Həqiqətən neçə yaşınız var? - Öyrənməyin yolları
Bioloji yaş insan orqanizminin faktiki vəziyyətini göstərən əsas göstəricilərdən biridir və çox zaman pasportda qeyd olunan yaşla uyğun gəlmir. Alimlər artıq müəyyən üsullarla bioloji yaşı ölçməyi bacarsalar da, bu metodlar hələ də tam dəqiq deyil və müəyyən səhvlərə yol verə bilir.
Bizim.Media xəbər verir ki, bu barədə biologiya üzrə fəlsəfə doktoru və genetika-gerontologiya üzrə mütəxəssis Aleksandr Kolyada məlumat verib.
Bioloji yaş nədir və nəyə görə vacibdir?
Gerontologiya sahəsində uzun illərdir ki, bioloji yaş anlayışı mövcuddur. Bu, insanın orqanizminin fiziki və funksional vəziyyətini, sadəcə keçən illərlə deyil, real sağlamlıq səviyyəsi ilə dəyərləndirmək cəhdidir.
Aleksandr Kolyadanın sözlərinə görə, bu anlayış insanın nə qədər sürətlə və ya yavaş yaşlandığını və yaşa bağlı xəstəliklərə nə dərəcədə meylli olduğunu daha dərindən anlamağa imkan verir.
Sadə dillə desək, bioloji yaş orqanizmin nə dərəcədə sağlam işlədiyini göstərir. Məsələn, iki 30 yaşlı insandan biri 25 yaşlı bədən funksiyalarına sahib ola bilər, digəri isə 40 yaşlı insan qədər zəif göstəricilərə malik ola bilər.
Bioloji yaş necə ölçülür? Etibarlı üsul varmı?
Alimin dediyinə görə, bioloji yaşı tam dəqiqliklə ölçmək üçün hələ universal və qüsursuz bir üsul yoxdur. Son illərdə bir çox müxtəlif metodlar sınaqdan keçirilib:
Fiziki göstəricilər (dəri vəziyyəti, saçların ağarması, görmə qabiliyyəti və s.)
Standart tibbi analizlər (qan testləri, bədən kütləsi, maddələr mübadiləsi)
Molekulyar və genetik testlər – xüsusilə epigenetik markerlərin analizi
Kolyada bildirir ki, heç bir test tam həqiqəti göstərmir, sadəcə elmi nəticə və ehtimal formalaşdırmaq üçündür. Standart laborator analizlər çox zaman tibbi məqsədlərə yönəlikdir, bioloji yaşın hesablanması isə daha çox elmi araşdırma xarakteri daşıyır.
Ən dəqiq üsul – epigenetik analiz
Mütəxəssis qeyd edir ki, hazırda ən dəqiq bioloji yaş ölçü metodu epigenetik markerlərin təhlilidir. Bu markerlər insan DNT-sində olan kimyəvi izlərdir və onlar orqanizmin yaşlanma prosesləri ilə sıx əlaqəlidir.
Bu texnologiya Kaliforniya Universitetində hazırlanıb və təxminən 300 DNT bölgəsi üzərində araşdırma aparılaraq bioloji yaşın və müəyyən xəstəliklərə meylliliyin təyin edilməsi mümkün olur.
Kolyada qeyd edir: "Epigenetik dəyişikliklər orqanizmin necə qocaldığını çox dəqiq əks etdirir. Əgər bu markerlər düzgün təhlil olunarsa, insanın bədən yaşını doğum tarixindən asılı olmayaraq müəyyən etmək mümkündür".
Bioloji yaşın ölçülməsi niyə önəmlidir?
