Yay fəsli 42 gün uzanacaq... - Amma bu, yaxşı xəbər deyil
Yay fəsli bir az daha uzun çəksə, çoxları bunu istəyərdi. Amma bu arzumuzun gerçəkləşməsi planetimiz üçün heç də müsbət nəticə vəd etmir.
Qaynarinfo xəbər verir ki, son araşdırmaya görə, xüsusilə ucuz enerji üçün kömür yandırmaq kimi insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan iqlim dəyişikliyi Avropada yayları 2100-cü ilə qədər tam 42 gün uzada bilər.
Bunun əsas səbəbi Şimal qütbü ilə Ekvator arasındakı temperatur fərqini ifadə edən "enlik temperatur qradiyenti"nin (LTG) azalmasıdır. Normal halda yüksək LTG Atlantik okeanı üzərində külək sistemlərini formalaşdırır və mövsümi temperatur dəyişikliklərini təmin edir. Lakin LTG azaldıqca yay hava sistemləri və isti hava dalğaları qitə boyunca daha uzun çəkir.
Araşdırmanın müəlliflərindən Dr. Laura Boyall deyir: "Nəticələrimiz bu vəziyyətin yalnız müasir bir fenomen olmadığını göstərir; bu, Yer iqlim sisteminin təkrarlanan xüsusiyyətidir. Lakin indi fərqli olan şey dəyişimin sürəti, səbəbi və intensivliyidir".
Min illərlə geriyə gedən iqlim izləri nə deyir?
Avropanın iqlim tarixini araşdırmaq üçün alimlər göl dibindəki çöküntü qatlarını analiz edib. Mövsümi şəkildə yığılan bu tortular 10 min il əvvələ qədər uzanan qış və yay mövsümlərinin dəqiq zaman xəritəsini ortaya qoyur.
Təxminən 6 min il əvvəl LTG-dəki təbii dalğalanmalar səbəbindən Avropa yayları təxminən səkkiz ay davam edirdi. Lakin bu gün vəziyyət fərqlidir. İstixana qazlarının təsiri ilə Arktika qlobal ortalamadan dörd dəfə daha sürətli istiləşir. Tədqiqatçılar LTG hər 1°C azaldıqda Avropa yaylarının təxminən altı gün uzandığını hesablayıb. Bu da mövcud iqlim proqnozlarına əsasən Avropanın 2100-cü ilə qədər əlavə 42 yay gününə malik olacağı anlamına gəlir.
"Royal Holloway"də baş tədqiqatçı olan Dr. Kelia Martin-Puertas bildirir: "Araşdırmamız Avropa mövsümlərinin min illərdir temperatur qradiyenti tərəfindən tənzimləndiyini ortaya çıxardı. Bu, gələcək dəyişiklikləri daha dəqiq proqnozlaşdırmağa kömək edəcək mühüm məlumatdır".
O qeyd edib ki, nəticələr Avropa hava şəraitinin qlobal iqlim dinamikası ilə necə sıx bağlı olduğunu və keçmişi anlamağın sürətlə dəyişən planetin çətinlikləri ilə mübarizədə hansı dərəcədə həyati rol oynadığını göstərir.
Bu araşdırma 19 noyabr tarixində "Nature Communications" jurnalında dərc edilib.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 97 Tarix: 05 dekabr 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
"Suad bu yolu seçibsə, söyüşləri də qəbul etsin..."
