Niyə psixopatlar heyvanları sevmir?
Hollivud filmlərində tez-tez psixopatların heyvanlara qarşı zorakılıq etdiyini görürük. Məlum olub ki, bu təsvirlər təsadüfi deyil onların elmi əsası var. Serbiyalı tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, psixopatiyaya meyilli insanlar heyvanları insanlar qədər dəyərli hesab etmirlər.
Lent.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, alimlərin sözlərinə görə, impulsivlik və ya yalan danışmağa meyllilik kimi psixopatik xüsusiyyətlərə sahib insanlar çox vaxt heyvanları alçaldır, təhqir edir və onlara qarşı qəddar davranırlar. Tədqiqat həmçinin göstərib ki, heyvanlardan nifrət edən insanlar çox vaxt sadist olurlar, yəni başqalarına əzab verməkdən zövq alırlar. Mütəxəssislər təsdiqləyir: pis niyyətli insanlar heyvanları sevmirlər.
"Heyvanlara qarşı zorakılıq çox vaxt ailə zorakılığı və hətta qətllərlə əlaqələndirilir. Buna görə də heyvanlara qarşı hər hansı aqressiya halları uşaqlarda və böyüklərdə antisosial meyllərin klinik qiymətləndirilməsi üçün mühüm göstərici ola bilər".
"Qaranlıq Triada" və psixoloji əlaqə
Alimlər insanın heyvanlara münasibəti ilə psixologiyada "Qaranlıq Triada" adlanan fenomen arasında əlaqəni öyrəniblər.
"Qaranlıq Triada" üç əsas xüsusiyyətin birləşməsidir
Makyavellizm manipulyasiya, başqalarından sui-istifadə, mənəvi dəyərlərin inkarı, eqoizm və yalançılıq;
Narsissizm özünəpərəstlik, lovğalıq, eqoizm və empatiya çatışmazlığı; Psixopatiya davamlı antisosial davranış, impulsivlik, soyuqqanlılıq və mərhəmətsizlik. Bəzi tədqiqatçılar bu triadaya dördüncü xüsusiyyət kimi sadizmi də əlavə edirlər yəni insanın başqalarına əzab verməkdən və ya onları alçaltmaqdan zövq alması.
Tədqiqatın gedişi və nəticələri
İlk mərhələdə 369 nəfər iştirakçı "Qaranlıq Triada" xüsusiyyətlərini və heyvanlara münasibətini ölçən sorğular cavablandırıb (buraya qida vərdişləri də daxil idi).
Nəticələr göstərib ki, psixopatiya və sadizmin yüksək səviyyəsi "növçülük" (speciesism) adlanan düşüncə tərzi ilə birbaşa əlaqəlidir. Növçülük insanların özlərini digər canlılardan mənəvi baxımdan üstün hesab etməsi inancıdır.
Bu düşüncə tərzi heyvanların hiss və əzab çəkmə qabiliyyətini inkar edir və onların istismarını (məsələn, qida, geyim və ya elmi məqsədlərlə) haqlı göstərir. Həmçinin məlum olub ki, psixopatik və sadist xüsusiyyətlərə malik insanlar heyvanlara kömək etməyə daha az meyllidirlər. Narsissizm bu məsələyə ciddi təsir göstərməsə də, makyavellizm azacıq dərəcədə ət istehlakı ilə əlaqəlidir.
Cəmiyyət və empatiya faktoru
Tədqiqatın müəlliflərindən biri, Marija Brankoviç, bildirib:
"Biz müəyyən etdik ki, ‘Qaranlıq Triada’ xüsusiyyətləri xüsusilə psixopatiya və sadizm heyvan istismarını dəstəkləyən ‘növçülük’lə sıx bağlıdır. Lakin bu münasibətə təsir edən əsas amil ümumi sosial dəyərlərdir".
İkinci mərhələdə, 234 iştirakçı arasında aparılan əlavə tədqiqat da göstərib ki, psixopatik xüsusiyyətləri yüksək olan insanlar sosial iyerarxiyalara inanmağa meyllidirlər. Bu, onların özlərini heyvanlardan üstün hesab etdiyini göstərir. Əksinə, empatiya yəni başqalarını anlama və kömək etmək istəyi növçülük səviyyəsini azaldır.
