Ermənistan Naxçıvanla sərhəddə "BOMBA" QURUR - Paşinyan düyməni sıxsa, İrəvan da yıxılacaq

Ermənistan özünü terror dövləti kimi dəfələrlə təsdiq edib və bu gün də bu əməllərinə sadiq qaldığını, terroru özünün dövlət siyasəti olduğunu bir daha açıq nümayiş etdirir.

İşğaldan azad edilən Qarabağ və onun ətrafındakı rayonların uzun müddət tapdaq altında saxlanılması nəticəsində həmin ərazilərdə bioloji müxtəlifliyə, o cümlədən, flora və fauna növlərinə, xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinə ciddi zərər vurulduğu ilə bağlı 10 noyabr üçtərəfli bəyanatının imzalandığı tarixdən üzü bu yana - 3 il müddətində dəfələrlə rast gəlinib, bununla bağlı Azərbaycanın əlində kifayət qədər dəlil-sübutlar mövcuddur. Ərazilərin yandırılması, su resurslarının çirkləndirilməsi, qiymətli ağac növləri ilə zəngin meşələr, eləcə də təbiət abidələrinin, ümumilikdə yeraltı və yerüstü təbii sərvətlərin məqsədli şəkildə talan edilməsi nəticəsində ekoloji tarazlıq pozulub və Azərbaycanın ekologiyasına ciddi ziyan dəyib.

Lakin təəssüflər olsun ki, Ermənistan bu zamana kimi törətdikləri ilə də kifayətlənmək fikrində deyil. Azərbaycana qarşı təcavüzkar siyasətini məhz Şuşa şəhəri yaxınlığında yerləşən və dövlət qoruğu hesab edilən Topxana meşələrini qırılmaqla başladan Ermənistan, işğalı altında qalmış 260 min 311 hektar meşə sahəsi və bu ərazilərdə palıd, fıstıq, vələs, göyrüş, şam, ağcaqayın, ayı fındığı, qoz, çinar kimi qiymətli ağac cinsləri kəsilərək müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunub.

İndi isə Ermənistan dövləti ekoloji terrorunu daha təhlükəli formada davam etdirməyi qərara alıb. Belə ki, Ermənistan 30 ildən artıq müddətdə işğal altında saxladığı torpaqlarımızda həyata keçirdiyi ekoloji terroru Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə sərhəddə davam etdirmək niyyətindədir. Arazdəyən kəndində inşa olunan metallurgiya zavodunun illik istehsal gücü 180 min tondan yuxarıdır ki, bu da kifayət qədər böyük tullantı və zəhərli qaz deməkdir.

Azərbaycanın bu cür ekoloji cinayətə göz yummaq fikri yoxdur. Metallurgiya zavodunun inşası Ermənistanın Azərbaycana qarşı növbəti ekoloji cinayətidir. Rəsmi Bakı bu cinayəti sərhədlərimizin özümüzə aid hissəsindən səssiz-səmirsiz izləmək niyyətində deyil. Ermənistanın bu ərazidə iri metallurgiya zavodu tikməsi, onun növbəti dəfə beynəlxalq hüquq norma və prinsiplərini, xüsusilə də BMT-nin Avropa İqtisadi Komissiyasının Transsərhəd kontekstdə ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi haqqında Konvensiyasını kobud şəkildə pozulması deməkdir.

Niyyət bəllidir:

⚫️ Zəngəzur dəhlizinin keçəcəyi ərazilərdən biri olan Arazdəyəndə belə bir tikinti həmin iostiqamətdə xüsusilə iki ölkənin Silahlı Qüvvələri arasında gərginliyi pik həddə çatdərmaq məqsədi daşıyır ki, Ermənistan bütün dünyaya bar-bar bağırsın ki, bu sərhəd ərazidə vəziyyət belə gərgin olduğu halda oradan Zəngəzur dəhlizi necə keçə bilər?!

⚫️ Yekun sülh sazişinin astanasında olan rəsmi Bakı İlə İrəvan arasında danışıqlar prosesini bu cür sabotaj üsulla dalana dirəyib, vəziyyəti qeyri-stabil həddə çatdırmaq məqsədi güdülür.
Ətraflı

⚫️ İrəvan eyni zamanda həmin istiqamət də daxil olmaqla sərhədləri boyunca beynəlxalq tərəfdaşlarının silahlı birləşmələrini yerləşdirmək üçün zəmin hazırlamağa çalışır. Səbəb kimi isə güya "Azərbaycanın hərbi təhdidləri artır, ərazilərimiz təhlükə ilə üz-üzə qala bilər" bəhanəsini göstərmək niyyətindədirlər. Elə Ermənistanın Azərbaycanı Arazdəyəndə metallurgiya zavodunu atəşə tutmaqda ittiham etməsi də bu planın tərkib hissəsidir.

