Sitrus meyvələri insan orqanizmi üçün təhlükəli ola bilər

Sitrus meyvələri insan orqanizmi üçün təhlükəli ola bilərSitrus meyvələri sədovkimilər fəsiləsinə, narıncı və ya qızılmeyvəlilər yarımfəsiləsinə aiddir. Böyük xalq təsərrüfatı əhəmiyyətinə malik sitrus meyvələri zəngin kimyəvi tərkibi, yüksək qidalılığı, diyetik və aromatik xüsusiyyətinə görə çox qiymətlidir. Vitaminlərlə zənginliyi, efir yağlarına malik olması, saxlanma və emal zamanı tərkibin nisbətən sabit saxlanması bu bitkilərin əhəmiyyətini daha da artırır.

Çox həssas və kövrək xüsusiyyətə malik olan bu meyvələrin dünyanın subtropik və tropik zonalarında yayılmış 40-dək növü (portağal, naringi, limon, qreypfrut, berqamot, sitron və s.) məlumdur. Sitrus bitkilərinin meyvələri təzə halda yeyilir və onlardan şirə, mürəbbə, kompot, cem, povidlo və s. hazırlanır.

Sitrus meyvələri çəyirdəkli meyvələrdən fərqli olaraq ağacdan yerə tökülmürlər və uzun müddət ağacda qalmaq qabiliyyətinə malikdirlər. Lakin bunun mənfi xüsusiyyətləri də vardır. Məsələn uzun müddət ağacda qalan limon öz rəngini və tamını itirir.

Naringi, portağal və limon ölkəmizdə becərilən əsas sitrus meyvələridir. Bunların içərisində ən geniş yayılmışı naringidir. Bu da onun digər meyvələrlə müqayisədə soyuğa daha çox davamlı olması ilə bağlıdır.

Sitrus meyvələri quruluşuna görə 2 hissədən: qabıqdan və ətli hissədən ibarətdir. Ətli hissə şirə kisəciklərindən təşkil olunmuş 6-12 dilimdən ibarət olur. Sitrus meyvələrində qabığın qalınlığı onların saxlanılması cəhətdən əlverişlidir. Belə ki, qabığı qalın olan bu meyvələri daha uzun müddətə saxlamaq mümkündür. Eyni zamanda qabığın qalınlığı ətli hissənin azalmasına səbəb olur. Sitrus meyvələrinin qabığının rəngi limonda açıq-sarı, portağalda və naringidə isə sarımtıl-narıncı olur. Ətli hissəsi xoş narıncı-sarı, zərif lifli və ətirli olur.

Sitrus meyvələrinin tərkibində olan vitaminlər karotin və efir yağlarının faizlə miqdarı onların ayrı-ayrı hissələrində müxtəlif olur. Bu maddələr qabıq hissədə ətli hissəylə müqayisədə daha çox olur. Bundan əlavə onların tərkibində şəkər, çoxlu miqdarda pektin maddələri, turşular, az miqdarda azotlu maddələr də olur. Efir yağları kimi pektin maddələri də, əsasən qabıq hissədə toplanmışdır.

Sitrus meyvələri əsasən noyabr-dekabr aylarında yetişir və yığılır. Limon bir qədər fərqli noyabrın ikinci yarısından dekabrın ortalarına qədər və aprelin axırı, mayda yığılır.

Saxlama müddəti saxlama şəraitindən və temperaturundan asılı olaraq portağalda 2 aydan 4 ayadək, limonda 1 aydan 6 ayadək, naringidə iki həftədən bir ayadək, qreypfrutda isə təxminən 1 aydan 3 ayadək təşkil edir. Optimal saxlanma temperaturu naringi üçün müsbət 1-3ºC, portağal üçün 1-6ºC, limon üçün 2-5ºC, qreypfrutlar üçünsə 3-10ºC-dir. Havanın nisbi rütubəti bu meyvələr üçün təxminən eyni 85-90% olmalıdır.

Sitrus meyvələrinin istehlakçıya keyfiyyətli halda çatdırılmasında onların qablaşdırılması və daşınmasının əhəmiyyəti böyükdür. Ticarət şəbəkələrinə sitrus meyvələri yeşiklərə və ya korobka qutulara yığılaraq furqon və ya yük maşınlarında daşınır. Daşınarkən üstü mütləq örtülməlidir. Onların qablaşdırıldığı yeşiklər mütləq markalanmalıdır. Markalanmada onların növü, xalis çəkiləri, qablaşdırıcının nömrəsi və qablaşdırılma tarixi qeyd olunmalıdır. Taralarda daşınması və saxlanması bu məhsulların istehlakçılara daha keyfiyyətli şəkildə çatdırılması məqsədi daşıyır.

İqtisadi İnkişaf Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi Dövlət Xidməti xəbərdarlıq edir ki, keyfiyyətsiz sitrus meyvələri insan orqanizmi üçün təhlükəlidir. Nazirliyin mətbuat xidmətindən ANS PRESS-ə verilən məlumata görə, keyfiyyətli sitrus meyvələri istehlak etmək istəyən alıcılar onların saxlanma şəraitinə xüsusi fikir verməlidir. Belə ki, saxlanma zamanı onlarda suyun buxarlanması, istilik ayrılması və temperaturun dəyişməsi kimi fiziki proseslər getdiyindən onların keyfiyyətində dəyişikliklər baş verir. Ona görə də ticarət obyektlərindən bu məhsulları aldıqda qeyd olunan məsələlərə diqqət etmək lazımdır.

