Yuxu nədir ?

Keçici ölüm deyilən yuxuda görülən qəribə hallar... Nə üçün və nə surətdə yuxu görürük? Bu bir fenomendir. İlk insanın yaradılışından bu günə qədər filosoflar, elm adamları müxtəlif şəkillərdə açıqlamışlar, düşünmüşlər, lakin yuxunu qəti bir şəkildə təyin edə bilməmişlər. Ancaq bu qədərini bilməmizdə fayda vardır ki yuxu, böyük və mücərrəd bir dünyadır. Eyni zamanda yuxu, öldükdən sonrakı həyatımız ilə də əlaqəlidir. Bu əlaqəni tutmaq, təmiz duyğu və ruh təmizliyiylə ancaq mümkün ola bilməkdədir. Yuxu ilə çox incə gerçəklər kəşf edilmiş və sonsuza qədər də kəşf edilməyə davam ediləcək. Çicago universiteti yuxu araşdırmalarından Allan Rechtschaffen yuxunun heç bir funksiyasının olmadığını təsbit etmişdir. Əzələ yorğunluqlarının azalmasına baxmayaraq bədənin istirahət etməsi üçün yuxuya ehtiyacı olmadığını söyləmişdir. Çünki bədənimizdəki hüceyrələrin öz özlərini təmir etmə qabiliyyəti vardır. Araşdırmaçıların təsbitlərinə görə bu əsnada fəaliyyətdən uzaq olmasına, istirahət etmə və ya yuxu vəziyyətində olmasına da ehtiyac yoxdur. Yuxu əsnasında alınan EEG qeydləri üzərində edilən araşdırmalarda beyində fəaliyyətsizlik görülməmişdir.
İngiltərə Milli Fizika Laboratuarı Kompüter elmləri hissəsində psixoloq araşdırmaçı Dr. Evansa görə yuxunun tək məqsədi yuxu görməmiz üçün, zəmin hazırlamasıdır. Stanford Tibb Mərkəzi Yuxu Klinikası həkimidir. William Dumentin fikirinə görə isə; yuxu görmək son dərəcə əhəmiyyətlidir. Yuxular fiziki tarazlığın meydana gəlməsini təmin etməkdədir.

Yuxu şərhi, yuxu növlərindən yalnız "məqsədli yuxular" ya da digər adıyla "xəbərçi yuxular" qrupuna girən, bir mesaj daşıyan yuxulardakı simvolizmi həll etmə işinə verilən addır. Metapsişik araşdırmalar və yuxu laboratoriyalarında davam etdirilən araşdırmalar, yuxuların bir qisiminin psikofizyolojik səbəblərdən qaynaqlandığını ortaya qoymuşdur ki, "fövqəladə yuxular" da deyilən bu yuxular heç bir mesaj daşımadıqlarından şərh olunmağı da tələb etməz. Bu səbəbdən, metapsişik araşdırmaçılara görə, yuxusundakı simvolizmi həll etmək istəyən adamın əvvəlcə o yuxusunun xəbərçi (məqsədli) bir yuxumu olduğunu, yoxsa psikofizyolojik qaynaqlı bir yuxumu olduğunu həll etməsi lazımdır. Bu da hər iki yuxu qrupunun arasındakı təməl fərqlər haqqında məlumatlanmaqla və təcrübələ mümkündür.

Xəbərçi yuxular ilə fövqəladə (psikofizyolojik qaynaqlı) yuxular arasındakı təməl fərqlər belə açıqlanar:
1) Fövqəladə yuxularda heç bir məqsəd yoxdur; təsadüfi və ya bəzi parazit titrəşmələrin məhsuludurlar, axmaq sapan elementlər ehtiva edərlər. Xəbərçi yuxular isə bir məqsədə istiqamətlidir, məqsədli bir təşkil edilmə vardır.
2) Fövqəladə yuxular yuxunun cərəyan etdiyi andakı bədənin fizioloji-patoloji vəziyyətiylə (məsələn adamı narahat edici və ya sevindirici bir səbəblə) yaxından əlaqədardır. Xəbərçi yuxular isə adamın fizioloji-patoloji vəziyyətiylə maraqsız olub, insanın adi halda bilmədiyi imic və məlumatlar ehtiva edərlər.
3) Fövqəladə yuxular adam tam yuxuya gedərkən və ya tam oyandığı sırada meydana gələrlər. Xəbərçi yuxular isə yuxunun hər mərhələsində meydana gələ bilərlər ki, bir məqsəd və plan üzrə meydana gəldiklərindən, məqsədin yerinə gəlməsi üçün yuxunun ən uyğun mərhələsində meydana gələrlər.
4) Fövqəladə yuxular beyindəki fövqəladə və məqsədsiz təsirlərin səthi və gəlib keçici izlərinə bağlı olduqlarından açıq və seçik deyildirlər,qarmaqarışıq xüsusiyyətlər göstərərlər; tez unudular və ruhda heç bir dərin təsir buraxmazlar. Xəbərçi yuxular isə yazıldıqları kimi, ruhda davamlı və dərin izlər buraxarlar. Hətta bəzən aylarla və illərcə unudulmazlar. İki yuxu qrupu arasındakı bu dördüncü fərq, yuxunun hansı qrupa girdiyinin təyin etməsində ən əhəmiyyətli meyardır

Xəbərçi yuxu növləri

1) Az çox görüldüyü kimi reallaşan və ya məlumatların açıq şəkildə verildiyi xəbərçi yuxular. Bir simvolizm ehtiva etməyən bu cür yuxular çox nadir olaraq görülərlər.
2) Simvolizm ehtiva edən xəbərçi yuxular. Bu cür yuxular simvolizm ehtiva etdiyindən adamın öz səyiylə həll etməsi lazım olan yuxulardır.
Xəbərçi yuxulardakı simvolizmin səbəbləri
Simvolizmin xəbərçi yuxulardakı və vizionlardakı səbəbi belə açıqlanar: İnsanın imajinasyon qabiliyyətinin simvollaşdırıcı bir xüsusiyyəti vardır. Zehinə "mənalar" halında gələn "təsirlər" insan zehinində, istər istəməz fiziki aləmin bir xüsusiyyəti olan imiclərə bürünmək məcburiyyətində qalarlar ki, bürünəcəkləri imicləri də "təsir"i sahə insanın şüuraltı dağarcığından əldə edərlər. Təsir nə qədər yüksək ya da süptil bir qaynaqdan gəlirsə gəlsin, alıcı adamın tutumu, şüuraltı imicləri, şüuraltı dağarcığı təsirin xüsusi halını itirmə dərəcəsi və məhdudlaşdırılması baxımından çox əhəmiyyətli bir rol oynayar.