Arıqlaya bilməyənlər oxusun

Arıqlaya bilməyənlər oxusunArıqlaya, qida asılılığından və sellülitdən qurtula bilmirsinizsə, daimi aclıq hissini boğmağa çalışırsınız, ciddi sağlamlıq probleminiz ola bilər.

İnsulin müqaviməti nədir? Və niyə heç bir pəhriz artıq çəkidən, daimi aclıq hissi, depressiya, yorğunluq və apatiyadan xilas olmağa kömək edə bilməz?

Publika.az Rusiya mətbuatına istinadən oxucuları qidalanma mütəxəssisi və bloger Olqa Burakovanın müsahibəsini təqdim edir. Ekspert düzgün qidalanma və insulinin vücuda təsirini şərh edib.

- İnsulin müqaviməti (İM) nədir?

- Bu, hüceyrənin insulinə həssaslığını itirməsidir. Bədənimizdəki hər hüceyrə qidadan aldığı qida maddələrinə ehtiyac duyur. İnsulin yemək zamanı mədəaltı vəzi tərəfindən ifraz olunur, bu anda orqan qida maddələrinin olduğu hüceyrələrə siqnal verir. Sağlam insanın bədənində hüceyrələr dərhal siqnala cavab verir və insulin müqavimətindən əziyyət çəkənlərdən fərqli olaraq qandan bütün zəruri maddələri sovurur. Qeyri-sağlam vəziyyətdə hüceyrələr bu siqnalı oxumur, nəticədə daha az qida alır və "ac" qalırlar, dolayısı ilə qanda şəkərin səviyyəsi sürətlə yüksəlir. Odur ki, şəkərli diabet ilə bağlı problemlər: İM 2 tip diabet xəstəliyinin ilk addımdır. Təəssüf ki, bu əlamətlər bu gün uşaqlarda daha çox rast gəlinir.

- İM əlamətlərini tanımaq mümkündürmü?

- Dəqiq diaqnoz qoymaq üçün yenə də testdən keçmək məsləhət görülür. Ancaq insulin müqaviməti ilə bağlı problemləri göstərən bir neçə açıq əlamət var:

bədəndəki qırmızı xal və nöqtələr

qara akantoz

papillomalar

enerjinin olmaması, yorğunluq hissi

pis əhval-ruhiyyə, apatiya

daimi aclıq

menstruasiya problemləri

PCOS - polikistik yumurtalıq sindromu

yüksək təzyiq

80 sm-dən çox bel ölçüsü

İM həm dolğun, həm də arıq insanlarda ola bilər. Qanda insulinin davamlı olaraq yüksək olması nəticəsində kistlər, miyomalar da daxil olmaqla şiş riskinin artdığını bilmək vacibdir.

- İM-in ən çox yayılmış səbəbləri hansılardır?

- Başlıca səbəbi tez-tez yeməkdir, xüsusən sadə karbohidratlar və yüksək insulin indeksi olan məhsullar: məsələn, süd məhsulları, şirniyyatlar, meyvələr. Gec-tez qeyri-sağlam qidalanma və həddindən artıq yemək İM-yə səbəb olur. Həm də tez hazır olan fəstfud yeməkləri. Yadda saxlayın ki, insulin səviyyəsi qanda yeməkdən 3 saat sonra aşağı düşür. Əgər davamlı olaraq bir şey yeyirsinizsə və ya qismən yeyirsinizsə, onda insulini gündə 16 saat yüksək səviyyədə saxlayaraq, mədəaltı vəzi yükləyirsiniz.

- Bəs idmançılar və fitnes modellərin tez-tez, amma az-az yemək məsləhəti nə dərəcədə faydalıdır?

- Fakt budur ki, peşəkar bodibildistlərin və fitnes modellərinin əsas vəzifəsi ən qısa müddətdə əzələ kütləsini yaratmaq və yarışlara çıxmaqdır. Təəssüf ki, bədənin sağlamlığı ilə əlaqəli digər məsələlər də çox vaxt onlar üçün arxa plana keçir. Yüksək proteinli pəhrizlə istənilən bədən quruluşunu əldə edir, sonra qürurla və qismən məsuliyyətsiz şəkildə arıqlamaq təcrübəsini başqaları ilə bölüşürlər. Onların bir çoxu köklükdən əziyyət çəkən insanların əksəriyyətində insulin müqavimətinin problemləri və digər xəstəliklərin olması barədə düşünmürlər.

Belə qidalanma əzələlərin böyüməsi üçün idealdır, lakin belə bir rasion artıq çəki və hormonal pozğunluğu olan insanlar üçün uyğun deyil. Sərt desək, belə pəhriz uzun müddət ərzində heç kimə uyğun gəlmir. Hər 3 saatdan bir şey çeynəmək sadəcə fizioloji proses deyil: daim qanda insulin səviyyəsini yüksəldir və mədəaltı vəzi yükləyir. Əksər qızlar üçün bu gün cazibədar bədən quruluşuna malik olmaq sağlamlığından daha vacibdir.

