Dünya coğrafiyasında ənlər və ilklər

Ən böyük zəlzələ- 1556-cı ildə Çində meydana gələn zəlzələdə təxminən 850.000 adam ölmüşdür.

Ən kiçik ölkə- Vatikan təxminən 27 dönüşdür. Ölkə xəritəsində evlər belə çox diqqətə çarpandır.

İlk dünya xərtəsi- E.ə. 150-ci ildə Ptolemaios tərəfindən çəkilib.

Şimal qütbünə ilk çatan insanın 1909-cu ildə Robert Pear olduğu deyilsə də bu mövzuda qəti dəlillər yoxdur. Qütbə çatdığını ilk sənədləşdirən və isbat edən isə 1968-ci ildə Ralph Plaisteddir.

Cənub qütbünə ilk çatan 1911-ci ildə Norveçli Ronald Amundsen və qrupu, cənub qütbünə ilk çatan insanlardır.

Hər iki qütbə də gedən kişi Amerikalı David Porter, 1970-ci ildə Cənub Qütbünə, 1979-cu ildə Şimal Qütbünə çatmışdır.

Ən sıxlıq ölkə- Çin, 1.285.000.000 adam ilə ən sıxlıq ölkədir.

Ən sıxlıq şəhər- Tokioda 27 milyon insan yaşamaqdadır.

Ən dərin yer- Filippin yaxınlığındakı Mariana Çuxurudur.Onun dərinliyi 11020 metrdir.

Ən çox qonşusu olan ölkə- Çinin 14 qonşusu vardır: Koreya, Rusiya Federasiyası, Monqolustan, Qazağıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Əfqanıstan, Pakistan, Hindistan, Nepal, Butan, Burma, Laos və Vyetnam.

Ən uzun çay- Misirə tarix boyu həyat verən Nil 6648 km uzunluqdadır.

Avropanın ən yüsək yeri- Elbrus 5633 metrdir.

Afrikanın ən yüksək yeri- Klimancaro. 5895 metrdir.

Şimali Amerikanın ən yüksək yeri- McKinley. 6194 metrdir.

Cənubi Amerikanın ən yüksək yeri- Acongagua. 6960 metrdir.

Avstraliyanın ən yüksək yeri- Kostyusko 2228 metrdir.

Antarktidanın ən yüksək yeri- Vinson Massivi. 4898 metrdir.

Ən yüksək şəlalə- Venesueladakı Anhel şəlaləsi 978 metrdən axır.

Ən böyük qitə- Asiya qitəsi 44.500.000 km2 sahə ilə ən böyük qitədir.

Ən böyük səhra- Afrikanın şimal-qərbindəki Böyük Səhra, 8.500.000 km2.

Ən böyük dəniz- Böyük (Pasifik) Okean. 166.000.000 km2.

Amerika qitəsinə ilk çatan Christopher Columbus, 1492-ci ildə Amerikanı kəşf etdi. Ancaq oranı Hindistan hesab etdiyi üçün qitə onun yox Amerigo Vespuccinin adına adlandırıldı.

Ən çox qitə görən kapitan- Kapitan Cook, Antarktika xaricində bütün qitələri görmüşdür.

Ən çox yağış düşən sahə- Havaydakı Waiale dağında ilin 350 günü yağış yağır.

Ən yüksək fəal vulkan- Antofalla vulkanı 6450 metr yüksəklikdədir.

Ən yüksək yarı fəal vulkan- zaman zaman hərəkətə keçən ən yüksək vulkan, Lullaillaco vulkanıdır. Yüksəkliyi 6723 metrdir.

Ən yüksək sönmüş vulkan- Acongagua vulkanı 6960 metr yüksəklikdədir. Bu üç vulkan da Argentina sərhədləri daxilində yerləşir.

Ən böyük körfəz- 1.500.000 km2 sahə ilə Meksika körfəzi ən böyük körfəzdir. Sahil uzunluğu 5000 km-ə çatır.

Ən böyük ada- Danimarkaya bağlı Qrenlandiya əksəriyyəti buz olsa da 2.715.000 km2 sahə ilə ən böyük adadır.

Ən dərin göl- Baykal gölünün bəzi nöqtələri 2 km dərinliyə çatır.

Ən uzun yer adı- Taylandın paytaxtı Bangkokun xalq arasındakı adı 166 hərfdən ibarətdir: Krungthep Mahanakhon Bovorn Batanokosin Mahintharayutthaya Mahadilokpop Noparatratchathani Burirom Udomratchanivetmahasathan Amornpiman Avatarnsathit Sakkathatiyavisnukarmprasit.

Yaşanan ən yüksək yer- Himalayda 5990 metr yüksəkdə olan bir qalada insanlar yaşamaqdadır.

Ən böyük tunel- Yaponiyadakı Akhi tuneli 13 km-dir.

Dünyanı ən çox gəzən insan- Amerikalı Jessie Rosdail, həyatı boyunca C. Koreya və bir Fransız müstəmləkəsi xaric bütün ölkələri görmüşdür.

Ən düz ölkə- Maldiv Adalarının ən yüksək yeri dənizdən 2,5 metr yüksəkdədir.

Ən kələ-kötür ölkə- Lesothonun dənizə ən yaxın yeri dənizdən 1380 metr yüksəkdədir.

Ən uzun ölkə sərhəddi- ABŞ-Kanada arasındakı sərhəd 6416 km boyunca uzanır.

Ən qısa ölkə sərhəddi- Zambia, Zimbabwe, Botswana və Namibia bir nöqtədə kəsişirlər.

Ən çox dəniz sərhədi olan ölkə- Kanadanın sahilləri 244.000 km uzunluğa malikdir.

Ən az dəniz sərhəddi olan ölkə- Heç sahili olmayan ölkələr xaricində Togonun dənizlə 73 km sərhəddi vardır.

Ən quraq yer- Çilidəki Atakama səhrasında axırıncı dəfə 400 il əvvəl yağış yağmışdır.

Dənizə ən uzaq yer- Çinin Sin Kiang əyalətində bir yer dənizdən 2400 km uzaqlıqdadır.

Ən uzun mağara- Kentuçkidəki bir mağara 350 km uzunluqdadır.

Ən sadə milli bayraq- Libiya bayrağı yalnız yaşıl rəngdən meydana gəlir və üzərində heç bir naxış yoxdur.