Piylənmə ilə bağlı xərçəng ölümləri kəskin artıb
ABŞ-da keçirilən Endokrin Cəmiyyətinin (ENDO 2025) illik toplantısında təqdim olunan yeni araşdırma piylənmənin sağlamlıq üçün yaratdığı ciddi təhlükələri bir daha diqqət mərkəzinə gətirib. Tədqiqatın nəticələri göstərir ki, piylənmə ilə əlaqəli xərçəng ölümləri son 20 ildə üç dəfədən çox artıb və bu artım xüsusilə qadınlar, yaşlı əhali və etnik azlıq qrupları arasında daha nəzərəçarpacaq həddə olub.
Lent.az "Science Daily" saytına istinadla xəbər verir ki, araşdırmanın əsas müəllifi, Cersi Universiteti Tibb Mərkəzinin tədqiqatçısı dr. Faizan Əhmədin sözlərinə görə, piylənmə çoxsaylı xərçəng növləri üçün mühüm risk amilidir və bu nəticələr, xüsusilə risk altında olan əhali qruplarında erkən diaqnostika və tibbi xidmətə çıxışın artırılmasının vacibliyini ortaya qoyur.
Xəstəliklərə nəzarət və qarşısının alınması mərkəzləri (CDC) tərəfindən toplanmış ölüm statistikalarına əsaslanan tədqiqatda 1999-2020-ci illər arasında ABŞ-da piylənmə ilə əlaqələndirilən xərçənglərdən 33 min 572 ölüm halı təhlil olunub. Bu müddət ərzində yaşa uyğunlaşdırılmış ölüm göstəriciləri hər milyon nəfərə görə 3,73-dən 13,52-yə yüksəlib. Təsirə məruz qalan əsas qruplar qadınlar, qaradərili amerikalılar, yerli amerikalılar və yaşlılar olub. Coğrafi baxımdan Orta Qərb bölgəsi piylənmə ilə əlaqəli xərçəng ölümlərinin ən yüksək, Şimal-Şərq isə ən aşağı göstəricilərinə sahib olub. Ştat səviyyəsində isə Vermont, Minnesota və Oklahoma ən yüksək, Utah, Alabama və Virciniya isə ən aşağı ölüm nisbətlərinə malikdir.
CDC-nin məlumatına görə, ABŞ-da yetkinlərin 40,3 faizi piylənmədən əziyyət çəkir. Piylənmə genetik, hormonal, ətraf mühit və həyat tərzi amillərinin kompleks təsiri nəticəsində inkişaf edən xroniki bir xəstəlikdir. Bu vəziyyət yalnız metabolik pozuntulara deyil, həm də ciddi onkoloji risklərə yol açır. Piylənmə ilə əlaqəli olduğu müəyyən edilən xərçəng növləri bunlardır: döş xərçəngi, düz bağırsaq xərçəngi, uşaqlıq yolu xərçəngi, öd kisəsi xərçəngi, üt mədə xərçəngi, böyrək xərçəngi, qaraciyər xərçəngi, yumurtalıq xərçəngi, mədəaltı vəzi xərçəngi, tiroid xərçəngi, meningioma. Bu xərçənglər hazırda ABŞ-da illik diaqnostik edilən xərçəng hallarının təxminən 40 faizini təşkil edir. Bu fakt piylənmənin artıq sadəcə bir metabolik pozuntu deyil, həm də geniş ictimai səhiyyə problemi və onkoloji fəlakət kimi qiymətləndirilməli olduğunu göstərir. Dr. Əhmədin fikrincə, bu araşdırma hökumət orqanları və səhiyyə sistemləri üçün ciddi xəbərdarlıq siqnalıdır: "Əgər biz yüksək risk qrupundakı əhalini vaxtında skrininq və tibbi dəstək ilə əhatə etməsək, xərçənglə mübarizədə əldə edilən irəliləyişlər geri dönə bilər".