Bioloji yaşın bilinməsi insanlara:
Sağlamlıq risklərini daha tez müəyyən etmək, daha düzgün həyat tərzi seçmək, uzunömürlülük ehtimalını artırmaq, yaşa bağlı xəstəliklərin qarşısını almaq üçün tədbir görmək imkanı verir. (Lent.az)
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 1016 Tarix: 04 avqust 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Azərbaycan Türkiyədən metal idxalına çəkdiyi xərci 5 %-ə yaxın azaldıb
Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycan Türkiyədən 124,06 milyon ABŞ dolları dəyərində qara və əlvan metal idxal edib. "Report" Türkiyə İxracatçılar Məclisinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 4,9 % azdır. Təkcə noyabr ayında Türkiyə Azərbaycana 9,695 milyo
10:10 123 Honkonqdakı güclü yanğının vurduğu zərərin məbləği açıqlandı
Honkonqdakı yaşayış kompleksində baş vermiş güclü yanğının vurduğu zərərin məbləği beş milyard Honkonq dollarını (642 milyon ABŞ dollarından çox) keçib. bildirir ki, bu barədə məlumatı "South China Morning Post" qəzeti faciədən sonra iqtisadi itkilərin qiymətləndirilməsi ilə məşğul olan ekspertlər
18:20 88 Kamboca Tailandla bütün sərhəd keçidlərini bağlayıb
Kamboca gərginləşən münaqişə fonunda Tailandla bütün sərhəd keçid mətəqələrini bağlayıb. "Report"un məlumatına görə, bu barədə Kamboca Daxili İşlər Nazirliyi bəyanat yayıb. Nazirlik qeyd edib ki, bu qərar "sərhəddə Tailand tərəfinin Kambocanın suverenliyinə qarşı təcavüz aktları törətdiy
17:00 111 Rubio: Ruandanın Konqodakı fəaliyyəti sülh sazişinin pozulmasıdır
Ruanda qonşu Konqo Demokratik Respublikasına (KDR) qarşı etdikləri ABŞ Prezidenti Donald Trampın iştirakı ilə iki Afrika dövlətinin liderləri tərəfindən Vaşinqtonda imzalanmış sülh sazişini pozur. "Report" xəbər verir ki, bu məlumatı ABŞ dövlət katibi Marko Rubio "X" sosial şəbəkəsind
17:40 95 Merts: "Almaniya nəyə qadir olduğunu göstərməlidir"
Almaniya kansleri Fridrix Merts ideologiya dövrünün bitdiyini bəyan edib. xəbər verir ki, bu barədə TASS məlumat yayıb. "Yəqin ki, biz yalnız uzun illərdən sonra dünyada yaşadıqlarımızın miqyasını anlayacağıq. Bu, dünyanın siyasi və iqtisadi güc mərkəzlərində əsl tektonik dəyişiklikdir. İdeologiy
17:10 101 Zelenski gələn həftə Trampın nümayəndələri ilə görüşəcək
Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski müharibənin nizamlanması ilə bağlı gələn həftə ABŞ və Avropadan olan müttəfiqlərlə bir sıra görüşlərin keçiriləcəyini deyib. "Report" xəbər verir ki, Zelenski bu barədə öz teleqram kanalında yazıb. "Hazırda ABŞ və avropalı müttəfiqlərlə görüşlərə hazırlı
12:30 118 XƏBƏRDARLIQ: Sabahın havası bu insanlar üçün əlverişsizdir
Tibbi-meteoroloji proqnoz açıqlanıb. Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən BİG.AZ-a verilən xəbərə görə, dekabrın 15-də Abşeron yarımadasında yağıntılı və küləkli hava şəraiti gözlənilir ki, bu da meteohəssas insanlar üçün əsasən əlverişsizdir
19:10 57 Rusiyada "Honkonq qripi"ndən ölüm hallarının baş verməsi təsdiqlənib
Rusiyada "Honkonq qripi"ndən ölüm hallarının baş verməsi təsdiqlənib. xəbər verir ki, bu barədə yerli mətbuata Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Gennadi Onişenko məlumat verib. "Ölüm hallarının olmadığını demək mümkün deyil, təəssüf ki, bu, baş verir. Adətən, belə hallar xroniki ağciyər
17:20 115 Sağında əri, solunda sevgilisi ilə bütün ölkənin qarşısında - Mənəvi çöküşün mənzərəsi
Esra Erolun verilişində ərini və uşağını İbrahimlə qaçmaq üçün qoyub gedən Zeynəbin hekayəsi həm tamaşaçıları, həm də studiyadakıları "ola bilməz!" deməyə vadar edib. Hadisə ilə bağlı şərhlər verilib və bu, tezliklə trend mövzusuna çevrilib, o cümlədən "mənəvi çöküş mənzərəsi" d
17:50 159 
