3-cü Dünya müharibəsi başlayır? – Ölkələr sürətlə silahlanır

Dünya ölkələri ötən il müdafiə etməyə sənayesinə 1.6 trilyon dollar pul xərcləyib.

Dövlətlərin təhlükəsizlik səbəbilə yenidən silahlanmaya başladığı üçün bu rəqəmin bu il 2 % artması gözlənilir.
Ekspertlərin fikrincə dünyada aviasiya, kosmos sənayesi və müdafiə sənayesinin bu il ərzində 2 % yenidən böyüməyə keçməsi gözlənilir.

Qlobal Aviasiya, Kosmos Sənayesi və Müdafiə Sənayesinin 2017-ci ildə yaydığı hesabata görə milli təhlükəsizliyi təhdid edən amillər artdıqca ölkələrin müdafiə büdcəsi də artır.
Gəlirlərdəki bir neçə illik azalmadan sonra qlobal təhlükəsizlik təhdidləri qarşısındakı narahatlığın çoxalması ilə paralel olaraq hərbi sahədə artan büdcə səbəbilə xüsusilə müdafiə sənayesinin 2017-ci ildə 3,2 % böyüməsi ehtimal olunur.

Bu artımın müdafiə sənayesi baxımından ixracatçı ölkələr üçün yeni bazarlar və gəlir mənbələri mənasını verir.
2016-cı ildə müdafiə ixracatını 1.7 milyard dollara çıxararaq qlobal silah sənayenin parlayan ulduzu halına gələn Türkiyə, bu sahədəki rəqabətdə özünə yer edə bilib.

Ancaq mütəxəssislər silah bazarında yaxşı-yaxşı araşdırma aparmaq lazım olduğunu deyib. 2013-cü ildən bu yana qlobal müdafiə sənayesi ABŞ-ın sözügedən sektorlardakı gəlir enişindən olduqca təsirlənib. 2013-cü ildə 3,2 %, 2014-cü ildə 1,9 % azalan böyüməni, 2015-ci ildə də 0,5 % eniş təqib etdi.

Dünya səviyyəsindəki mühüm ölkələrin müdafiə büdcələrinə ağırlıq verməsi ilə bu sektorun gəlirləri 2016-cı ildə 3 % artaraq yenidən böyüməyə keçib.
Bölgədəki geosiyasi hadisələr daxilində Türkiyənin qlobal silahlanma xərclərində 2011-ci ildən bu yana ilk dəfə yenidən artım qeydə alınıb. Mərkəzi büdcədə bu il 64,3 milyard lirə müdafiə üçün ayrılıb.

2016-ci ildə dünyanın silahlanmaya ayırdığı məbləğ isə 1,6 trilyon dollar olub. Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutuna görə bu rəqəm 2015-ci ilə nisbətən 0.4 % çoxdur. Xüsusilə hərbi baxımdan güclü olan ABŞ, Çin və Rusiyanın silahlanma xərclərinin artması diqqətdən kənarda qalmayıb.

Məsələn ABŞ silahlanma xərclərini 9,2 % artıraraq 639 milyard dollara çatdırıb. ABŞ-ın 45-ci prezidenti Donald Trumpın sələfi olan Barak Obama isə 2017-ci ildə 4 trilyon dollar olan federal büdcədən Müdafiə Nazirliyinə təxminən 583 milyard dollar ayırmışdı.

Suriyadakı əməliyyatlar üçün 2016-cı ildə təxminən 464 milyon dollar xərclədiyi göstərilən Rusiyanın da əksəriyyət büdcəsi müdafiə sənayesinə ayırılmış vəziyyətdədir. Rəsmi Moskva donanma üçün təyin etdiyi məbləği 5,99 % artıraraq, 69,2 milyard dollara yüksəltdi. Təhlükəsizlik siyasəti müdafiə sənayesinə söykənən Çində isə bu rəqəm 5,4 % artaraq 215 milyard dollar oldu.

Səudiyyə Ərəbistanı-İran gərginliyi, tərəflərin müzakirələrə şans tanımayaraq hərbi üsullara ağırlıq verməsi bölgənin silahlanma siyasətində dəyişikliyi də özü ilə gətirib.
Ötən gün ABŞ prezidenti Donald Trsmpın Səudiyyə Ərəbistanına səfəri ilə ABŞ tarixindəki ən böyük silah müqavilələrindən biri imzalanıb. Müqaviləyə əsasən iki ölkə silahlanma üçün 280 milyard dollarlıq əməkdaşlığa imza atıb.

Mütəxəssislər Yaxın Şərqdəki əsas gərginliklərin hərbi xərclərin artmasını daha da sürətləndirəcəyini bildirir.

mənbə: avropa.info

Telegramda izləyin

instagramda izləyin