Məktəbli ləvazimatlarında təhlükə!

Öl­kə­miz­də ye­ni təd­ris ili­ yaxınlaşdıqca mək­təb­li lə­va­zi­mat­la­rı­nın sa­tı­şı bazarında canlanma daha da artır. Am­ma hə­lə­ki bu mal­la­rın sağ­lam­lıq üçün təh­lü­kə­siz olub-ol­ma­dı­ğı ba­rə­də heç bir söz de­yil­mir.

H­al­bu­ki eks­pert­lər mək­təb­li lə­va­zi­mat­la­rı ba­za­rın­da na­ra­ha­te­di­ci və­ziy­yət ol­du­ğu­nu, şa­gird­lə­rin alıb is­ti­fa­də et­dik­lə­ri çan­ta­dan tut­muş qə­lə­mə qə­dər sağ­lam­lıq üçün cid­di təh­lü­kə tö­rət­di­yi­ni söy­lə­yir­lər. Azad İs­teh­lak­çı­lar Bir­li­yi­nin (AİB) səd­ri Ey­yub H­üsey­nov Movqe.az-a açıqlamasında de­yib ki, öl­kə­də sa­tı­lan dəf­tər­xa­na lə­va­zi­mat­la­rı­nın ço­xu Çin is­teh­sa­lı­dır. Bir­lik səd­ri Çin­dən gə­ti­ri­lən mək­təb lə­va­zi­mat­la­rı­nın heç bi­ri­nin key­fiy­yət ser­ti­fi­ka­tı­nın ol­ma­dı­ğı­nı da bil­dir­di. Onun söz­lə­ri­nə gö­rə, mək­təb lə­va­zi­mat­la­rı­nın gi­gi­ye­nik ser­ti­fi­ka­tı­nın ol­ma­ma­sı, bu mal­la­rın sağ­lam­lıq üçün təh­lü­kə­li­lik ris­ki­ni ar­tı­rır: "Ba­zar­da sa­tı­lan mək­təb lə­va­zi­mat­la­rı­nın müt­ləq ək­sə­riy­yə­ti­nin key­fiy­yət­siz ol­du­ğu göz qa­ba­ğın­da­dır. Rəsm çək­mək üçün is­ti­fa­də olu­nan ka­ran­daş­la­rın rən­gi elə ələ gö­tü­rən ki­mi çı­xır. Po­zan­la­ra isə to­xu­nan ki­mi ov­xa­la­nır.

Ümu­miy­yət­lə mək­təb­li lə­va­zi­mat­la­rı­nın key­fiy­yə­tin­də cid­di prob­lem var. Əs­lin­də bu mal­la­rın ba­za­ra çı­xa­rıl­maz­dan ön­cə yox­la­nıl­ma­lı­dır. Am­ma çox tə­əs­süf ki, mək­təb­li­lə­rin is­ti­fa­də et­dik­lə­ri mal­la­rın key­fiy­yə­ti əla­qə­dar qu­rum­la­rı na­ra­hat et­mir".

E.H­üsey­nov de­yir ki, öl­kə­də sa­tı­lan, mək­təb­li­lə­rin is­ti­fa­də et­dik­lə­ri lə­va­zi­mat­lar­da sağ­lam­lı­ğa zə­rər­li mad­də­lər var. H­an­sı ki, hə­min mal­lar­la tə­mas nə­fəs yol­la­rın­da və də­ri­də müx­tə­lif növ xəs­tə­lik­lə­rin ya­ran­ma­sı­na sə­bəb olur: "Çan­ta­lar­da həd­dən ar­tıq tünd, pis qo­xu­nun gəl­mə­si­nin sə­bə­bi, bu mal­la­rın is­teh­sa­lın­da müx­tə­lif kim­yə­vi mad­də­lər­dən is­ti­fa­də edil­mə­si­dir. Bə­zi mək­təb­li lə­va­zi­mat­la­rın­da hət­ta tər­ki­bi ağır me­tal­lar­la qa­rı­şıq olan qur­ğu­şun­dan da is­ti­fa­də edi­lir. Bu isə on­lar­la tə­mas­da olan uşaq­la­rın sağ­lam­lı­ğın­da prob­lem­lə­rin ya­ran­ma­sı­na gə­ti­rib çı­xa­rır. Bir də gö­rür­sən ki, qə­ləm, xət­keş, po­zan­la, həm­çi­nin çan­ta­ya əl vu­ran şa­gird aler­gi­ya olur. H­əkim­lər bə­zən bu­nun sə­bə­bi­ni qi­da­da gö­rür­lər. Mək­təb­li­li­nin zə­hər­lən­mə­yə sə­bəb ola­caq bir ye­yin­ti məh­su­lu qə­bul et­mə­di­yi təs­diq­lə­nən­də, mə­lum olur ki, nə­fəs yol­la­rın­da, ya­xud də­ri­də aler­gi­ya mək­təb lə­va­zi­ma­tı­nın tər­ki­bi­nə qa­tı­lan ağır me­tal­la­rın tə­si­rin­dən ya­ra­nıb".

