Dünyanın ən qədim şəhərləri

Dövrünün ən böyük şəhərləri... Fəlakətlər, müharibələr onları yerlə yeksan etdi...

Eramızdan əvvəl Yerixo, 600-cü illərdə o vaxtkı adı ilə Konstantinapol, Nyu York... İstər coğrafi mövqeləri, istər təbiəti, istərsə də mədəniyyət mərkəzləri ilə dünyanın ən böyük şəhərləri ünvanına sahib olublar. Hər biri öz dövründə inkişaf edib, lakin təbii fəlakətlər və ya müharibələr nəticəsində bu ünvanı başqa şəhərlərə təhvil vermək məcburiyyətində qalıblar.

Tarixçilər insanlıq tarixinin gördüyü ən böyük şəhərləri bizlər üçün seçib.

Yerixo

Eramızdan əvvəl Yerixo ilk böyük şəhər idi. Fələstinin qərb hissəsində İordaniya çayının yaxınlığında yerləşən bu yaşayış sahəsi, eyni zamanda tarixin ən çox işğal edilən torpaqlarından biri olub. Bu məhsuldar torpaqlarda yetişən opobalsamum bitkisindən əldə edilən balzam dövrünün nefti olub və bu da şəhərin böyüməsinə kömək edib. Yerixo eyni zamanda, Əhdi-Ətiqdə "Palma ağacları şəhəri" kimi də tanınır.

Uruq

E.ə. 3500-ci illərdə 4000 nəfərlik əhalisi ilə böyük Şumer şəhəri olub. Gilqamış dastanına da ev sahibliyi edən şəhər ən böyük zənginliyini Gilqamışın hökmdarlığı dövründə yaşayıb. Hökmdar divarları tikdirib, ticarəti normal hala salıb, istehsalı artırıb, Uruqu dövrünün ən möhtəşəm şəhəri edib. Lakin regional mübarizələr şəhərin ehtişamını davam etdirməsinə icazə verməyib və e.ə. 2000-ci illərdə Uruq tarixin tozlu səhifələrinə qarışıb.

Mari

Mari e.ə. 2500-cü illərdə 50.000 vətəndaşı olan şəhər idi. Əlverişli Mesopotamiya torpaqlarında olması onu taxta-şalban, kənd təsərrüfatı məhsulları və keramika ticarətinin mərkəzi halına gətirib. Nəhəng şəhər əvvəlcə Şumer krallarına, sonra isə Amor krallarına ev sahibliyi edib. Təəssüflər olsun ki, Mari Babil kralı Hammurabi tərəfindən e.ə. 1759-cu ildə yağmalanıb və tərk edilib.

Ur

E.ə. 2100-cü ildə Bəsrə körfəzinin ən əhəmiyyətli limanına sahib olan Ur 100.000 əhaliyə sahib olub. Bu liman xüsusilə qiymətli metalların və daşların yer aldığı əhəmiyyətli mərkəz idi. Gedərək zənginləşən Ur quraqlıqlar və axar suların istiqamətini dəyişdirməsi nəticəsində yavaş-yavaş tərk edilib və e.ə. 500-cü ildə artıq ölü bir şəhər olub.

Konstantinopol

İndiki adı ilə İstanbul, o vaxtki adı ilə Konstantinopol... Güclü donanması ilə dünyanın paytaxtı sayıla biləcək şəhər bolqarların, farsların hücumlarına məruz qalıb. 618-ci ildə Fars müharibələri ilə mübarizə aparmağa çalışan və Misirdən gətirilən buğdanın azalması ilə əhalinin sayı birdən-birə enib.

London

1825-ci ildə Londonda düz 1.350.000 adam yaşayırdı. Bu şəhər inanılmaz bir köç dalğasına da səhnə olurdu. Üstəlik gəlir paylaşımı arasında da uçurumlar vardı, bu da cinayətə səbəb olurdu. 1829-cu ildə ilk dəfə polis təşkilatı yaradılıb.

Nyu York

20-ci əsrin əvvəlində dünyanın ən böyük şəhəri ünvanı okean sahillərinə köçmüşdü. 1925-ci ildə Nyu Yorkda 7.774.000 adam yaşayırdı. Üstəlik bu şəhər şaquli şəkildə genişlənirdi. 1929-cu ilə qədər şəhərdə göydələnlər inşa edilib və Nyu York demək olar ki, bugünkü görüntüsünə qovuşub.

Telegramda izləyin