- Bəzi qidaların uğursuz birləşməsi, məsələn karbohidratlar və proteinlər, İM problemini daha da artıra bilər?

- İnsulin müqavimətində məhsulların uyğunluğu o qədər də vacib deyil. Ən vacibi odur ki, yemək yeyərkən mədəaltı vəzi yükləməyin və eyni zamanda bir çox fərqli qidanı qarışdırmayın. Əks təqdirdə, hər hansı bir qida pis həzm edilərək bədən tərəfindən udulduğu zaman ferment çatışmazlığı probleminə səbəb olacaq. Bu problem sizi ahıl yaşdan əvvəl narahat etməməlidir. Təəssüf ki, qeyri-sağlam qidalanma nəticəsində 30 yaşlı gənclərdə də ferment çatışmazlığı rast gəlinir.

Sürətlə həzm olunan karbohidratlar, meyvə və xəmir xörəkləri, qlisemiya və insulin göstəriciləri də daxil olmaqla yüksək şəkər tərkibli qidalar insulin müqaviməti problemini kəskinləşdirir.

- Yağların karbohidratlardan daha vacib olduğunu demək olar?

- Yağlı qidalar qəbul edildikdən sonra qandakı insulinin səviyyəsi yüksək karbohidratlı yeməklərdə olduğu kimi çox yüksəlmir. Ancaq bədənin bütün qidalara ehtiyacının olduğu unudulmamalıdır, bir məhsulun artıqlığı və ya olmaması bizim üçün zərərlidir. Yağlı məhsullarla qidalanmaq keto pəhrizinə yaxındır. Şəxsən mən arıqlamaq üçün bu funksional pəhrizə qarşıyam.

Genetik olaraq, hamımız fərqliyik: kimdəsə yağların maddələr mübadiləsi pozulur, kimdəsə karbohidratların. Odur ki, düzgün rasionun hazırlanmasında bədənin spesifik xüsusiyyətləri nəzərə alınmalıdır. Hər kəs üçün universal ideal pəhrizin olmadığına inanıram. Ancaq bəzi qidalanma tövsiyələrini ümumiləşdirmək olar.

Günə çox az karbohidrat, proteinli və yağlı səhər yeməyi ilə başlayın. Məsələn: avokado və yumurtanı qarabaşaq yarmasından bişirilən çörəklə yeyə bilərsiniz. Belə səhər yeməyi şirniyyat və tortlara olan istəyi tədricən azaldır. Günə süd, meyvə və südlü müsli yeyərək başlasanız, qandakı insulinin səviyyəsini çox artıracaq, bu məhsullar aclıq hissini artırdığı üçün şirniyyatlara can atırsınız.

Süd və qlüten tərkibli məhsulları aradan qaldırın və ya ciddi şəkildə məhdudlaşdırın. Əgər heç bir halda çörəkdən imtina etmək istəmirsinizsə, onda qlüten, laktoza, kazein dözümsüzlüyünü yoxlamaq üçün müayinədən keçin. Həm də genetik testdən keçməyi məsləhət görürəm.

Şəkər, şərbət və digər qatqı maddələrinin istifadə olunduğu bütün məhsullardan uzaq durun. Gündə 2-3 ədəd meyvə ilə kifayətlənin. Bu, sağlamlığınızı artırmaqla yanaşı, dərinizin cavanlığını da müdaifə edəcək: kollagen və elastin şəkərə çox həssasdır.

Gündə 3 dəfə yemək yeyin!

Hər yeməyə göyərti və yaşıl tərəvəz salatı əlavə etmək məsləhət görülür, gündə 2 porsiya salat yeyin.

Aktivliyin səviyyəsindən asılı olaraq yeyilən karbohidratların miqdarını normallaşdırın: məsələn, oturaq iş rejimində çalışırsınızsa, yalnız səhər yeməyində bir neçə mürəkkəb karbohidrat yemək kifayətdir, nahar və şamda qarnir olaraq sadəcə meyvə və tərəvəz seçin. Aktiv həyat tərziniz varsa, o zaman karbohidratlara daha çox icazə verilir.

- İdman İM probleminin öhdəsindən gələ bilərmi?

- Bəli! Birmənalı olaraq. İdman hüceyrələrin insulinə həssaslığını artırır. Ancaq ən başlıcası, nizamlı güc məşqləri ilə bədən keyfiyyəti, əzələ və yağ kütlələrinin nisbəti daha yaxşı hala gəlir.