AİB səd­ri ba­zar­da sa­tı­lan dərs lə­va­zi­mat­la­rı­nın müt­ləq ək­sə­riy­yə­ti­nin gi­gi­ye­nik ser­ti­fi­ka­tı­nın ol­ma­dı­ğı­nı de­yir. A.H­üsey­no­vun söz­lə­ri­nə gö­rə, be­lə mal­lar ək­sər hal­lar­da öl­kə­yə əl yük­lə­rin­də gə­ti­ril­di­yin­dən köm­rük­də gi­gi­ye­nik yox­la­ma­dan ya­yı­nır. Bu­nun əziy­yə­ti­ni isə az­yaş­lı mək­təb­li­lər çək­mə­li olur. Bir­lik səd­ri­nin söz­lə­ri­nə gö­rə, bü­tün öl­kə­lər­də bu cür mal­lar yox­la­nıl­dıq­dan son­ra, sa­tı­şa bu­ra­xıl­maz­dan əv­vəl üzə­ri­nə key­fiy­yət ni­şa­nı vu­ru­lur. AİB səd­ri de­yir ki, xa­ri­ci öl­kə­lər­də mək­təb­li lə­va­zi­mat­la­rı­nın stan­dart­la­ra uy­ğun ha­zır­la­nıb-ha­zır­lan­ma­dı­ğı da yox­la­nı­lır. Am­ma biz­də mək­təb­li ləa­va­zi­mat­la­rı stan­dar­tı­na gö­rə uy­ğun­luq ser­ti­fi­ka­tı ve­ri­lən mal­lar si­ya­hı­sı­na aid edil­mə­yib. Mər­kə­zi Kli­nik Xəs­tə­xa­na­nın Der­ma­to­lo­qu Aza­də Məm­mə­do­va isə əks hal­da be­lə lə­va­zi­mat­lar­la tə­mas za­ma­nı aler­gik, der­ma­tik xəs­tə­lik­lə­rin ya­ran­ma təh­lü­kə­si­nin ol­du­ğu­nu bil­dir­di:"Əgər qə­lə­min tər­ki­bin­də qur­ğu­şun var­sa, tə­mas za­ma­nı də­ri­də qı­zar­tı, qa­bar­ma və su­lan­ma ya­ra­dır. H­əmin ye­ri qa­şı­dıq­da, in­fek­si­ya­laş­mış irin­li səp­gi­lər ya­ra­nır".

Der­ma­to­loq bu cür də­ri xəs­tə­lik­lə­ri­nin ən azı bir ay müa­li­cə­dən son­ra tam sa­ğal­dı­ğı­nı bil­dir­di. Öl­kə­nin baş pe­di­at­rı Nə­sib Qu­li­yev isə tər­ki­bi­nə ağır me­tal­lar qa­tı­lan qə­ləm, po­zan və di­gər lə­va­zi­mat­la­rın tə­mas za­ma­nı uşaq­lar­da nə­fəs yol­la­rı­nın aler­gik xəs­tə­lik­lə­ri­ni ya­rat­dı­ğı­nı bil­dir­di. Onun söz­lə­ri­nə gö­rə, uşaq kim­yə­vi ağır me­tal­lar­la zən­gin mad­də­lər­lə bo­yan­mış ka­ran­da­şı ağ­zı­na sa­lar­sa, bu za­man zə­hər­lən­mə də baş ve­rə bi­lər".

Telegramda izləyin

instagramda izləyin