Sağlam qalmaq üçün bunlara diqqət edin

Böyrəyi qorumağın yolları

Hazırda əhali arasında diabet, hipertoniya kimi xəstəliklərin çox geniş yayılması böyrək xəstəliklərinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Eləcə də duzdan həddindən artıq istifadə, siqaret də böyrəklərin zədələnməsinin başlıca səbəbidir. Buna görə də alimlər böyrəklərin ümumi vəziyyəti, onların sağlamlığının qorunması baxımından əməl olunması çox vacib hesab edilən "qızıl qaydalar" hazırlayaraq onlara əməl etməyi tövsiyə edirlər. "Qızıl qaydalar" bunlardır:

1. Hərəkət edin. Müntəzəm gəzintilər, yüngül qaçış, velosipedə minmək kimi hərəkətlərlə sağlam bədənə sahib olun və artıq çəkidən xilas olun. Beləliklə də, diabet, hipertoniya kimi xəstəliklərin böyrəkləri zədələməsinin qarşısını alar və ya onlara təsirini azalda bilərsiniz.

2. Qanda şəkərin miqdarını daim nəzarətdə saxlayın. Diabet xroniki böyrək xəstəliklərinə səbəb olan xəstəliklər arasında ilk yerlərdən birini tutur. Müvafiq dərman müalicəsi, pəhriz və idman proqramları qanda şəkərin miqdarı və qan təzyiqini normal həddə saxlayaraq böyrəkləri diabetin mənfi təsirlərindən qoruyur. Diabetə tutulma riskinə maliksinizsə (artıq çəkiniz varsa, az hərəkət edirsinizsə, ailənizdə diabet xəstəsi varsa və s.) ildə bir dəfə qanda şəkərin miqdarını yoxlayın.

3. Qan təzyiqinizə diqqət edin. Diabet xəstələrində qanda şəkərin miqdarının yüksək olması ilə yanaşı, onlarda yüksək qan təzyiqi (hipertoniya) də müşahidə edilir ki, bu da böyrəklərin zədələnməsində mühüm rol oynayır. Artıq çəkidən xilas olmaq üçün duzdan az miqdarda istifadə, idman və müvafiq dərman müalicəsi ilə qan təzyiqi normal olan xəstələrdə həm böyrək xəstəliklərinin qarşısını almaq, həm də əgər artıq xəstəlik varsa, onun inkişafına mane olmaq mümkündür.

4. Sağlam qidalanın və normal çəkidə olun. Sağlam qidalanma xroniki böyrək xəstəliklərinin qarşısını ala bilir. Sağlam qidalanmanın başlıca şərti isə duzdan gündəlik istifadənin azaldılmasıdır. Daha çox təzə yeməklərə üstünlük verin, konservləri isə suda azacıq saxladıqdan sonra istifadə edin.

5. Yetərli miqdarda su için. Gün ərzində 1,5-2 litr su içmək xroniki böyrək xəstəliklərinə yoluxma riskini azaldır.

6. Siqaret çəkməyin. Siqaret böyrəklərdə qan dövranının azalmasına səbəb olur. Bu da böyrəklərin süzmə funksiyasını pozur və artıq maddələr orqanizmdə qalır. Həm də siqaret çəkən şəxslərdə böyrək xərçəngi riski 50 faiz artır.

7. Ağrıkəsicilərdən istifadə etməyin. Bu dərmanlar bəzən istifadə olunduqları doza və vaxtla əlaqədar, bəzən də hansısa dozadan asılı olmayaraq böyrək xəstəliklərinə səbəb ola bilir.

8. İldə bir dəfə böyrəklərinizi yoxladın. Xüsusilə də ailəsində böyrək xəstəlikləri olan şəxslər ildə bir dəfə həkimə gedərək böyrəklərini müayinə etdirməlidirlər.

Dişlərin sağlamlığı önəmlidir

Dişlərin sərt olmağına baxmayın. Əslində, onlar bizim ən həssas bədən üzvlərimizdəndir. Eyni zamanda bu həssas üzvlər bütün orqanizmimizi min bir xəstəlikdən qoruyur. Bu mənada kirpiklərə bənzəyirlər. İnsan dişi olmasa, o, yeməyi xırdalaya bilməz və mədənin işi ağırlaşar. Bundan başqa, yemək borusu, bağırsaqlar tez aradan çıxar. Qara ciyər aktiv şirə ifraz etməz və s.

Biz ünsiyyət vaxtı qarşımızdakı insanın dişlərinə diqqət edərik. Çünki ünsiyyət sözlədir. Sözlər isə ağızdan çıxır. Dişlərdə orada yerləşir. Qarşımızdakı adam güləndə və danışanda onun dişlərinin ağlığı və parlaması insanda ona qarşı müsbət təəssürat yaradır.
Ona görə də onların sağlam saxlanılması vacibdir.

