Məmurların gecəqondu dediyi evlər: Köçkünlərin son ümid yeri - Elməddin Muradlı yazır

Səbail rayonu ərazisindəki sürüşmə zonasında – Bayıl yamacında vəziyyət elə də ürəkaçan deyil. Sakinlər bir aydır evlərindən didərgin salınıb, kirayə üçün dünən pul köçürüblər. Amma sakinlər bu puldan imtina edir. Çünki düzgün yanaşma yoxdur. 9 nəfərdən ibarət olan və 5 otaqlı evdə yaşayan ailəyə 250 manat ayırıblar və nəzərə almayıblar ki, həmin 9 nəfər artıq 3 ailə deməkdir. İnsanlar çox şeydən narahatdır. Çünki Səbail rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Eldar Əzizovun verdiyi vədlərin çoxu düz çıxmadı. Hadisə ötən ayın 24-də baş vermişdi. İki gün sonra İcra Hakimiyyəti açıqlama yaydı ki, sakinlər qohum evinə, orta məktəbə köçürülüb, bəzilərinə də kirayəpulu verilib. Amma kirayəpulu dünən – hadisədən 28 gün sonra bankda hesablara köçürüldü. Məbləğ az olduğu üçün insanların əksəriyyəti puldan imtina edib. Şəxsən mənim də ailəm – valideynlərim və iki qardaşım ailəsiylə birgə puldan imtina etdi. 250 manata 9 nəfərin yaşaya biləcəyi kirayə ev tapmaq olmur. Biz o pulu İcra Hakimiyyətinə hədiyyə edirik. Getsinlər, kef çəksinlər...

İcra başçısı sakinlərlə sonuncu görüşündə demişdi ki, kirayə üçün minimum 260 manat ödəniləcək. Amma belə olmadı – 200 manatdan başlayıblar, 300 manatda dayanıblar.
Başçı deyir ki, sakinlər kirayə köçəndən sonra alimlər ərazidə araşdırma aparacaq, onların verdiyi rəydən sonra evlərin köçürülüb-köçürülməyəcəyi dəqiqləşəcək. Amma başçının müavini Abid müəllim sakinlərlə görüşdə deyib ki, kirayəpulunu alan kimi evləri sökəcəyik. Onun səs yazısı da var. Necə olur, başçı bir söz, müavin başqa söz deyir?

Başçı deyir ki, alimlərin qərarından sonra evlərin taleyi bilinəcək. Amma gecəylə gəlib evlərdən su sayğaclarını söküb aparıblar. Elektrik dirəklərini də sökürlər. İnsanlar narahat olur ki, bunların sözü ilə əməli düz gəlmir, üst-üstə düşmür. Həm də maraqlısı budur ki, indiyədək Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti, Fövqəladə Hallar Nazirliyi, Nazirlər Kabineti bu məsələyə çox soyuq yanaşdı. Ya, ərazidə ciddi bir təhlükə yoxdur, ya da İcra Hakimiyyəti ilə sakinləri üz-üzə qoyurlar.

İcra Hakimiyyətinin işçisi gəlib sakinlərə deyir ki, evdən çıxın. Kimsə etiraz edirsə, yanındakı polislərə deyir ki, evin qapı-pəncərəsini sındırın, çıxıb getsinlər. 8-ci polis bölməsinin rəisi gəlib sakinləri təhqir edir, düzlən-farağat komandası verir.

Deyirlər, ərazidə polis nəzarəti var. Evləri boşaldıblar ki, polislər qoruyacaq. Şəxsən mən neçə dəfə maşınla və piyada halda gedib o məhəlləni gəzib dolanmışam, bir polis də qarşıma çıxmayıb. Oğru gəlsə çox rahat şəkildə evləri qarət edib aparacaq.

İcra Hakimiyyəti Bayıl yamacındakı evləri gecəqondu adlandırır, guya hamısı bir gecəyə tikilib. Özləri də yaxşı bilir ki, həmin evlər hansı gün tikilib, hansı saatda da tikinti başa çatıb. Hamısına da özləri "xeyir-dua" veriblər. Bunu bağça uşağı da bilir ki, o evlər necə tikilib. Həyətə bir maşın daş gətirəndə bir də görürsən ki, İcra Hakimiyyətinin işçisi də yük maşınıyla birlikdə həyətə girdi. Sonrası da hər kəsə məlumdur. Bu gün həmin adamların mələk donuna girməsi sadəcə olaraq boğazdan yuxarı səmimiyyətdir. O evlərin hər birinin tikintisindən İcra Hakimiyyətinin də, "JEK"in də, bələdiyyənin də, polisin də "ERJU" dedikləri müəssisənin də xəbəri var.

