Avtomobili yanğından necə qorumalı?

Son vaxtlar istər qəza olmadan, istərsə də qəza vaxtı avtomobillərin alışıb yanması halları yenə də diqqəti cəlb edir. Bunun səbəbləri müxtəlifdir. Lakin sürücülər bir neçə sadə tövsiyəyə əməl etsələr, həmin yanğınları maksimum istisna etmək olar.

Hər kəs bilir ki, avtomobildə yanğın əsasən elektrik sistemindəki müxtəlif problemlərdən yaranır. Özü də belə problemlər hər hansı qəza olmadan da yanğına gətirib çıxara bilər. Qəza zamanı isə həm elektrik sistemində heç bir problem olmayan avtomobil, həm də problemli avtomobil alışa bilər. Bunları maksimum dərəcədə istisna etmək üçün sürücülərə bir neçə tövsiyə verə bilərəm:

1. Vaxtaşırı avtomobilinizin elektrik sistemini testdən keçirmək lazımdır. Bunu xüsusən köhnə avtomobil alanda etmək gərəkdir. İxtisaslaşmış ustalar bu işi çox asanlıqla edə bilərlər. Belə testlər zamanı elektrik sistemində olan problemlər (naqillərin paxırlaması, birləşmələrdə boşluq olması və s. səbəbdən elektrik keçiriciliyinin dəyişməsi, yaxud naqillərdə müqavimətin dəyişməsi və s.) aşkar edilə bilər. Belə problemlərdən istənilən biri avtomobilinizin alışması üçün potensial təhlükədir.

2. Avtomobilinizin elektrik sistemini adi gözlə nəzərdən keçirərkən, hər hansı naqilin üstünün açıldığını, rənginin dəyişdiyini (qaraldığını, saraldığını və s.), isindiyini (qızmış olduğunu) görsəniz, yaxud birləşmə (kontakt) yerlərində boşluq və s. aşkar etsəniz, dərhal bunu aradan qaldırın, yaxud bunun üçün ustaya müraciət edin.

3. Avtomobilinizə istehsalçı tərəfindən nəzərdə tutulmayan, avtomobilin elektrik şəbəkəsinə uyğun gəlməyən avadanlıqları quraşdırmayın. Bu, çox təhlükəlidir. Hətta ən adi elektrik avadanlıqları da avtomobilə uyğun olmadıqda gözlənilməz problemlər yaradaraq alışmaya səbəb ola bilər.

4. Quraşdırmaq və ya dəyişdirmək istədiyiniz avadanlıqları yalnız öz işini yaxşı bilən və etibar etdiyiniz ustaların köməyi ilə edin. Bu zaman avadanlığın adaptasiyasına (uyğunlaşdırılmasına) xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Əgər avadanlıq uyğun gəlmirsə, ondan imtina etmək lazımdır.

Qəza hadisələri baş verdikdə isə tam saz vəziyyətdə olan avtomobil də alışa bilər. Xüsusən avtomobil ciddi zərbəyə məruz qalaraq mühərriki və mühərrikin əlavə asqı avadanlıqları əzildikdə, sındıqda, çatladıqda alışma təhlükəsi daha yüksək olur. Belə hallarda alışmanı önləmək üçün aşağıdakılara riayət etmək məsləhətdir:

1. Qəzadan dərhal sonra mühərriki işə salmaq üçün qıfılı (zamoku) bağlamaq lazımdır. Bəzən qəza nəticəsində mühərrik öz-özünə sönür, hətta avtomobilin işıq cihazları da sönür. Belə vəziyyət heç kəsi aldatmasın, çünki mühərrik sönsə də, alışma qıfılı açıqdır və akkumulyatordan elektrik cərəyanı şəbəkəyə getməkdədir. Ona görə də mütləq qıfılı bağlamaq lazımdır.

2. Qıfılı bağladıqdan sonra imkan daxilində akkumulyatorun müsbət (+) bağlantısını (yəni massanı) ayırmaq lazımdır. Belə olduqda sıradan çıxmış naqillərin qısa qapanma nəticəsində qığılcım verməsi istisna olunur.

3. Əgər avtomobildən yanacaq və sürtgü materialları (mühərrikin və ya transmissiyanın yağı və s.) axmışdırsa, yanğın təhlükəsizliyinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Belə olan halda hətta odsöndürəni (oqnetuşiteli) hazır vəziyyətdə saxlamaq lazımdır. Nəzərə alın ki, yanacaq və sürtgü materialının axması müşahidə edilirsə, alışma qıfılını açmaq (açarı çevirmək), hər hansı elektrik avadanlığını işə salmaq çox təhlükəlidir və ani yanğına səbəb ola bilər.
Bəzən baş verən qəza nəticəsində sürücü və sərnişinlər xəsarət alaraq qeyd etdiklərimizi etmək iqtidarında olmurlar. Belə hallarda hadisə yerinə ilk gələn şəxsin həmin hərəkətləri etməsi çox vacibdir. Ona görə də qəza yerinə gələrkən, yaxud qəzaya düşərkən soyuqqanlı olmağa çalışmaq və bu tipli məsələlərə diqqət ayırmaq lazımdır. Hətta hadisə yerinə ilk gələrək ağır yaralının olduğunu görsəniz, öncə yuxarıda qeyd olunan təhlükəsizlik tədbirlərini gördükdən sonra ona yardım etməyə başlamaq məsləhətdir. Həmin işlərin (alışma qıfılının söndürülməsi, akkumulyatorun şəbəkədən ayrılması) bir neçə saniyə ərzində edilə bilər, amma həmin bir neçə saniyə gecikmə gözlənilməyən faciəyə gətirib çıxara bilər.

Yuxarıda qeyd olunanlarla yanaşı, hər bir avtomobildə istifadəyə yararlı odsöndürənin olması lazımdır (bu, qaydalarda da məcburidir). Nəzərə alın ki, kimi hansı qəzanın harada gözlədiyi heç kəsə bəlli deyil. Ona görə də hər cür gözlənilməzliyə hazır olmaq lazımdır.

Özü də göstərilən tədbirləri başqaları, tanımadığınız və təsadüfən rast gəldiyiniz şəxslər barəsində də etmək lazımdır. Təsəvvür edin ki, avtomobilinizdə olan odsöndürənlə qəzaya düşmüş avtomobilin alışmasının qarşısını alırsınız. Sizin bu nəcib əməliniz cəmi 15-30 manatlıq xərc (odsöndürənin dəyəri təxminən bu qədərdir) deməkdir. Amma bunu edərək həyatını və avtomobilini xilas etdiyiniz şəxs bir ömür sizə minnətdar olacaq.

faktxeber.com

Telegramda izləyin

instagramda izləyin