Üzmə növləri

Suyun səthində və içində hərəkət etməyi və bir istiqamətə doğru irəliləməyi
təmin edən hərəkətlərin hamısı birlikdə üzməyi təşkil edir. . Bir növ su idmanıdır. Dünyanın hər yerində məşhur olan zövq və yarış idmanıdır. İnsanın ən köhnə idman fəaliyyətlərindən biridir. Əsrlərdir insanlar üzmə idmanını bilirlər və edirdilər. Üzməyi insanların özlərini sularda qorumaq üçün öyrənmələri lazımdır.
Bu günki şəkliylə müasir üzmə şəkli, ilk olaraq İngiltərədə başladılmışdır. İlk üzmə hovuzu 1828-ci ildə İngiltərənin Liverpul şəhərində açılmışdı. Bundan sonra İngiltərə və Amerika başda olmaq üzrə müxtəlif ölkələrdə üzmə çempionatları və turnirləri təşkil edilmiş, üzmə bu günki müasir halına gəlmişdir.

İndiki vaxtda üzmənin arxa üstə, qurbağa formasında, sərbəst, kəpənək və yandan üzmə ən çox istifadə edilən növləridir. Bunlardan başqa daha bir çox üzmə növü vardır.

Üzmə növləri

Sərbəst üzmə (Kravl): Bu stildə, üzgüçü suyun su səthinə paralel və üzüaşağı vəziyyətdədir. Qollar bitişik olaraq baş səviyyəsində gəzdirilərək, irəli uzadılar. Ayaqlar daxil bütün bədən gərgin və düz bir şəkildədir. Qollar və qıçlar, növbələşmə ilə uyğun bir şəkildə hərəkət etdirilər. Qollar aşağıya və yanlara doğru itələnilər. Ayaqlar isə əvvəl arxa tərəfə ombalara doğru çəkilər, sonra endirilər və bədən irəli itələnilər. Mövcud üzmə stillərinin ən sürətlisidir. Bu stil daha çox qısa və orta mənzilli üzmə yarışlarında istifadə edilər. 100 m, 200 m, 400 m, 800 m, 1500 m məsafələrdə edilir.

Arxası üstə: Bu stildə bədən su üstündə arxa üstə yatmış, düz olaraq olur. Çiyinlər ombalardan daha üstdədir. Baş sinəyə doğru çəkilər və başın yarısı su içində dayanır. Qollar növbəli baş üzərindən arxa qisimdən suya vurulur. Bu sırada əllər də kürək vəzifəsi görür. Qıçlar sərbəst üzmədə olduğu kimi hərəkət edirlər.

Qurbağa formasında : Bu stildə də bədən suyun içində üzüaşağı vəziyyətdədir. Bu üzmə stili, hər yaşdakı insanın uzun məsafələrdə çətinliksiz və asan yüzə bilməsi baxımından tutulmuş bir üzmə şəklidir. Bu üzmə şəklində qollar su üstündən önə doğru atılar, sonra ritmik və paralel olaraq su içindən gövdəyə çəkilər. Ayaqlar ombaya doğru çəkilir. Sonra yanlara doğru açılir və təkrar birləşdirilər. Bu stil 100 m və 200 m məsafələrdə edilir.

Yan qulac: Bu üzmə şəkli ümumiyyətlə təcili yardımlarda istifadə edilir. Bədən su üzərində yan tərəfin üzərinə üfüqi şəkildə olur. Bir qol başın altından irəli doğru uzadılarkən digəri qıçın üzərində dayanır.
Üzmə yarışları: Hovuz yarışları, kros və müqavimət yarışları olmaq üzrə ikiyə ayrılır. Üzmə hovuzları 50 m boyunda, 8 cığırlı, şirin su ilə doldurulmuş normal istiliyi olan hovuzlardır. Kros və müqavimət yarışları isə dənizlərdə və axar sularda edilir. Hər ölkədə tətbiq olunan başqa başqa stilləri vardır.

Üzmə, sağlamlığımıza faydalı olan bir idman növüdür. Bədən əzələlərini işlədər və bədəndəki yağlayarın əriməsinə köməkçi olar. Üzmə insanın sağlam və gümrah olmasını təmin edər. Zəif və ürək xəstəsi olan insanlar bu idmanı edərkən özlərini yormamağa diqqət yetirməlidirlər.

Üzməyə başlama yaşı 6-7 yaşları arasındadır. Bu yaşlardakı uşaqlar, hərəkətləri yumşaq və yaxşı bir ritim içində edə bildiklərindən lazımsız enerjini qarşısını alarlar. Uşağın əzələləri və iç orqanları buna görə inkişaf edər və suya uyğunlaşmasını təmin edərək balıq kimi sürüşkən olarlar. Üzmə idmanında bütün bu imkanların yanında bəslənmə işi də mühüm bir yer məbləğidir. Yaxşı qidalanan üzgüçülər, üzmədə müvəffəqiyyətli ola bilməzlər.

mənbə: lent.az

Telegramda izləyin

instagramda izləyin