Pravda.ru Xocalı faciəsinin xatirəsinin unudulmamasının vacibliyindən yazdı

"Tarix qlobal miqyasda insan qəddarlığının bir çox nümunəsinə şahiddir. Bütün dünya Holokostu, yaxud Belarusun Xatın kəndinin məhv edilməsini xatırlayır, Azərbaycanın Qarabağdakı Xocalı şəhərinin faciəsi də unudulmur: 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə törədilən qırğında yüzlərlə müdafiəsiz dinc sakin həlak oldu. 2022-ci ildə faciədən 30 il keçir…"

Bu barədə Rusiyanın pravda.ru saytında Xocalı faciəsinin ildönümünə həsr olunmuş məqalədə bildirilir.

Məqalədə qeyd olunub ki, Xocalı faciəsi, əslində, Azərbaycan xalqının ağır taleyindən xəbər verir.

"Yenidənqurmanın başlanğıcı ilə Zaqafqaziyada millətlərarası ziddiyyətlərin özünü yeni güclə hiss etdirdi. 1987-ci ilin sonunda Ermənistanın Qafan rayonunda azərbaycanlılara qarşı hücumlar başladı. "Mehriban" qonşular bir anda millətçi şüarlarla alovlanan soyuqqanlı qatillərə çevrildilər. Heç kim daimi qorxu içində yaşamaq istəmirdi və iğtişaşlar başlayandan sonra Azərbaycana qaçqınlar axın etməyə başladı.

Azərbaycanın tərkibində olan muxtar Dağlıq Qarabağ bölgəsinin deputatları isə 1988-ci il fevralın 20-də regionun Ermənistana verilməsini tələb etməklə millətlərarası münaqişənin alovuna odun atdı. Buna cavab olaraq Azərbaycanın şəhərlərində ekstremist hücumların dayandırılması tələbi ilə etiraz aksiyaları keçirildi".

Məqalədə vurğulanır ki, bütün bu yaşananlara baxmayaraq Moskvanın reaksiyası kifayət qədər ləng olub.

"1991-ci ildə uğursuz dövlət çevrilişindən sonra Ermənistan, Azərbaycan və Azərbaycanın muxtar vilayəti olan Dağlıq Qarabağ müstəqilliklərini elan etdilər. Zaqafqaziya sürətlə böyük müharibəyə qərq oldu, bunun nəticəsində on minlərlə insan həlak oldu, xalqların taleyində sağalmamış yaralar qaldı", - deyə müəllif qeyd edib.

Nəşrdə münaqişənin əvvəlindən Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətində olan Xocalının o zaman strateji əhəmiyyətli məntəqə olduğu xatırladılır.

"Şəhər Qarabağ separatçılarının "paytaxtı" Xankəndidən 10 kilometr aralıda yerləşirdi, həmçinin şəhərdən mühüm marşrutlar keçirdi, bundan başqa hava limanı var idi. 1991-ci ilin payızından Xocalı erməni birləşmələri tərəfindən tamamilə blokadaya alındı. Elektrik verilişində fasilələr yarandı, telefon əlaqəsi və istilik, su təchizatı olmadı", - deyilən məqalədə yerli sakinlərin çətinliklərindən söz açılıb.

"Fevralın ortalarına qədər yalnız bir neçə yüz vətəndaş vertolyotla təxliyə edilə bildi, ancaq əhalinin əksəriyyəti - təxminən dörd min nəfər mühasirəyə alınmış şəhərdə qaldı", - deyə məqalədə əlavə edilib.

Bundan sonra Xocalı faciəsinin baş verdiyi gecə barəsində danışılıb. Bildirilir ki, gecə 20:30-da erməni zirehli texnikası şəhər ətrafında mövqeləri tutub, 1-2 saat sonra düşmən ağır artilleriyadan yaşayış binalarına və dinc əhaliyə atəş açıb.

"Daha sonra şəhər alovların tüstülərinə qərq oldu. Çaxnaşma başladı. İnsanlar özlərini və yaxınlarını odlu tələdən xilas etmək ümidi ilə Ağdama, şimal-şərqə doğru qaçırdılar. Amma hamı çata bilmədi: bir çoxu düşmən atəşi altında həyatlarını itirdi, yaxud isti paltarsız qaçdıqları üçün (əksəriyyəti qadın və uşaqlar) dağlarda donub öldü", - deyə məqalədə o gecənin dəhşətlərindən danışılıb.

Müəllif şəhərdə baş verən dəhşətləri beynəlxalq jurnalistlərin dünyaya çatdırdığını vurğulayıb:

"Şəhərdə olan və xəstəxanaya baş çəkən "The Washington Post" qəzetinin müxbiri Tomas Qolts yazır ki, qurbanlardan biri güllələrdən dəlmə-deşik olmuşdu, digərlərinin bədənlərində isə çoxsaylı bıçaq yaraları aşkarlanıb. "Onlar bizim evə gəldilər və dedilər ki, qaçın, ya da diri-diri yanın", - deyə Xocalıdan olan 11 yaşlı qaçqın Əhməd Məmmədov "The New York Times" qəzetinə bildirib. Həmçinin Tomas de Vaal ("Qara bağ") və Yuri Romanov ("Mən müharibəni çəkirəm") kitablarında bu faciənin dəhşətlərindən danışıblar. Azərbaycan həmin gecə baş verən qətliamı soyqırımı kimi tanıyıb", - deyə məqalə müəllifləri bildiriblər.

Nəşr xatırladır ki, 2012-ci ildə müvafiq qətnamə Pakistan parlamenti tərəfindən qəbul edilib. Çexiyada isə həmin hadisələr insanlığa qarşı cinayət kimi tanınır.

"Lakin indiyədək dinc əhalinin qətlinə görə Ermənistanda heç kim mühakimə olunmayıb. Heç bir araşdırma aparılmayıb. Mülki əhalinin qətliam faktı barədə susulur, bəzən isə hətta haqq qazandırılır", - deyə pravda.ru-dan bildirilib.

Məqalənin sonunda xatırladılır ki, baş vermiş dəhşətli cinayətə ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmək məqsədilə ötən il Bakıda ümumrespublika yürüşü keçirilib.

"O hadisələrin xatirəsinin önəmi təkcə Azərbaycana aid deyil. Bütün xalqlar bilməlidir ki, cilovsuz millətçilik nələrə gətirib çıxara bilər. Yaddaş ən yaxşı silahdır. Yalnız bu yolla gələcəkdə belə faciələrin qarşısını almaq olar", - deyə müəllif sözlərini yekunlaşdırıb.(oxu.az)

Telegramda izləyin

instagramda izləyin