Bu meyvələrin keyfiyyətinə əmin olmaq üçün ilk öncə onların görünüşü nəzərdən keçirilməlidir. Ticarət şəbəkələrindən sitrus meyvələri alarkən onların zədəsiz olmasına, saxlanma müddətində əmələ gələ bilən xəstəliklərin əlamətlərinə və s. məsələlərə fakir verilməlidir. Qablaşdırılan şəkildə satılan sitrus meyvələri içərisindən keyfiyyətsiz mal aşkar olunarsa onları keyfiyyətlisilə dəyişmək hər bir alıcının hüququdur.


BiG.Az Telegramda izləyin instagramda izləyin
Maraqlı   Baxılıb: 7330   Tarix: 07 avqust 2011  

Şikayətiniz varsa Whatsapp: 051 7028255

Facebookda Paylaş
Ustalar.az ustalar sayti

Oxşar xəbərlər

.

"Atam anama deyirdi ki, mənə raxit övlad lazım deyil, at onu uşaqlar evinə" - 21 yaşlı "rezin qız"

Hal-hazırda 21 yaşım var, doğuşdan 5 yaşına kimi mən nə danışmışam, nə də yerimişəm. Allah bu rezinliyi oyuncağım olaraq vermişdi mənə. Anormal olsam da, əyilib-büzülürdüm, ayağımı başıma, başımı ayağıma qoymasaydım qala bilmirdim, çox sıxılırdım". Bunu -a anadangəlmə qeyri-adi istedada malik, "rezi

12.09.2021 5476
.

Ovuclarınızı birləşdirin: Sevgi haqqında nələr öyrənəcəksiniz?

Ovuclarınızın içindəki sevgi xətti xarakteriniz haqqında çox şey deyir. -a istinadən məlumat verir ki, bir insanın əlləri o insan haqqında çox şey deyə bilər. Bu, uzun müddətdir ki, xarakter təhlili aparan insanlar üçün təsirli bir üsuldur. Əgər bu sizə də maraqlıdırsa, o zaman ovuclarınızı birləşdirin

16.09.2021 1627
.

Aralarındakı uzun məsafəyə maraqlı həll tapan cütlük - FOTO

Uzun məsafə münasibəti yaşayan Liseok və Şindanbi, bu problemə maraqlı həll tapıblar. -a istinadən məlumat verir ki, biri Nyu -Yorkda, digəri Seulda yaşayan koreyalı cütlük, video zəng edərkən eyni vaxtda çəkdikləri şəkilləri bir araya gətirərək maraqlı fotolar əldə ediblər. Bu fotoları "Instagram"

13.09.2021 1580
.

Necə bilək ki, kərə yağı təbiidir? - 10 ÜSUL

Kərə yağı ən çox istifadə olunan məhsullardan biridir. Bəziləri hətta əksər yeməklərin bişirilməsi zamanı kərə yağından istifadə edirlər. Bəs bu qədər çox üstünlük verilən kərə yağının təbii olub-olmadığını necə bilmək olar?. Kərə yağının ziyanlı olması barədə fikirlər olsa da, təbii kərə yağının A

11.09.2021 3168
.

Kolbasa, kabab və burger - Gündə 25 qram yesəniz...

Britaniyada Leeds Universiteti tərəfindən aparılmış bir araşdırma hər gün emal olunmuş ət yeyən insanlarda demensiya (ağıl zəifləməsi) riskinin 44 faiz arta biləcəyini göstərib. -a istinadən bildirir ki, araşdırmada kolbasa, kabab və burger kimi qidaların orta və daha yuxarı yaşlarda beyin sağlamlığın

14.09.2021 1495
.

Binanın qarşısından keçən qadının üstünə armatur düşdü – ANBAAN VİDEO

Türkiyənin Çorum şəhərində qadın tikintisi davam edən binanın qarşısından keçərkən ciddi təhlükə ilə üzləşib. -a istinadən xəbər verir ki, hadisə anbaan inşaat meydançasının təhlükəsizlik kameraları tərəfindən qeydə alınıb. Görüntülərdə qadının onun üstünə düşən armatur dirəklərdən yayınmağa çalışdığ

14.09.2021 1946
.

Zooloqlar inəklərə görün nəyi öyrətdilər

Alimlər inək fermalarından çıxan tullantıların ətraf mühitə təsirini azaltmağın yolunu tapıblar. -a istinadən xəbər verir ki, məlum olduğu kimi, inəklər hər gün çox miqdarda peyin və sidik xaric edir. Buna görə də fermerlər gündəlik olaraq böyük təsərrüfatlarda tullantıların sanitariya problemi yaratmamas

15.09.2021 960
.

Borşa da abidə qoyulacaq

Kiyev şəhər rəhbərliyi borşa qoyulacaq abidənin anonsunu verib. -a istinadən xəbər verir ki, abidənin qastroturizmin populyarlaşdırılması baxımından əhəmiyyətli olacağı bildirilib. Müvafiq təşəbbüsü aşpaz Yevgeni Klopotenko irəli sürüb. O, Ukraynada duzlu xiyara, qarpıza, dondurmaya və bu kimi qida vasitələrin

10.09.2021 1189
.

Əfqan ulduz ölkədən qaçmasından danışdı: başımdan vur, amma...

Əfqanıstanda qadın hüquqlarını müdafiə etdiyi üçün və geyimləri ilə bağlı radikal şəxslərin qəzəbinə tuş gələn 36 yaşlı pop ulduz Aryana Səid "Taliban" hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra paytaxt Kabildən İstanbula necə qaçdığını danışıb. Müğənninin avqustun 15-də "Taliban" Kabilə daxi

12.09.2021 1875