntülərdə qadının onun üstünə düşən armatur dirəklərdən yayınmağa çalışdığ

14.09.2021 1946
.

56 yaşında moda dünyasını silkələyən qadın kimdir? - FOTO

Markaların reklam kampaniyalarında baxanda elə təəssürat yaranır ki, yaşlı qadınlar bazardan kənarlaşdırılıb və bu dünyada onlara yer yoxdur. Uzun illər həqiqətən belə idi, dəb dünyasında yaş kriteriyaları və gənclik kultu hökm sürürdü. Sosial şəbəkələrin yaranması ilə xoşbəxtlikdən standartlar dəyişməy

15.09.2021 2086
.

Necə bilək ki, kərə yağı təbiidir? - 10 ÜSUL

Kərə yağı ən çox istifadə olunan məhsullardan biridir. Bəziləri hətta əksər yeməklərin bişirilməsi zamanı kərə yağından istifadə edirlər. Bəs bu qədər çox üstünlük verilən kərə yağının təbii olub-olmadığını necə bilmək olar?. Kərə yağının ziyanlı olması barədə fikirlər olsa da, təbii kərə yağının A

11.09.2021 3168
.

"Daha ağıllı və daha yaradıcı düşünməyə vadar edir" - Alimlər çayın faydasını araşdırdı...

Pekin Universitetinin alimləri bir fincan çay içməyin yaradıcı düşüncəni inkişaf etdirdiyini aşkar ediblər. Araşdırma nəticəsində mütəxəssislər çayın bioloji komponentlərinin deyil, çay içmək prosesinin özünün insanları "daha ağıllı və daha yaradıcı" olduqlarını düşünməyə sövq etdiyi qənaətin

12.09.2021 1068
.

Türkiyədə İLK: 3D printerlə insan beyninin nüsxəsi hazırlandı - VİDEO

Nevrologiya mütəxəssisi professor Sultan Tarlacı Türkiyədə ilk dəfə olaraq 3D printerlə insan beyninin dəqiq nüsxəsini hazırlayıb. Oxu.a-a istinadən xəbər verir ki, keçmişdə beyinin içindəki quruluşu anlamaq üçün silikon yerləşdirmə kimi xam üsullar istifadə olunurdu, ancaq bu inkişafla beyinin xaric

13.09.2021 490
.

Rusiyada məktəb dərsliyində porno sayta istinad tapılıb – FOTO

Rusiyada orta məktəb dərsliyində porno saytına aparan istinad tapılıb. -a istinadən xəbər verir ki, yayılan məlumatlara görə, neqativ hal altıncı sinif ingilis dili üzrə test tapşırıqları toplusunda üzə çıxarılıb. Həmçinin, eyni səhifədə porno aktrisasının vizit kartı da əks olunub. Müvafiq qurumları

14.09.2021 2022
.

Duz istifadəsi zamanı diqqətli olun, yoxsa...

Sağlam və düzgün qidalanma zamanı gündəlik qəbul edilən duzun miqdarına diqqət yetirilməlidir. Gündəlik duzun normal qəbulu üçün aşağıdakılara diqqət yerirmək lazımdır:. * Duz qəbulu və arterial təzyiq arasında bir yaxınlıq var. Belə ki, çox duz qəbulu artıq mayenin qəbuluna və təzyiqin yüksəlməsin

18.09.2021 882
.

Hamilə olduğunu bilmirdi, hamamdan çıxanda qəfil doğuş etdi - FOTO

Yeni Zelandiyanın 9 ay hamiləliyindən xəbərsiz olan 41 yaşlı sakini Karla Akuhata gözlənimədən yataq otağında uşaq dünyaya gətirib. BİG.AZ xəbər verir ki, bu barədə "The New Zealand Herald" yazır. Belə ki, bir həftə öncə anasının evində olan Akuhata qarın nahiyəsində kəskin ağrı hiss edib

14.09.2021 2001
.

Dünyanın ən nüfuzlu insanları açıqlandı

ABŞ-ın "Time" jurnalı 2021-ci ildə dünyanın ən nüfuzlu insanlarının siyahısını açıqlayıb. -a istinadən xəbər verir ki, 100 nəfərdən ibarət siyahı "Liderlər", "İxtiraçılar", "İncəsənət xadimləri", "Yenilikçilər" kimi bir neçə bölməyə ayrılıb. Siyasətçilə

16.09.2021 877
.

TOP MP3