İnsan beyniylə əlaqədar maraqlı məlumatlar

2. Beyniniz ölməyə başlamadan əvvəl ən çox 4 ilə 6 dəqiqə arasında oksigensiz qala bilər.

3. Beyninizdə tam 100 milyard sinir hüceyrəsi var.

4. ‘İnsan beyninin yüzdə 10unu istifadə edir' deyimi səhvdir. Beynin hər bölgəsinin bir funksiyası vardır.

5. Hər insan doğulduğunda eyni ədəddə beyin hüceyrəsinə malikdir. Bu ədəd altı yaşında maksimum səviyyəyə çatar.

6. Yeni doğan bir körpənin beyni doğulduqdan sonrakı ilk ildə tam üç qat böyüyər.

7. Toxunma duyğusu ilk ibarət yaranan duyğudur. Ana qarınında meydana gələr.

8. Beyninizi davamlı işlədin çünki zehni fəaliyyətlər beyninizdə yeni sinir hüceyrələrinin meydana gəlməsini təmin edər.

9. Hər vaxt müsbət düşünün. Araşdırmalar həkimlərə müraciət edənlərin yüzdə 60ının psixoloji səbəblərlə həkimə müraciət etdiyini ortaya qoyur.

10. Bəslənmənin beynə olduqca faydalı təsiri vardır. New Yorkda edilən bir araşdırmada günorta yeməyində süni souslar və möhkəmlətmələr istifadə etməyənlərin IQ səviyyələrinin digərləsinə görə yüzdə 14 daha yüksək olduğunu ortaya qoydu.

12. Bir şey xatırladığınız və yeni düşüncələr yaratdığınız hər an beyninizdə yeni əlaqələr quruyursunuz.

13. Qoxu yoluyla əldə etdiyiniz bir xatirəniz, beyninizdə qurulan ən romantik əlaqədir.

14. Yuxunuzu təşkil edin. Beyninizin ən istirahət etdiyi an yuxuda oduğunuz anlardır.

15. Başınız ağrıdığında beyniniz heç bir ağrı hiss etməz. Hadisə tamamilə acı qəbulediciləriylə əlaqəlidir.

16. Yatdığınız müddət içində beyniniz yarı paralize olur. Bu müddətdə beyniniz bir hormon ifraz edir. Bu hormon yuxularınız əsnasında reaksiya vermənizi qarşılayır.

17. İnsanların ortalama yüzdə 12i yuxusunu qara ağ görür

18. Beyniniz, soyuducunuzun lampasından daha az enerji istehlak edər. Beyin 12 watt gücündə enerji istifadə edər ki böyük boy iki banandan əldə ediləcək enerjiyə bərabərdir.

19. Sıx yaşanan reaktiv-lag yaddaşa zərər verə bilər. Sıxlıqla qitələr arası uçuş edən insanlar beyin ziyanı və ya yaddaş zəifliyi yaşaya bilərlər. Ehtimalla bunun səbəbi reaktiv-lag əsnasında çox çox stress hormonu ifraz olunması və bu hormonların beyin lobuna və yaddaşa zərər verməsidir.

20. Gurultulu bir otaqda nə üçün telefon danışması etmək çətindir? Bu vəziyyətdə beyniniz telefondakı yoldaşınızın səsiylə otaqdakı digər səsləri ayırt etməkdə çətinlik çəkirsiz. Telefonunuzun mikrofonunu əlinizlə bağladığınız anda əslində içində olduğunuz otaqdakı səslərin telefona girməsinə mane olduğunuz üçün səs qarışığına mane olmaqda və beyninizin işini asanlaşdırmaqdasınız.

21. Video oyunları, eyni anda birdən çox işi edə bilmənizə köməkçi ola bilər. Bu mövzuda edə biləcəyiniz praktik isə, bir çox hədəfə atəş etmək məcburiyyətində qaldığınız bir video oyunu ola bilər. Bu cür oyunlar diqqətinizi ekrandakı hər sahəyə yaymanızı tələb edəcəyi üçün hadisələri tez anlayışa və tez reaksiya vermə mövzusunda məşq yerinə keçə

22. Beynin bir zarafat mərkəzi vardır. Yumor deyilən şeyi təyin etmək çətindir amma onu gördüyümüzdə dərhal tanıyarıq. Yumorun tərifini etməyə çalışan bir nəzəriyyəyə görə, yumor öz içində bir sürpriz ünsürü ehtiva etməlidir -bir sonrakı cümlədə nə olacağını bildiyimizi sandığımız halda zarafatın özü bizi başqa bir nöqtəyə götürməlidir- sonra da çatdığımız bu yeni nöqtəni əvvəldən təxmin etdiyimiz nöqtəylə müqayisə edərək yeni bir perspektiv əldə edərik. Yumorun beynimizdə qəbul edilmə şəkli aşağı yuxarı belədir.

