Körpələrdə 6 yaş dişini süd dişi hesab etməyin!

Ağız sağlamlığı ümumi sağlamlığımıza təsir edən çox əhəmiyyətli bir mövzudur. Buna görə sağlam diş və diş ətinin ilk addımı körpəlik dövründə başlayır.
Diş təmizləmə vərdişi qazandırılan uşaqların irəli yaşlarda sağlam dişlərə və diş ətinə sahib olduqları bildirilir.
İlk dişlər nə vaxt çıxır?
Süd dişləri dəyişkən olaraq orta hesabla 6 aydan sonra ümumi olaraq alt ön tərəfdən başlayaraq çıxar və təxminən olaraq 3 yaşda tamamlanır. Bu dövrdə uşağınızın ağzında cəmi 20 ədəd süd dişi alt və üst çənədə simmetrik olaraq yerləşir.

Süd dişləri çox önəmlidir
Cəmiyyətimizdə formalaşan "süd dişləri onsuz da dəyişəcək, ona görə çürüməsi və çəkilməsi əhəmiyyətli deyil' inancının əslində tamamilə səhv olduğunu vurğulamaq istərdik.

"Süd dişləri yeniyetmə çağına qədər uzanan müddətdə fəaliyyət göstərən dişlərdir. Quruluşları daimi dişlərə görə bir az daha fərqlidir. Çünki bədənimizdə olan hər şeyin bir vəzifəsi və sistemi olduğu kimi süd dişlərinin də öz vəzifəsi vardır. Əgər süd dişləri vaxtından erkən çürüyər və çəkilərsə yan dişlər genişlənəcək və altdan gələn daimi dişlərə yer olmayacağı üçün daimi dişlər çazpazlıq yaradaraq ortodontik müalicəyə ehtiyacı olacaq.

Həmçinin dişin vaxtında çəkilməməyi bir iltihaba səbəb olarsa, altdan gələn daimi dişin bərkiməsinə həmçinin uşağın ümumi sağlamlığına təsir edəcək. Bundan başqa süd dişlərinin altdan gələn daimi dişlərə rənbərlik etdiyini də nəzərinizə çatdırmaq istərdik. Ona görə uşaqlara ağız qulluğu vərdişinin qazandırılması və süd dişlərinin sağlamlığı çox əhəmiyyət kəsb edir. "

6 yaşdakı diş süd dişi deyil!
Uşaqlarda süd dişlərinin düşüb yerlərinə yeni daimi dişlərin çıxması, aşağı yuxarı süd dişlərindəki düzülmə ardıcıllığını təqib edən bir müddətdən ibarətdir. Burada diqqət yetirilməsi lazım olan ən əhəmiyyətli nöqtə, bir çox adamlar tərəfindən süd dişi sanılan 6 yaş dişinin varlığıdır. Süd dişlərinin çıxması tamamlandıqdan sonra təxminən 3 yaşdan 6 yaşa qədər diş qövslərində hər hansı bir hərəkət olmur. Uşaq 6 yaşına çatanda ilk daimi dişi olan 6 yaş dişi süd azı dişlərinin arxasında qövsdə öz yerini tutur. "

İlk çıxan dişlər kəsicilər
6 yaş dişlərindən sonra çıxan dişlər kəsicilər qrupudur. Ardıcıl olaraq birinci süd azıları, ikinci süd azıları və süd köpək dişləri tökülürlər. Köpək dişləri ən son çıxan dişlərdir və 11-13 yaş arası tamamlanır. Bunlardan əlavə 6 yaş dişlərinin arxasından 12 yaş ikinci davamlı azılar/dişlər və 20 yaş (16-24 yaş) 20 yaş dişləri yəni üçüncü böyük azı dişləri çıxır.

