"Vəhşi təbiətə olan sevgim məni Afrika cəngəlliklərinə apardı"-Məşhur fotoqrafla MÜSAHİBƏ

Tanzaniyanın Tarangire qoruğunda çəkdiyi bir foto "National Geographic"in onlayn versiyasında "Redaktorun seçimi" olan məşhur fotoqraf Arif Ələkbərin BiG.AZ-a müsahibəsini təqdim edirik:

Tanınmış səyahətçi-fotoqraf, Azərbaycan Fotoqraflar Birliyinin üzvü Arif Ələkbər
Bəs siz özünüzü necə təqdim edərdiniz?

Elə Əli Əkbər kimi. Daha ətraflı məlumatla maraqlananları isə Facebook səhifəmə dəvət edərdim. Orada haqqımda təsəvvürün yaranması üçün yetərincə məlumat var.

Fotoqrafiyaya maraq necə, hardan yarandı?

Məktəb illərində bir ağ-qara "Smena" fotoaparatım vardı. Xarici musiqi ifaçıları ilə də çox maraqlandığım üçün elə televizordanca ara-sıra verilən konsert və musiqi nömrələrini çəkib ev şəraitində çap edirdim. Maraq yəqin elə o vaxtlarda oyanmağa başladı. Amma həvəskar fotoqraf kimi düşünürəm ki, artıq yekə kişi olandan sonra başlamışam (gülür). İlk rəqəmsal fotoaparatım 35 dollarlıq "Sony" idi. İndi də xatirə kimi saxlamışam onu, arada baxıb kövrəlmək üçün.

Fotoqraflıq sizin üçün peşədir yoxsa hobbi?

Hobbi olaraq qalır. Amma canlara dəyən hobbidir. Onun sayəsində həm dincəlirəm, həm çox sevdiyim imkanı əldə etmiş oluram: insanlarla ünsiyyəti. Paylaşım zamanı həm tanış, həm də tanımadığım insanlar öz fikirlərini bildirirlər, onlar məndən öyrənir, mən onlardan. Neqativdən uzaq virtual ab-hava yaratmağa çalışmışam ki, həm məlumatlanma imkanı əldə etmək olsun, həm də yaxşı əhval-ruhiyyədən bəhrələnək.

İlk peşəkar fotoaparatınızı alanda neçə yaşınız vardı? Və o aparatla çəkdiyiniz ilk şəkli xatırlayırsınızmı?

Peşəkar fotoaparat ucuz olmadığından hər dəfə yenisini almağa meylli deyildim. Gözütox fotoqraf olduğum üçün elə ilk peşəkar fotoaparatımdan indi də istifadə edirəm. Ona qədər olanlar adi "sabunqabı" və yarıpeşəkarları olub. Peşəkar fotoaparatı ilk dəfə İstanbulda test etdim, o mənə bələd oldu, mən də ona. Hələ ki, bir-birimizdən razıyıq.

Təsadüfi çəkilən fotolar daha maraqlı alınır. Siz necə düşünürsünüz? Ümumiyyətlə şəkil çəkərkən obyekti əvvəldən planlaşdırıb seçirsiniz, yoxsa ekspromt alınır?

Mən adətən vəhşi təbiəti çəkirəm. Orada da istəsən də obyektlə bağlı hər hansı plan qurmaq olmur. Çünki həmin obyektlər fotoqrafı düşünmürlər, veclərinə almırlar. Təbii ki, insanların portretlərini də çox çəkmişəm. Amma həmişə ekspromt çəkilən fotolar olub. Çünki kiminsə fotosunu çəkəndə "elə durma, belə dur, ora baxma, bura bax" deməyə nə bir bacarığım var, nə də istəyim. Bu səbəbdən də sizinlə tam razıyam: mən də təsadüfi foto aşiqiyəm.

Özünüz bəs çəkdiyiniz hansı fotonu daha çox bəyənirsiniz?

Adam arasına çıxardığım hər bir çəkdiyim foto ürəyimcədir. Aralarında, sözsüz, özümə daha çox xoş gələnləri də var. Son səfərimdə Qərbi Tibetdə çəkdiyim köçəri tayfasındakı qadının fotoları kimi, məsələn.