⚫️ Belə bir zavodun xüsusilə Arazdəyəndə inşa edilməsi Ermənistanın Kərki ilə bağlı planlarından qaynaqlana bilər. Bu, xüsusilə ankavların qaytarılması perspektivinin aktual olması fonunda diqqət çəkir ki, anklavlarla bağlı məsələnin müzakirə mərhələsində olduğu bir vaxtda rəsmi İrəvan bu cür təxribatla Qazaxın 7 və Naxçıvanın Kərki kəndini danışıqlar predmetindən çıxarmağı da planlamış ola bilər. Bu da bir zavoddan daha çox Ermənistanın Azərbaycanla sərhəddə hazırladığı hər an regionu silkələyəcək "bomba"nı xatırladır.

Amma reallıq təbii ki, tamamilə fərqlidir. Konvensiyaya görə, bu cür metal əritmə zavodlarının, bu cür layihələrin, digər ölkələrin ərazisinə mənfi ekoloji təsiri olduğu halda, bu fəaliyyəti həmin ölkənin müvafiq qurumları ilə razılaşdırılmalıdır. Başqa sözlə, Ermənistan Espo Konvensiyasının üzvü olaraq sözügedən fəaliyyətə başlamazdan öncə layihənin ətraf mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi prosedurunda ölkəmizin də iştirakını təmin etməli idi. Lakin bu istiqamətdə İrəvanın Bakı ilə hər hansı bir razılaşdırdığı məsələdən söhbət gedə bilməz.

Nəzərə alsaq ki, zavodun zəhərli kimyəvi tullantıları bölgəyə, xüsusilə Araz çayına ekoloji fəlakət vəd edir, o zaman bu məsələnin həllinin iki yolu var: Ya beynəlxalq aidiyyatı qurumlar məsələyə dərhal reaksiya verib, problemin aradan qaldırılmasına səy göstərməlidir, ya da Azərbaycan özü bu fəlakətin qarşısını almaq məqsədi ilə lazımı addımlar atmalıdır. Təəssüflər olsun ki, birinci variant hələ də aktiv deyil və beynəlxalq təşkilatlar yenidən bu erməni özbaşınalığını kənardan seyr etməklə, İrəvanın növbəti eko-terror əməlini sükutla qarşılamaqda davam edir.

Ermənistan Kərki və digər anklavlarımızı Azərbaycana səssiz-səmirsiz qaytarmaq niyyətində deyil. Arazdəyəndə belə bir zavodun inşası eyni zamanda bu fikirləri gücləndirir. Çünkü Ermənistan tərəfi yaxşı bilir ki, rəsmi Bakı dəfələrlə bu məsələdə qətiyyətli mövqe ortaya qoyaraq sözügedən kəndlərimizin danışıqlar masasında dinc yolla qaytarılmayacağı təqdirdə hərbi müdaxilənin qaçılmaz olacağı ilə bağlı mövqeyini də gizlətməyib. Çünkü Azərbaycan heç vaxt bir qarış da ərazisinin Ermənistanda qalması ilə razılaşmayacaq və suverenliyini son metrə qədər bərpa etməkdə qətidir.

Məhz bunu nəzərə alan Ermənistan belə görünür ki, prosesləri qabaqlamaq niyyətindədir. Zavod inşa edən Ermənistan Azərbaycanın məcbur qalacağı təqdirdə hərb variantınn reallaşmasının qarşısını almağı, onu bu yolla deaktivləşdirməyin mümkün olacağını zənn edir. Ərazinin coğrafiyası ilə tanış olan hər kəsə bəllidir ki, Kərkinin hərbi yolla azad edilməsi üçün Arazdəyən keçid funksiyasını yerinə yetirə bilər. Azərbaycanın işğalda olan ərazilərini erməni işğalından azad edtməsinə mane olmaq üçün bu bölgəyə ABŞ şirkətlərinin investisiya yatırmasını təmin etmək İrəvanın təbilincə, "təhlükənin" sovuşması hesab edilə bilər.

Amma sən saydığını say, gör Bakı nə düşünür. Prosesi qaraltmaq üçün Arazdəyən istiqamətindən Naxçıvanın Sədərək rayonundakı mövqelərinin atəşə tutulması çıxış yolu ola bilməz. Bu, Azərbaycan və Ermənistan arasındakı davamlı sülhün reallaşmasına risklər yaradır və genişmiqyaslı hərbi eskalasiya üçün zəmin formalaşdırır. Arazdəyəndəki metallurgiya zavodu barədə ortaya atılan iddialar isə Ermənistanın ABŞ-nin dəstəyini almaq ideallarına qarmaq atmasından başqa bir şey deyil. Yaxşı olar ki, bu məsələdə ABŞ tərəfi qəti mövqe ortaya qoysun və qarşıda XİN başıları arasında gözlənilən növbəti Vaşinqton görüşünün əhəmiyyətini qoruyub saxlamaq barədə düşünsün.

Təhməz Əsədov
TREND

Telegramda izləyin

instagramda izləyin