Oruc koronavirusdan qoruyur, yaxud risk yaradır? - 17 ilin ARAŞDIRMASI GÜNDƏMƏ GƏLDİ- VİDEO
Bütün müsəlmanların səbirsizliklə gözlədiyi mübarək Ramazan ayına cəmi bir neçə həftə qalıb. İslam dünyası da koronavirusla amansız mübarizədən kənarda deyil.
Bəs, görəsən, koronavirusun dünyanı "ələ aldığı" bir dövrdə oruc tutmaq təhlükəlidirmi? Yaxud, əksinə, orucun virusa qarşı qoruyucu təsiri varmı?
BİG.AZ-ın verdiyi xəbərə görə, bu sualı "Fatih Altaylı ilə tək-təkə" verilişinin qonağı olan Yeditepe Universitetinin Xəstəxanasının Tibbi Mikrobiologiya Mütəxəssisi Dr. Aynur Eren Topkaya cavablandırıb.
O, 2003-cü ildə oruc tutan insanlar arasında aparılan və dünyanın bir çox tibb saytları tərəfindən dərc olunan araşdırmadan bəhs edərək bildirib ki, Fasiləli Oruc (İntermittent Fasting) insan bədənində immuniteti aşağı salan və koronavirus xəstəliyini daha da ağırlaşdıran stokinləri azaldır.
Ağciyər toxumalarındakı epitelial hüceyrələr daha az stokinlər ifraz etdikdə immun sisteminin "silah"ı sayılan dendrit hüceyrələr güclənir.
17 il öncə edilən araşdırma ürək-damar xəstəlikləri ilə bağlı aparılıb. Belə ki, oruc tutan və tutmayan iki qrup arasında aparılan tədqiqat zamanı iştirakçılardan mübarək Ramazan ayından iki həftə öncə, həmin ayın ortasında və sonunda qan götürülüb.
İmmunitet sistemini zəiflədən stokinlərin Ramazan ayının ortasında və sonunda aşağı olduğu məlum olub.
Lakin Topkaya oruc tutanlara bütün günü ac qalıb iftar zamanı karbohidrat və yağlı yeməklərdən çəkindirərək, daha çox tərəvəz, lifli qidalar və ət kimi proteinli yeməklərə üstünlük verməyi tövsiyə edib.
Oruç tutmak koronaya karşı korur mu risk mi yaratır?
Qeyd edək ki, Azərbaycanda mübarək Ramazan ayı aprelin 25-i başlayacaq.
Fasiləli oruc (Intermittent Fasting) nədir?
Fasiləli oruc (Intermittent Fasting) saatlarla ac qalmağı nəzərdə tutan pəhriz növüdür.
Onun 12-12, 16-8, 24-24 kimi fərqli yemə periodları vardır:
- 12-12 periodunu seçsəniz, gündə yalnız 2 dəfə qidalanırsınız və bu iki dəfənin arasında 12 saat fasilə olmalıdır. Bu paylar arasında istədiyiniz kimi çay, qəhvə və ya digər kalorisiz içkiləri içə bilərsiniz.
- 16-8 periodunda isə 2 payınızın arasında 8 saat fərq olur və 16 saat heç bir şey qəbul etmirsiz. Bu, müsəlmanların orucuna daha yaxın növdür.
- 24-24 sistemini tətbiq etdikdə, həftədə yalnız bir gün 24 saat yemək yeməmək lazımdır. Ya da həftənin 5 günü normal rejiminizdə yemək yeyib, 2 gün isə gündəlik kalorinin yalnız 20-25 faizini sərf edərək bu qidalanma stilini tətbiq edə bilərsiz.
Əslində bu qidalanma tərzi illərdir Hollivud ulduzlarının da zaman-zaman tətbiq etdiyi pəhrizlərdəndir.
Bu cür qidalanma zamanı yeməyin miqdarında heç bir məhdudiyyət qoyulmur. Sadəcə olaraq şəkərli, əlüstü qidalardan uzaq durulmalıdır. Uzun müddət ac qalmağı tələb edən bu qidalanma tərzi şəkər və təzyiq xəstələri üçün tövsiyə edilmir.
Həqiqətdə, insan orqanizmi oruc tutmağa uyğunlaşıb. Keçmiş dövrlərdə insanlar qidanı elə də asanlıqla tapa bilmirdilər və uzun müddət ac qalmalı olurdular.
Aparılan araşdırmalara görə fasiləli oruc çəkinin azalmasına kömək edir, nizamlı tətbiq olunduqda isə sağlamlığa da müsbət təsir göstərir: xərçəng riskini azaldır, təzyiqi normallaşdırır, 2-ci tip diabetin qarşısını alır və ürək xəstəliklərindən qoruyur.
Məsələ burasındadır ki, yediyimiz yeməklər orqanizmə daxil olduqdan bir müddət sonra həzm edilməyə başlayır. Qidaların sovurulması isə kalorisindən asılı olaraq 3-4 saat ərzində yekunlaşır. Sonra isə bədənimiz enerji istehsal etmək üçün toplanmış yağları yandırmağa başlayır. Çəkinin azalması prosesi də bu səbəbdən baş verir.
Lakin standart pəhrizlərdə arada "atışdırılan" yeməklər arıqlamağınıza mane olur. Çünki orqanizm toplanmış yağı yandırmaq əvəzinə, ara paylardan qəbul etdiyi qidanı yandırmağa başlayır.
Natəvan Baxşiyeva
BiG.Az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255
Facebookda Paylaş