Klaviatura niyə əlifba sırası ilə deyil?
İlk çap maşını 1867-ci ilin sentyabrında amerikalı Kristofer Şoulz tərəfindən ixtira edilmişdir.
Bu çap maşınının klaviaturası latın hərfləri əlifba sırası ilə düzülmüşdü. Məsələn: yuxarıda ilk cərgədə hərflər belə düzülüşdə idi: A, B, C, D, E, F, G....
Şoulzun çap maşınında çatışmazlıqlar yox deyildi. Belə ki, bu çap maşınında sürətlə yazarkən, barmaqlar tez-tez dolaşır, iti yazmaq mümkünsüz olurdu. Bu səbəbdən əlifba sırası ilə düzülüşdən imtina edildi. Klaviaturada hərflərin yeni düzülüşü ingilis əlifbasından ibarət ilk 6 hərflərin düzülüşü ilə - QWERTY.... düzülüşü yaradıldı və belə qərara alındı ki, hərflər səpələnmiş halda olmalıdır. Müasir dövrdə Şoulz düzülüşü anaxronizm hesab olunur. Ele bu da QWERTY düzülüşünə keçmək üçün bir səbəb olmuşdur.
Sonralar çap maşınında daha rahat və cəld yazmaq üçün təkmilləşdirmələr aparılmışdır. Belə ki, 1936-cı ildə Vaşinqton Universitetinin professoru Avqust Dvorak kitab nəşr etdirmiş və bu kitabda latın hərflərindən ibarət yeni düzülüş təklif olunurdu. Bu düzülüşlə ingilis dilində mətnləri çox asanlıqla və rahat yazmaq mümkün idi. Düzülüş müəllifin adı ilə - DVORAK adlanırdı.
2006-cı ildə Ş. Koulman tərəfindən Сoleman düzülüşü işlənib hazırlanmışdır. Bu düzülüş Coleman Dvorak adlanırdı. Düzülüş indiki kompüvter klaviaturasındakı düzülüşlə eynilik təşkil edir və ingilis əlifbası ilə işlənmişdir.
Koulmanın əminliyinə görə, bu cür düzülüş aşağıdakı üstünlüklərə malikdir:
QWERTY – dən fərqli olaraq, DVORAK daha sürətlə yazmağa imkan verir;
Çeçələ barmağın yükünü azaldır, qolların növbələşməsinə şərait yaradır;
QWERTY- dən COLEMAN-a və ya COLEMAN-dan QWERTY- yə keçərkən, tam uyğunluq olduğu üçün, heç bir çətinlik yaranmır.
Amma qeyd edək ki, DVORAK düzülüşü QWERTY-dən az da olsa fərqlənir.
axsam.az
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 3551 Tarix: 15 fevral 2015
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Azərbaycanda gəlin qayınanası və baldızını qaynar çayla YANDIRDI
Astarada gəlin qayınanası və baldızına yanıq xəsarətləri yetirib. BİG.AZ -a istinadla xəbər verir ki, hadisə rayonun Şahağacı kəndində qeydə alınıb. Kənd sakini, 45 yaşlı Süsən İmanova (ad və soyad şərtidir) toy yığıncağında iştirak etmək üçün oğlu ilə birgə əmisi arvadı olan qayınanasının evinə gedib
13.12.2025 188 Hava kəskin DƏYİŞİR - Temperatur 7 dərəcə enəcək, qar yağacaq
Dekabrın 13-ü gündüzdən 14-ü gündüzədək ölkə ərazisində hava şəraitinin arabir yağıntılı olacağı, şimal-qərb küləyinin güclənəcəyi gözlənilir. Bu barədə BİG.AZ-a Milli Hidrometeorologiya Xidmətindən məlumat verilib. Bildirilib ki, havanın temperaturu ötən günlərlə müqayisədə 5-7 dərəcə aşağı enəcək
13.12.2025 385 Doğum sayı azalıb
2025-ci ilin on ayı ərzində ölkədə 80 802 doğulan körpə doğumu, 49 846 isə ölüm halı qeydə alınıb. Axşam.az xəbər verir ki, bu barədə Dövlət Statistika Komitəsinin aylıq hesabatında qeyd olunub. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 100 nəfərinə doğum halı azalaraq 10,1-dən 9,5-ə düşüb
13.12.2025 122 Ərdoğan: Rusiya-Ukrayna münaqişəsində sülh uzaqda deyil
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Rusiya-Ukrayna münaqəsində sülhün uzaqda olmadığını deyib. "Report" "TRT Haber"ə istinadən xəbər verir ki, Türkiyə lideri bu barədə Türkmənistan səfərindən dönərkən təyyarədə jurnalistlərə açıqlaması zamanı danışıb. Ərdoğan Rusiya Prezident
13.12.2025 133 Bulvarda oğurluq edən şəxslər saxlanıldılar
Səbail rayonunda oğurluq hadisələri qeydə alınıb. BİG.AZ xəbər verir ki, bu barədə Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb. Bildirilib ki, vətəndaşlardan birinin Dənizkənarı Milli Park ərazisindəki oturacağın üzərinə qoyduğu çantasından 190 manat pul, bank kartları və şəxsi sənədləri, digərinin isə ödəm
13.12.2025 145 Rusiya bu gecə Ukraynaya son dövrlərin ən genişmiqyaslı hücumunu həyata keçirib
Rusiya Silahlı Qüvvələri bu gecə Ukraynaya son dövrlərin ən genişmiqyaslı hücumlarından birini həyata keçirib. "Report" xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski sosial şəbəkələrdə bildirib. Onun sözlərinə görə, 450-dən çox zərbə dron və təxminən 30 müxtəlif növ raketlərl
13.12.2025 158 Azərbaycanın Türkiyədən avtomobil sənayesi məhsullarının idxalına çəkdiyi xərci açıqlanıb
Bu ilin yanvar-noyabr aylarında Azərbaycan Türkiyədən 82,688 milyon ABŞ dolları dəyərində avtomobil sənayesi məhsulları idxal edib. "Report" Türkiyə İxracatçılar Məclisinə istinadən xəbər verir ki, bu, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1,1 % azdır. Təkcə noyabrda Türkiyə Azərbaycana 6,8
13.12.2025 131 Ötən gün axtarışda olan 260 nəfər saxlanılıb
Azərbaycanda dekabrın 12-də axtarışda olan 260 nəfər saxlanılıb. "Report" xəbər verir ki, bu barədə Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb. Bildirilib ki, ötən gün, həmçinin borclu şəxs qismində axtarışda olan 238 nəfər saxlanılaraq aidiyyəti üzrə təhvil verilib
13.12.2025 119 Bu şəxslər də gələn ildən daha çox vergi ödəyəcək
"Vergi Məcəlləsi"nə edilən yeni dəyişikliklərə əsasən, sabit qəbz və ailə kəndli təsərrüfatları üçün mövcud rejim saxlanılsa da, dərəcələr artırılacaq. Belə ki, gələn ildən qüvvəyə minməsi nəzərdə tutulan dəyişikliklərə əsasən, sabit qəbzdə regional əmsallarda 3 faizlik dərəcə 5 faizə, 5 faizli
13.12.2025 183 