Afrikaya etdiyiniz səyahət və orda çəkdiyiniz fotolar böyük marağa səbəb oldu. Niyə məhz Afrika? Bu səfər necə baş tutdu?

Afrikaya maraq məndə həmişə olub. Amma nə vaxtsa ora gedib çıxacağıma, düzü, o qədər də inanmırdım. Sağ olsun, dostum Elnur İsmayılov. O vaxt işi ilə əlaqədar Afrika ölkələrində uzun müddət yaşayıb çalışırdı. Onun təklifi və dəvəti sayəsində uşaqlıqdan valeh olduğum, ancaq fotolardan və televiziya ekranlarından gördüyüm Afrikanı canlı-canlı gördüm. Və daha da sevdim. Daha doğrusu, anladım ki, qiyabi sevgim əbəs deyilmiş və məndəki Afrika stereotipləri nəinki özünü doğrultdu, hətta üstələdi də. Niyəsinə gəlincə isə, əsas səbəb, əlbəttə ki, vəhşi təbiətə olan sevgimdir. Oradakı canlılardır. Onları yaşadıqları təbii mühitdə görmək, yaxından izləmək, fotolarını həkk etmək - bu mənim üçün ən böyük xoşbəxtlik idi.

Diqqətimi bir məqam da çəkdi ki, siz fotoları paylaşarkən geniş məlumatlar da yazırsınız…

Əvvəl ancaq foto və kiçik başlıqla kifayətlənirdim. Amma sonradan çəkdiklərim barədə özüm də araşdırıb bir çox məlumatlarla ilk dəfə tanış olurdum. Düşündüm ki, bu məlumatları izləyicilərlə bölüşməsəm mən tərəfdən eqoistlik olar. Anlaşılan tərzdə, yumor qatqılı olur yazdıqlarım ki, onlarla tanış olanlar bir o qədər də yorulmasınlar.

Vəhşi heyvanları çəkərkən nə kimi çətinlik yaşadınız?

Heç bir çətinlik yaşanmır. Yetər ki, müəyyən tələblərə və qaydalara riayət edəsən. Müəyyən çətinliklər ara-sıra yer alsa da, bunu çətinlik kimi yox, labüd bir hal kimi qəbul etməyə alışmışam. Çünki bura Afrikadır.

İlk dəfə foto çəklişlərini səyahət etdiyiniz hansı ölkədə çəkmisiniz?

İlk üçlük Estoniya, Hindistan və İsrail olub.

Sonuncu səyahətiniz Tibetə oldu. Bu barədə təsüratlarınızı danışardınız. Daha çox diqqətinizi nə çəkdi?

Oranın hər bir saniyəsi diqqətimi çəkirdi. Afrika ilə yanaşı Tibet də mənim xəyallarımın məkanı idi. Əslində Qərbi Tibet əvəzinə Keniyaya səyahət planlaşdırırdım. Lakin ən son anda Tibetə çox sərfəli və maraqlı tur imkanı ilə rastlaşdım. Afrika da keçsin günahımdan, onu həmin an Himalay dağlarının ətəyi ilə əvəz etdim.
Xəyallarımdakı Tibetlə realdakı üst-üstə düşdü. Məkan, insanları, adətləri - hər şey möhtəşəm idi.

Orada çəkdiyiniz fotoların digərlərindən fərqi nədir?

Hər məkanın fotosu bir-birindən fərqli olur. Hətta savannadakı eyni ərazi də yarım saatdan sonra tam başqa fərqliliklə görünə bilər. Tibet isə bir başqa aləmdir. Bənzərsizdir.

Gedib fotolar çəkmək istədiyiniz, lakin gedə bilmədiyiniz elə bir yer var?

Var, təbii. Danimarkanın Qrenlandiya adası, məsələn. ABŞ-n Alyaska ştatı. Amma dəfələrlə getdiyim və inşallah, hələ də gedəcəyim yer Afrikadır.

Növbəti fotoları hansı ölkədə çəkməyi planlayırsınız?

Planlar gözə gəlməsə - Namibiya və ya Keniya.

Lamiyə Məmmədova

Telegramda izləyin

instagramda izləyin