"Suad Qarayeva bu yolu seçibsə, söyüşləri, qınaqları da qəbul etsin. Səfasını görürsə, cəfasını da çəksin. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, bu sözləri Əməkdar incəsənət xadimi Baba Vəziroğlu "Məhsəti" qısametrajlı filminin yaratdığı müzakirə ilə bağlı -a açıqlamasında deyib. O bildiri
05.12.2025 185 4 nəfərin həlak olduğu yanğından - Görüntülər
Xəbər verdiyimiz kimi, paytaxtın Qaradağ rayonu, Lökbatan qəsəbəsi, "Qobu Park-1" yaşayış kompleksi ərazisində yerləşən yaşayış binasında yanğın baş verib. "Qafqazinfo" Fövqəladə Hallar Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, yanğın nəticəsində ümumi sahəsi 45 m² olan ikiotaqlı mənzili
05.12.2025 335 Sabah da yağış yağacaq
Dekabrın 6-da gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən -a verilən məlumata əsasən, Bakıda və Abşeron yarımadasında arabir yağış yağacağı, səhər tədricən kəsiləcəyi gözlənilir. Cənub-şərq küləyi axşam şimal-qərb küləyi ilə əvəz olunacaq. Havanın temperaturu gecə 8-10, gündü
05.12.2025 174 Mehdiyevin planı və Azərbaycan siyasi reallıqları: Uğursuz cəhdin təhlili
"Prezident Administrasiyasının və Milli Elmlər Akademiyasının sabiq rəhbəri Ramiz Mehdiyevin Azərbaycanda dövlət çevrilişi həyata keçirmək niyyətində olması və bununla bağlı Rusiyanın müəyyən strukturlarının rəhbərlərinə məktub ünvanlaması əslində təəccüblü deyil. Mehdiyevin akademik dərəcələr
05.12.2025 205 Elektromobillərə maraq niyə dahada artır? - İQTİSADÇIDAN AÇIQLAMA
Son illər dünyada və ölkəmizdə elektromobillərə maraq sürətlə artır. Ekoloji təmiz və yanacaqla işləyən avtomobillərlə müqayisədə daha sərfəli olması bu avtomobillərə marağı dahada artırır. Bəs elektromobillərin hansı mənfi tərəfləri var?. Mövzu ilə bağlı iqtisadçı Natiq Cəfərli BİG.AZ-a açıqlamasınd
05.12.2025 176 Cinayət Məcəlləsində uşağa və müdafiəsiz şəxslərə qarşı məsuliyyət
"Həyatı və sağlamlığı üçün təhlükəli vəziyyətdə olan və özünü qorumaq imkanından məhrum olan şəxsi bilə-bilə köməksiz qoymaq cinayət məsuliyyəti yaradır. Bu, xüsusilə həmin şəxsin qayğısına qalmalı olan şəxs tərəfindən edilmədikdə və ya zərərçəkmişin həyat və sağlamlığı üçün təhlükə yarandıqda tətbi
05.12.2025 162 Yay fəsli 42 gün uzanacaq... - Amma bu, yaxşı xəbər deyil
Yay fəsli bir az daha uzun çəksə, çoxları bunu istəyərdi. Amma bu arzumuzun gerçəkləşməsi planetimiz üçün heç də müsbət nəticə vəd etmir. Qaynarinfo xəbər verir ki, son araşdırmaya görə, xüsusilə ucuz enerji üçün kömür yandırmaq kimi insan fəaliyyəti nəticəsində yaranan iqlim dəyişikliyi Avropada yaylar
05.12.2025 1 Müdafiə Nazirliyinin Tibbi Sənədlər Arxivinin rəisi saxlanıldı
Müdafiə Nazirliyi Tibbi Sənədlər Arxivinin rəisi saxlanılıb. "Qafqazinfo"ya istinadən xəbər verir ki, Arxivin rəisi mayor Ruhin Tağıyev korrupsiya cinayətində şübhəli bilinir. Mayor Baş Prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsi tərəfindən istintaqa cəlb edilib. Hazırda o, Ba
05.12.2025 1 Beyləqanda 1 yaşlı uşaq müəmmalı şəkildə öldü
Beyləqanda azyaşlı ölüb. xəbər verir ki, rayonun Əlinəzərli kənd sakini 1 yaşlı Allahverdiyev Uğur Nicat oğlunun səhhəti pisləşib. Ailəsi onu xəstəxanaya apararkən uşaq yolda keçinib. Faktla bağlı araşdırma başlanıb. TƏBİB-dən isə -a verilən xəbərə görə, dekabrın 4-də saat 23 radələrində Beyləqan rayonund
05.12.2025 1 