BiG.Az
Telegramda izləyin
Xəbərlər Baxılıb: 671 Tarix: 16 iyul 2025
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 077 7125666
Facebookda Paylaş
Tramp: "İŞİD ABŞ əsgərlərinin öldürülməsinə görə cavab verəcək"
"Vaşinqton Administrasiyası Suriyada iki ABŞ əsgərinin və bir amerikalı tərcüməçinin öldürülməsindən sonra terrorçu İŞİD qruplaşmasına qarşı cavab tədbirləri görəcək. xəbər verir ki, bunu ABŞ Prezidenti Donald Tramp "Truth Social" platformasında yazıb. O, Suriyada "ABŞ-yə qarşı İŞİ
16:20 111 Ukraynanın Trampın sülh planına cavabının təfərrüatları məlum olub
Ukrayna ABŞ Prezidenti Donald Trampın sülh planına cavab olaraq qoşunların Donbasdan çıxarılması və NATO üzvlüyündən imtinası ilə bağlı təklifləri rədd edib. "Report" xəbər verir ki, Kiyevin cavabının təfərrüatlarını "New York Times" açıqlayıb. "Cavabda bildirilib ki, Kiyev Ukraynanı
14:30 114 Kamboca Tailandla bütün sərhəd keçidlərini bağlayıb
Kamboca gərginləşən münaqişə fonunda Tailandla bütün sərhəd keçid mətəqələrini bağlayıb. "Report"un məlumatına görə, bu barədə Kamboca Daxili İşlər Nazirliyi bəyanat yayıb. Nazirlik qeyd edib ki, bu qərar "sərhəddə Tailand tərəfinin Kambocanın suverenliyinə qarşı təcavüz aktları törətdiy
17:00 103 Qapısı açıq "Hyundai"dan oğurluq edən şəxs saxlanıldı
Paytaxtın Nəsimi rayonunda "Hyundai" markalı avtomobildən pul və bank kartı oğurlanıb. xəbər verir ki, bu barədə Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) məlumat yayıb. Bildirilib ki, Nəsimi Rayon Polis İdarəsinin 19-cu Polis Şöbəsi əməkdaşlarının keçirdikləri tədbirlərlə əməli törətməkdə şübhəli bilinə
13:20 136 Rusiyada "Honkonq qripi"ndən ölüm hallarının baş verməsi təsdiqlənib
Rusiyada "Honkonq qripi"ndən ölüm hallarının baş verməsi təsdiqlənib. xəbər verir ki, bu barədə yerli mətbuata Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Gennadi Onişenko məlumat verib. "Ölüm hallarının olmadığını demək mümkün deyil, təəssüf ki, bu, baş verir. Adətən, belə hallar xroniki ağciyər
17:20 101 Naim Qasem: "Hizbullah" İsrailin şərtlərini qəbul etməyəcək və ABŞ-yə təslim olmayacaq
İsrail ilə Livan arasında atəşkəs razılaşması qüvvəyə minəndən sonra başqa yanaşma tələb olunan yeni mərhələ başlayıb. "Report" xəbər verir ki, bunu "Hizbullah"ın baş katibi Naim Qasem "Al-Manar TV"nin canlı yayımında bildirib. Onun sözlərinə görə,Livan hökuməti ölkəni
14:40 121 Almaniyada məcbur hərbi xidmət gündəmdədir, qadınlar da çağırıla bilər
Almaniya Kansleri Fridrix Merts yaxın illərdə ölkədə həqiqi hərbi xidmətin geri qaytarılmasını istisna etməyib və məcburi alternativ mülki xidmətin bərpasını müdafiə edib. "Report"un xəbərinə görə, bu barədə o, Almaniyanın hakim blokuna daxil olan Xristian Sosial Birliyinin qurultayında çıxış
16:50 107 Hakan Fidan: Biz yaxşı olmaq istədiyimiz üçün yaxşı davranırıq
"Bizim gücümüz, qüvvətimiz və iradəmiz var, amma biz yalnız yaxşı olmaq istədiyimiz üçün yaxşı davranırıq. Suriyada, İranda, İraqda, bölgədəki bütün münasibətlərimizdə bu vəziyyət bizi şəffaf olmağa məcbur edir". "Report" "Ahaber"ə istinadən xəbər verir ki, bunu Türkiyəni
12:40 116 Taksi sürücüsü həbs edildi: Hava limanından müştəri götürübmüş
Bakı Beynəlxalq Hava Limanında icazəsiz sərnişin daşıyan taksi sürücüsü həbs edilib. BİG.AZ "Qaynarinfo"ya istinadla xəbər verir ki, hadisə dekabrın 11-i gecə saat 3 radələrində baş verib. Belə ki, 1997-ci il təvəllüdlü G.H. İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 510 və 535.1-ci maddələri ilə barəsind
15:10 166 