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 562 Tarix: 10 oktyabr 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
İranda milli valyuta əsginaslarında sıfırların sayı azala bilər
İran Konstitusiyasının Keşikçiləri Şurasının (İKKŞ) rəsmi nümayəndəsi Hadi Tahan Nazif milli valyuta əsginaslarından dörd sıfırın silinməsi haqqında qərarın İran Konstitusiyasına zidd olmadığını bəyan edib. xəbər verir ki, o bu barədə özünün "X" sosial şəbəkəsindəki hesabında yazıb. "Mill
08.11.2025 122 Prezident İlham Əliyev hərbi paradla bağlı paylaşım edib - VİDEO
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev sosial şəbəkə hesablarında Vətən müharibəsində Qələbənin beşinci ildönümünə həsr olunmuş hərbi paradla bağlı paylaşım edib. BİG.AZ həmin paylaşımı təqdim edir:
00:41 93 Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin baş nazirinin müavini Azərbaycana səfərə gəlib
Noyabrın 8-də Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) baş nazirinin müavini və müdafiə naziri, Dubayın vəliəhdi Şeyx Hamdan bin Məhəmməd bin Raşid Əl Maktum Azərbaycan Respublikasına səfərə gəlib. AZƏRTAC-a istinadla xəbər verir ki, Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda qonağın şərəfinə fəxri qarovul dəstəs
08.11.2025 215 Putin müdafiə nazirinin müavini Andrey Bulıqanı vəzifəsindən azad etdi
Rusiya müdafiə nazirinin müavini vəzifəsində çalışan general-polkovnik Andrey Bulıqa Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin fərmanı ilə Təhlükəsizlik Şurası katibinin müavini təyin edilib. Bu barədə TASS-a istinadən xəbər verir. "Andrey Mixayloviç Bulıqa Rusiya Federasiyası Təhlükəsizlik Şurası katibini
08.11.2025 130 Gürcüstanın Azərbaycandan siqaret alışına çəkdiyi xərci sentyabrda 47 % artıb
Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Gürcüstan Azərbaycandan 28 milyon ABŞ dolları dəyərində siqaret (tərkibində tütün olan) idxal edib. "Report"un Gürcüstanın Milli Statistika İdarəsinin məlumatları əsasında apardığı hesablamalarına əsasən, bu, 2024-cü ilin eyni dövrünün göstəricisi ilə müqayisəd
08.11.2025 123 Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycana gəlib
Türkiyə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycana gəlib. "Anadolu" agentliyinə istinadən xəbər verir ki, hər iki ölkənin Dövlət bayraqlarının dalğalandığı Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunda ali qonağın şərəfinə fəxri qarovul dəstəsi düzülüb. Ərdoğanı Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportund
08.11.2025 285 15 yaşdan kiçik uşaqlara sosial media qadağan edilir - Bu ölkədə...
Danimarka hökuməti 15 yaşdan aşağı uşaqların sosial mediadan istifadəsini məhdudlaşdırmaq niyyətindədir. xəbər verir ki, rəqəmsal texnologiya naziri Karolin Steyc Olsen bildirib ki, sosial media uşaqların "vaxtını, uşaqlığını və rifahını oğurlayır" və buna son qoyulmalıdır. Məlumata görə, valideynlə
08.11.2025 132 DƏHŞƏTLİ HADİSƏ! Ərini qaynar yağla öldürdü - FOTO
Türkiyədə dəhşətli qətl hadisəsi baş verib. Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, İstanbulun Üsküdar rayonunda 44 yaşlı iki uşaq anası Zeynəb G. həyat yoldaşı Sinan G.-ni qaynar yağla yandıraraq öldürüb. Hadisə ər-arvad arasında mübahisədən sonra baş verib. Məlumata görə, 53 yaşlı Sinan G. mübahisədə
00:27 130 Gənc qız burun əməliyyatından sonra komaya düşdü – Anestezioloqdan ŞOK AÇIQLAMA - VİDEO
Bu ilin aprel ayında Bakıda "MedAura" Klinikasında rinoplastika əməliiyatı keçirən 34 yaşlı Nigar Budaqlı düz altı aydır yataq xəstəsidir. Hazırda kritik durumu davam edir. BİG.AZ Xəzər TV-yə istinadən bildirir ki, zərərçəkənin ailəsi əməliyyatı icra edən lor-cərrah Yaqub Əsədi və anesteziolo
08.11.2025 212