Bəs diş sağlamlığına necə fikir verməliyik?

Mütəxəssislər deyir ki, dişlərin sağlamlığına lap kiçik yaşlardan fikir vermək lazımdır. Məlumat üçün deyək ki, ana südü ilə bəslənən körpələr böyüyən zaman onlarda diş xəstəlikləri az-az müşahidə olunur. Dişlərin vasitəsi ilə qoz-fındıq sındırmaq olmaz. Dişləri təmizləmək (fırçalamaq), yemək yeyəndən sonra ağzı yaxalamaq lazımdır. Unutmayın ki, ağızdakı bakteriyalar gündə iki dəfə çoxalırlar. Ona görə də gündə iki dəfə ağzı qarqara etmək məsləhətdir.
"Xırt-xırt" edən meyvə və tərəvəzlər (məsələn kök, alma) diş ərpinin yaranmasının qarşısını alır.

Təhlükə diş pastası da ola bilər

Dişlər o qədər strateji üzv sayılır ki, ona hücum hər bir tərəfdən gəlir. Hətta ağardıcı diş məcunları da təhlükə ola bilər. Dişdə aşındırmalara səbəb olar. Dükanlarda bəh-bəhlə aldığınız məcunlar, əslində, dişləri ağartmaz. Belə pastalarda aşındırıcı maddələr olur. Bu da diş minasını zədələyir.

Unutmayın ki, düm ağ rəngdə olan diş, əslində, normal diş deyil. Məsələn, əlinizə diqqətlə baxın. Orada xırda cızıqlar var. Onlar olmasa normal əl olmaz. Əslində, diş məcunlarından ifrat istifadə şiddətli ağartı verir. Diş üzərindəki təbii "ləkələri" aparır.

Bəs onda dişlərimizi fırçalamayaq?

Nəzərə alaq ki, biz dişlərimizi fırçalayanda əsas məqsədimiz onun üzərində olan mikro hissəcikləri yox etməkdir. Və bakteriyalardan ağzı təmizləməkdir. Ona görə də saatlarla fırçanı ağızdan çıxarmamaq, yaxşı təmizlənsin deyə fırçanı bərk basmaq, bərk diş fırçalarından istifadə etmək olmaz. Diş fırçası 2-3, bəzən də 4 aydan bir dəyişilməlidir. Bundan başqa, fırçanızı çalışın yaxşıca yuyun. Hətta sabunla yumaq da olar. Çünki siz bundan əvvəl onunla diş fırçalamısınız və bakteriyalar onun tərkibində qalıb. Yeri gəlmişkən deyək ki, başqasının diş fırçasından istifadə etmək qəti qadağandır.
Dişləri gündə iki dəfə fırçalamaq lazımdır. Bunun üçün diş məcunundan iki noxud ölçüsündə istifadə məsləhət görülür. Fırçalama əməliyyatı bitdikdən sonra ağzınızı dərhal yuyun ki, pasta orada qalmasın.

Qan təzyiqini tənzimləməyin yolları

İncan vücudunda qan təzyiqini tənzimləyən bir çox mexanizm var. Ürəyin döyünmə gücündən tutmuş, damarların elastikliyinə qədər bir çox amillər səbəb ola bilər. Amma mütəxəssislər bu qənaətə gəliblər ki, qan təzyiqi xəstəliyinin əksəriyyəti genetikdir.

Qan təzyiqini dəqiq ölçmək üçün bunlara diqqət edin:

1. Təzyiqi ölçməmişdən öncə 6-8 saat normal yatmış olmalısınız.
2. Yuxudan durduqdan sonra kresloda və ya stulda oturmalısınız.
3. Həmin vəziyyətdə təxminən 5 dəqiqə oturmalı və gözləməlisiniz.
4. Təzyiq ölçülərkən hərəkət etməməli, danışmamalı və tez-tez nəfəs alıb verməməlisiniz.

Əgər bunları etsəniz, qan təzyiqinizə ən yaxın nəticəni əldə etmiş olarsınız.

Qan təzyiqini azaltmaq üçün:
- sarımsaq
- zeytun yarpağı
- çuğundur
- nar şirəsi

Qan təzyiqini artırmaq üçün:
- ayran (duz əlavə edin).
- digər duzlu qidalar.

Qan təzyiqi aşağı olanlar daha çox yaşayır
Qan təzyiqi yuxarı olan insanlarda damarlara olan təzyiq çox olduğundan, müxtəlif narahatlıqlar yaranır ki, bu da insanın sağlamlığına və gələcək həyatına öz mənfi təsirini göstərir. Bu baxımdan qan təzyiqi aşağı olanlar, əksinə daha uzunmüddətli yaşayır.

Telegramda izləyin

instagramda izləyin