Sürüşmənin başlıca şərti sudur. Neçə illərdir Bayıl yamacında içməli və kanalizasiya suları küçəyə, yola axır. Yollar bərbad halda olub həmişə. İki dəfə mən və 2-3 qonşu cibimizin puluyla asfalt tapıb yolu təmir elətdirmişik, asfaltı bərkitmək üçün İcra Hakimiyyətindən "katok" istədik, onu da vermədilər.

Gələk, gecəqondu söhbətinə. O evlər gecəqondu deyil, bəzilərinin beyni, təfəkkürü gecəqondudur. Biz ora Beyləqandan, Ağdaşdan gəlməmişik. Biz məcburi köçkünük. Bakıya kefimizdən gəlmədik, ermənilər elimizi-obamızı yandırdı, işğal etdi. Gəlib 3-4 ay qohum evində yaşadıq. 3 ailə bir qohumun evinə sığınmışdı. Axı qohum evində nə qədər yaşamaq olar?

Sonra başladıq ev tikməyə. Rayondan gətirdiyimiz dəyərli şeylərimizi satdıq, mal-qaranı dəyər-dəyməzinə verdik ki, ev tikək. Yenə pulumuz çatmırdı. 1994-cü ilin əvvəli idi, gərgin zamanlar idi. Nəhayət işə başladıq. O vaxt ulu öndər Heydər Əliyev də göstəriş vermişdi ki, məcburi köçkünlərə dəyməyin, harada məskunlaşıblarsa imkan verin qalsınlar. Biz də buna əsaslanıb 2 otaqlı ev tikdik. Orada 6 nəfər bizim ailə, ana babam, ata babam və nənəmlə birlikdə yaşadıq. Amma 12 yaşım olsa da dəqiq bilirəm ki, o vaxt biz o evi bir gecəyə tikmədik. 3 aydan çox vaxt getdi. Çünki imkanımız yox idi. Normalda palçıq qatanda 3-4 "lapatka"dan sonra bir dəfə sement vurulurdu, amma biz 5-6 "lapatka"dan sonra sement vura bilirdik. "Kubik" almağa pulumuz yox idi, ordan-burdan daş yığıb ev tikdik. Pəncərələri sellafonla, kartonla bağladıq, qapımız yox idi, zibillikdən taxta yığıb qapıyabənzər bir şey düzəldib vurduq. Evə 2 ildən sonra "pol" vura bildik. Mən məktəbə gedirdim. Məktəb üçün aldığım şalvar-köynəyi 3 il geyindim ki, bir il evə qapı alacağıq, o biri il pəncərə, növbəti il isə "pol" vuracağıq. Bir ilə yaxın bizim evdə işıq yanmayıb, qaz olmayıb, odun sobası yandırmışıq, evi neft "lampası" ilə işıqlandırıb dərsimzi də o işıqda oxumuşuq.

Bizim düz 2 il yemək yeməyə masamız olmayıb. Yerdən oturub yemək yeyirdik. Biz o evi belə əzab-əziyyətlə tikmişik əziz məmurlar, hörmətli Eldar Əzizov, cənab Artur Rasizadə. Siz ona gecəqondu deyirsiz, amma bizimçün son ümid yeri, isti yuvadır. Siz 250 manat kirayəpulu verib bizə deyirsiniz ki, evdən çıxın, sökək. Biz o evə məbəd kimi baxırıq. Söksəniz ölərik, bizi çöllərdə qoysanız məhv olarıq. Bizi bu dövlətdən incik salmayın. O yamacda bir ay əvvələ qədər kimi dindirsəydin hamı bu hakimiyyəti, bu dövləti, bu dövlətin başçısını necə sevdiyini, necə dəstəklədiyini sizə ağızdolusu danışardı. Amma indi gedin görün camaat nə haldadır. Gedin, baxın görün camaatı bu dövlətdən necə incik salmısınız. Sizin prezident seçkiləri ərəfəsində məqsədiniz nədir? Bunu istəyirsiniz ki, camaat çıxıb yol bağlasın, üstünə benzin töküb özünü yandırsın, yoxsa oradakı evinə girib özü birlikdə evi də odlayıb külə döndərsin? Nədir axı məqsədiniz? Siz o 250 manat kirayəpulunu Bərdə, İmişli rayonu üçün müəyyən etmisiniz, yoxsa doğrudan da Bakıda 9 nəfərin yaşaya biləcəyi evin kirayə haqqının 250 manat olduğuna inanırsınız? Varsa, göstərin, gedək baxaq. Amma bu mərdə camaatı qova-qova namərd etməyin...

Elməddin Muradlı

Telegramda izləyin

instagramda izləyin