23. O mahnını bir növü xatırlaya bilmirsinizsə səbəbi var. Beynin ‘sıralı xatırlama' qanunu, yaddaşımızın işləyişi baxımından xüsusi və rahat bir vəzifəyə malikdir. Hər şeyi hadisə axışının sırası içində xatırlamamız lazımdır.

24. Günəş işığı asqırmanıza səbəb olar. Parlaq günəş işığına baxan bir çox adam asqırar. Nə üçün belə bir refleks vardır və necə çalışar? Asqırmanın təməl funksiyası müəyyəndir: sizin nəfəs yollarınızı narahat edən maddə və ya parçacıqların çölə atılması. Asqırmağı nəzarət edən mərkəz beynin lateral medulla deyilən bölgəsindədir. Bu bölgənin ziyan görməsi halında asqıra bilmə qabiliyyətimizi itirərik

25. Özünüzü qıdıqlaya bilməzsiniz. Bunun səbəbi beynimizin ətrafımızda olan bitənləri izləyərkən bir çox hissimiz arasında ən əhəmiyyətli olanları hiss etməyə proqramlaşdırılmış olmasıdır. Məsələn oturduğunuz kürsünü və ya ayağımıza geydiyimiz corabı -xüsusilə onları düşünmədiyimiz müddətcə- hiss etmərik amma çiyinimizə toxunan bir əl dərhal bizi qıdıqlayacaq.

Beynin bu ‘hissləri ayırt etmə' funksiyasını davam etdirə bilməsi üçün bizim təmasımızı başqalarının təmasından ayırt etməyə yarayan bir siqnal çıxarması lazımdır. Bu funksiyasnı reallaşdıran isə beyincikdir. Təxminən 110 qram ağırlığındakı bu orqan, öz hərəkətlərimizin yaradacağı hissləri təyin edən yerdir. Gözlənilən və ya gözlənilməyən reaksiyaları ayırt etmə işi beyinciyə aiddir. Beyincikdən gələn siqnallara görə, beyin bu hissin əhəmiyyətli olub olmadığına qərar verər. Qıdıqlanma hissi şişirdilmiş bir refleks olmaqla birlikdə, əgər sizə toxunan yenə sizə aid bir orqansa, beyin bu qıdıqlanmanıza deyil, toxunduğunuz orqandan (məsələn əlinizdən) gələn hisslərə prioritet verəcək.

26. Əsnəmək beyni oyandırar. Əsnəmə, daha çox miqdarda havanın ciyərlərimizə dolmasına səbəb olacaq şəkildə əzələ qruplarını işlədər və qanımızdakı oksigen nisbətini sürətlə yüksəldərək bizi oyandırar. Məməli heyvanlar və quşlarda da əsnəmə vardır. 12 həftəlik olmuş fetuslarda əsnəmə olduğu müşahidə edilmişdir.

Əsnəmənin, bədən tərəfindən tam oyanıqlığa çatmaq məqsədiylə başladılan bir hərəkət olduğunu düşünün. Və əsnəmək yoluxucudur. Otaqda bir adam əsnəsə digərləri də əsnəməyə başlar. Bunun səbəbi tam olaraq bilinməməklə birlikdə, birlik içində biri ‘oyanıqlığa ehtiyac duymuşsa' hər kəsin ‘oyanıq olması' lazım olduğu şəklində ictimai bir instinktdən qaynaqlanır ola bilər. İtlərin əsnəməsi, stressli bir vəziyyətdə ‘rahatlaşdırıcı' təsir yaratmaqdadır. İtlər əsnəyərək ətrafındakıları ‘sakitləşdir'. Narahatlıq edən itinizin qarşısında əsnəyərək onu sakitləşdirə bilərsiniz.

27. İrtifa artdıqca beyin qəribə şəkillər görər. Alpinistlərdə bəzən bir sıra varlıqlar gördüyünə dair faktlara rast gəlinər ki bunların bir çoxunun mistik kəslər olmadığını bilirik. Bunun səbəbi ümumiyyətlə yerdən yüksəldikcə havadakı oksigen nisbətinin düşməsi və beynə daha az oksigen getməsidir. 2 min 400 metr yüksəklik bu vəziyyətdə bir sərhəd dəyər olaraq qəbul edilməkdədir.