Uşaqların dişləri niyə çürüyür?
• Süd dişlərinin daimi dişlərə nisbətən daha çox üzvi maddəyə ehtiyacı vardır, bu səbəbdən çürüməyə daha çox yaxındırlar, daha asan və sürətli çürüyürlər.
• Uşaqlar, çürümənin erkən dövründə hiss edilə bilən soyuq-isti həssaslığı və yüngül ağrı kimi siqnalları vaxtında anlamırlar. Hadisəni ancaq dözülməz qədər ağrı olanda fərq edərlər ki, bu halda çox gec ola bilər.
• Uşaqlar ağız qulluğuna yetkinlər(böyüklər) qədər diqqət edə bilməzlər. Uşağın əl bacarığı, marağı və valideynlərinin mövqeyi diş fırçalama vərdişini təyin edir.
• Qeyri-düzgün qulluğa görə dişlər çürüməyə daha meylli olur.

Çürüklərin meydana gəlməsinin qarşısı alina bilər mi?
Çürüyun qarşısını tamamilə ala biləcək bir peyvənd ya da dərman hələki tapılmayıb, ancaq çürük sayını azalda biləcək vəsaitlər yetəri qədər var və istifadə edilir.

Fissür örtüyü: Azı çiynəmə səthində fissür deyilən kiçik çuxurcuqlar vardır. Fissür örtüyü vasitəsilə ilə çuxurcuqların üzəri bağlanılır və həmin nahiyəyə mikrob, yemək artığı və.s-nin sızmasına mane olur və beləliklə çürümənin qarşısı alınır. Bu əməliyyat 6 yaşından etibarən daimi azı və kiçik azı dişlərinə tətbiq oluna bilər.

Fluor tətbiqi: çürümənin qarşısını almaq üsullarından biri də zəifləməyə qarşı müqaviməti artırmaqdır. Dişlərə səthi fluor tətbiq etməklə bu müqavimət qazanılır.

Diş fırçalama: Ana və atalardan ən çox eşitdiyimiz şikayətlənmə uşaqlarının dişlərini fırçalamamağıdır. Uşaqların sonrakı yaşlarda bu vərdişi davam etdirməsinin ən asan və təsirli üsulu erkən yaşlarda diş fırçalamağa başlamasıdır.

Uşaqlar üçün necə diş fırçası və diş məcunu seçilməlidir?
Uşağın ağız böyüklüyünə uyğun, yumşaq və neylon tüklərdən hazırlanmış diş fırçaları istifadə edilməlidir. İndi satışda uşaqlar üçün xüsusi hazırlanmış fırça və diş məcunları vardır. Uşaqlar diş məcununun dadını çox sevirlər və fırçalama əsnasında onu uda bilərlər. Bu səbəbdən 3 yaşından kiçik uşaqlarda diş məcunu istifadə edilməməsi daha düzgün olardı. İstifadə olunmalı məcunun miqdarını isə bir noxud böyüklüyü qədər deyərək təsvir edə bilərik.

Uşaqlara diş fırçalama vərdişini necə qazandıra bilərik?
• Uşaqlar dişlərini fırçalayarkən ayrı bir diş fırçası ilə siz də öz dişlərinizi fırçalayın. Ona bir neçə dənə diş fırçası və diş məcunu alın. Bu fırça və məcun fərqli rənglərdə həmçinin müxtəlif cizgi qəhrəmanlarının şəkillərinin əks olunduğu fırça və məcun olsun.Seçimin çoxluğu onun diş fırçalama istəyini və motivasiyasını artıracaq.
• Əvvəl özünün dişlərini fırçalamasını gözləyin, sonra siz onun, oda sizin dişlərinizi fırçalasın.
• Evdə mütləq diş fırçalama lövhəsi yaradın və hər fırçalamadan sonra lövhə üzərində işarələmə edin.
• Duşa bir qum saatı yerləşdirin və hər fırçalama zamanı qum saatını tərs çevirərək vaxt təyinn edin.
Təxminən 2 dəqiqəlik diş fırçalama kafi olacaq.

Unutmayın ki, uşağınızın diş çürüyü haqqında heç bir məlumatı yoxdur. Ona yapışqan xüsusiyyətli olan şəkər, şokolad, biskvit yedirin və güzgüdə dişlərinin üzərinə necə yapışdığını göstərin. Daha sonra dişlərini fırçaladın və dişlərinin nə qədər gözəl, təmiz və ağ olduğunu yenidən güzgüdə göstərin.

Telegramda izləyin