BiG.Az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Xəbərlər   Baxılıb: 1451   Tarix: 08 noyabr 2019  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

"Ermənistanın KTMT təlimlərdə iştirak etməyəcəyi gözlənilən idi" - Politoloq

Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) bu il "Rubej 2024" adlı birgə təlim də daxil olmaqla yeddi təlim keçirəcək.Bu barədə təşkilatın baş katibi İmanqali Tasmaqambetov "Milli Müdafiə" jurnalına müsahibəsində deyib.Hazırda KTMT-yə Rusiya, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan

28.03.2024 252
.

Bu avtomobillərlə taksi işləmək qadağan olunur

Dövlət qeydiyyat şəhadətnaməsində göstərilən buraxılış tarixindən 15 ildən artıq müddət keçən avtomobil nəqliyyatı vasitələri taksi minik avtomobilləri ilə sərnişin daşımalarında istifadə oluna bilməz. Bu barədə Nazirlər Kabineti "Müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifad

28.03.2024 507
.

7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib...

Bakıda həyat yoldaşına əzab verməkdə təqsirləndirilən 1986-cı il təvəllüdlü Y. Bektimirovun məhkəməsi başa çatıb. "Qafqazinfo" xəbər verir ki, A.Bektimirovaya müxtəlifdərəcəli xəsarətlər yetirən, eləcə də onun bir gözünü itirməsinə səbəb olan şəxs Cinayət Məcəlləsinin 133.2.6-cı (Əzab vermə

28.03.2024 260
.

"Simpsonlar" bunu da bildi - Davamı gəlsə bütün dünyada fəlakət yaşanacaq - FOTO

Böyük hadisələri baş verməmişdən öncə proqnozlaşdırmağı ilə məşhurlaşan cizgi filmi Simpsonlar yeni proqnozları ilə gündəmdədir. -ə istinadən bildirir ki, cizgi filmdə bu dəfə yaxın keçmişdə baş verən Günəşdəki güclü partlayışlar öncədən müəyyən edilib. Son illərin ən güclü geomaqnit qasırğası olara

28.03.2024 344
.

Azərbaycanın Əməkdar artisti vəfat etdi - FOTO

Azərbaycanın Əməkdar artisti Rahib Əliyev vəfat edib. xəbər verir ki, bununla bağlı məlumat sosial şəbəkələrdə yayılıb. Bildirilib ki, Əməkdar artist bu gün 78 yaşında vəfat edib. Xatırladaq ki, Rahib Əliyev 12 iyul 1945-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1967-ci ildən indiyə qədər Azərbaycan Dövlə

28.03.2024 839
.

Aİ Şurasının rəsmiləri Azərbaycana səfər edəcəklər

Avropa İttifaqı Şurasının Siyasi və Təhlükəsizlik Komitəsinin üzvləri aprelin 8-9-da Ermənistanda səfərdə olacaqlar. Bu ölkənin mətbuatında yayılan məlumatlara görə, səfərin məqsədi regionda baş verən proseslər və Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesi haqqında məlumat əldə etməkdir. Nümayəndə heyəti həmçini

28.03.2024 125
.

Azərbaycanlı qız Harvard Universitetinə qəbul olundu - FOTO

Bakı şəhəri 279 nömrəli tam orta məktəbin məzunu Qəndab Məmmədova Harvard Universitetinə qəbul olunub. Bu barədə təhsil müəssisəsi öz sosial şəbəkə hesabında məlumat yayıb. Q.Məmmədovanın 2022-23-cü tədris ilində məktəbin məzunu olduğu bildirilir. Qeyd edək ki, Q.Məmmədova daha əvvəl bir sıra nüfuzl

13:09 0
.

"Verdiyi koordinatlar o qədər dəqiq idi ki..." - Döyüş yoldaşları Milli Qəhrəman haqqında - VİDEO

"Verdiyi koordinatlar o qədər dəqiq idi ki, biz ona öz aramızda "Doktor" ləqəbi qoymuşduq. Onda həkim dəqiqliyi var idi". Bu sözləri Milli Qəhrəman Elbrus Allahverdiyev haqqında İctimati TV-ə danışan döyüş yoldaşları deyib. Döyüş yoldaşları Milli Qərhəmanın şücaətlərindən danışarkə

28.03.2024 232
.

Xaçmaz sakini bir aydan çox mədəsində çəngəllə yaşadı - VİDEO

Əslən Qubadan olan Xaçmaz sakini çəngəl udub. Bu barədə "Şimal news" məlumat yayıb. Belə ki, 44 yaşlı A.Ağayev bədənində ağrılar səbəbindən Quba Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına müraciət edib. Qastroenteroloqun müayinəsindən sonra onun qarnında çəngəl olduğu aşkarlanıb. Həkim bildirib ki, yad cisi

13:01 0