Beynimizin hamısını nə üçün istifadə edə bilmirik?

Bunun səbəbi əslində, yetkin haldakı sinir hüceyrələrinin (yəni məlumat yığan neyronların) öz özlərini yeniləyə bilmək xüsusiyyətlərini itirmiş olmalarıdır.
İcra edilən elmi işlər yetkin sinir hüceyrələrinin özlərini yeniləyə bilmələri üzərində əhəmiyyətli inkişaflar qeyd etdisə də, bu yeniləmə olduqca yavaş və məhdud miqdarlarda reallaşmaqdadır.

Beynimiz, həyatımız boyunca əldə etdiyimiz məlumatları anbara yığar.
Qazanılan hər yeni məlumat, sinir hüceyrələrinə işlənər və buradakı bir çox digər sinir hüceyrəsi ilə lazımlı sinir əlaqələrinin qurulması şəkli ilə yığılar.

Gündəlik adi funksiyaları yerinə gətirə bilməyimiz, öyrənilən hər yeni məlumatı təsirli bir şəkildə istifadə edə bilməyimiz və hadisələr arasında əlaqə quraraq şərh edə bilməyimiz, bu yığılmış məlumatlar və yaradılmış sinir hüceyrəsi əlaqələri sayəsində reallaşar.

Normal qocalma müddəti içərisində, beyin hüceyrələrimiz də qocalar və vaxt keçdikcə hüceyrə ölümləri reallaşar.
Hər hansı bir zərbə və ya xəstəlik vəziyyətində də beyin hüceyrələrimizin əhəmiyyətli bir hissəsini itirə bilərik.
Bu kimi vəziyyətlərdə, əhəmiyyətli qəbul edilən məlumatların yeni sinir hüceyrələrinə köçürülməli və yeni sinir əlaqələri qurulmalıdır. Bu əməliyyat əsnasında da beyin, istifadə edilməyən və bir cür "ehtiyat" vəzifəsində olan sinir hüceyrələrini istifadə edər.

Yenə bənzər şəkildə, hər yeni "öyrənmə" vəziyyətində də yeni sinir hüceyrələri istifadə edilər və lazımlı əlaqələr yaradılar.
Sinir sisteminin istirahət etmə vəziyyətində olduğu yuxu müddəti, bu köçürmələrin edildiyi və əlaqələrin qurulduğu ən əhəmiyyətli mərhələdir.
Bu səbəblə, yuxu vərdişi, sinir sisteminin ən məhsuldar şəkildə çalışmasında olduqca təsirlidir.

Qısası, əgər beynimizin böyük bir hissəsini (və ya 100%-ni) istifadə etsəydik, bəlkə bu kainatdakı ən ağıllı canlılar ola bilərdik.
Ancaq heç şübhəsiz, ən qısa məhsuldar həyat müddətinə sahib canlılardan biri də bizlər olardıq.

Telegramda izləyin

instagramda izləyin