Bu xanımları 10 il həbs gözləyir

Ötən həftə yaddaşlarda bir atanın "oğlumu qız qaçırıb" fəryadı ilə yadda qaldı. Qızqaçırma adəti xalqımızın qədim ənənələrindən biridir. Görəsən, qızqaçırma adəti kimi oğlan qaçırma adəti dəbə düşsə nə olar? Çünki cəmiyyətdə istənilən qədər imkanlı qızlarımız var.

Psixoloq Nail Cəlil deyir ki, ümumiyyətlə, istər qızı, istərsə oğlanı zorakılıqla, məcburiyyətlə ailə qurmağa vadar etmək heç də xoşagələn hal deyil. İstənilən halda burada vadar, məcbur edənin həm hüquqi, həm də mənəvi məsuliyyəti yaranır. Xüsusən, ortada qarşı tərəfin razılığı olmadan məcburi qaçırılma faktı varsa, bu artıq cinayət məsuliyyəti yaradır və adam oğurluğu kimi dəyərləndirilir. Biz hər hansı oğlanın bu və ya digər qızı onun iradəsinə, arzusuna zidd olaraq, qaçırıb evlənməyə məcbur, təhrik etməsinin əleyhinə olduğumuz kimi, qızların da belə fikirlərinə, cəhdlərinə qarşıyıq. Digər tərəfdən, oğlanlar belə hallarda qızları birtəhər razı salıb saxlaya, nikaha girməyə vadar edə bilirlər. Xanımlar isə onları sevməyən, qəbul etməyən hər hansı oğlanı qaçırsalar belə, saxlaya, evlənməyə məcbur edə bilməyəcəklər. Ən yaxşı halda həmin oğlan ilk fürsətdəcə imkan tapıb aradan çıxacaq, pis vəziyyətdə qalan da həmin qız, "oğlan qaçıran" xanım olacaq.

Digər tərəfdən, normal, ciddi azərbaycanlı oğlan həmişə ciddi, saf, bakirə bir qızla ailə qurmağa üstünlük verir. Bu, həmişə belə olub, indi də belədir və belə olaraq qalacaq. Biz də birmənalı şəkildə bunun tərəfdarıyıq və mənəvi-əxlaqi saflığın bir dəyər kimi, mühafizəsini, qorunmasını, ədəb-ərkan qaydalarına mütləq bir şəkildə riayət edilməsini Azərbaycan cəmiyyətinin möhkəmlənməsini, inkişafını şərtləndirən ən vacib amil hesab edirik. Çünki istənilən halda mənəvi-əxlaqi aşınma, ailə həyatında, insanların şəxsi həyatında, əxlaqında meydana çıxan naqisliklər son nəticədə cəmiyyətin əsaslarını, əksər hallar böyük bir xalqı, etnosu fəlakətə, məhvə sürükləyir. Müşahidə etdiyimiz bütün müsbət və mənfi təmayüllərə baxmayaraq, bəzi media işçilərinin, redaktorların indi bar qızları ilə belə evliliyin adi hal olmasını söyləməsi böyük təəccüb doğurur. Görünür, onlar ya milli dəyərlərimizi layiqincə qiymətləndirə, əxz edə bilməyiblər, ya da belə hallar artıq onlar üçün adiləşib, normaya çevrilib. Bu mənada, hər kəs öz düşüncəsinə, səviyyəsinə uyğun danışır, fikir, mülahizə yürüdür.

"Əgər mediada son günlər müzakirə obyektinə çevrilən bəlli bir faktdan söhbət gedirsə, burada mübaliğənin, şişirtmənin, təhriflərin olduğu bəllidir. Bir oğlanla bir qız nikah yaşına çatdıqdan sonra evlilik haqqında qərar vermək məsələsində sərbəstdirlər, öz iradələrini azad bir şəkildə ifadə edərək, nikaha daxil ola bilərlər. Belə halda onların birgə həyata başlaması, valideynlərdən ayrı yaşamağa qərar veriblərsə, hər hansı qaçırılmadan – oğlanın və ya qızın tərəf müqabilini qaçırmasından söhbət belə gedə bilməz".

"Təmiz Dünya" İctimai Birliyinin sədri Mehriban Zeynalova hesab edir ki, illərlə adət-ənənələr buyurub ki, yalnız oğlanlar qız qaçıra bilər. Və bu da cəmiyyət tərəfindən normal hal kimi qiymətləndirilib. Qızlar qaçırılarkən onların razı olub-olmamağı, sevib-sevməməyi önəmli olmayıb. "Hər zaman oğlanların fikri önəmli olub. Oğlan bəyənib, sevib qaçırıb. Bu eybəcər adət ənənə bir çox qızların həyatını , qadın və qız olaraq bütün arzularını puç edib. Lakin bütün cəmiyyət bunu alqışlayıb. Filankəs ərə getdi, ailə qurdu, əri var. Kimdir o ər? Layiqdirmi ailə qurmağa, xoşbəxt edə biləcəkmi, ya sadəcə öz ehtiraslarını söndürmək üçün bir qızın həyatını puç etməklə qəhrəmandırmı?".

Mütəxəssis bildirir ki, bu gün müasir dünyada qız qaçırmaq ağır cinayət hesab edilir. Bu xurafatçılıq cəza tətbiqi ilə aradan qaldırılır. M. Zeynalova hesab edir ki, xurafatçılığın digər bir forması da valideynlərin övladlarını evləndirərkən onların yerinə qərar verməsidir. Təəssüf olsun ki, bu ənənə heç bir cəza tətbiqi ilə tənzimlənmir. Ailələrdə övladlar məhz valideynlərinin qərarı ilə istəmədən evlənir, ailə qurur və yaşamağa təhkim edilir. "Son günlərdə baş verən hadisə bütün cəmiyyəti çaşdırdı. Xurafatçı atanın bəyanatı və onun "oğlumu qaçırıblar" deyərək, onun kişilik və mərdliyini şübhə altına qoyması, dəyərlərə hörmət edib bir qıza verdiyi sözə əməl etməsini zəiflik kimi qələmə verməsi xurafatçılıqdır. Və atanın öz oğluna qarşı zorakılığının bariz nümunəsidir".

Mehriban Zeynalova bildirir ki, bu günə kimi oğlan qaçırma halı ilə qarşılaşmayıb və qarşılaşacağını da düşünmür.

Cinayət Məcəlləsində istər qızqaçırma, istər oğlan qaçırma adam oğurluğu sayılır ki, bunun da cəzası yüngül deyil. Yəni "sevgi sevən mərd olar" deyib qız və ya oğlan qaçırmısınızsa, çəkəcəyiniz cəzanı da gözönünə almalısınız.
Hüquqşünas Elçin Ağayev deyir ki, adam oğurluğu CM-in 144-cü maddəsi ilə tənzimlənir və beş ildən on ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. "Eyni əməllər, iki və ya daha çox şəxs barəsində törədildikdə, təqsirkar şəxs üçün aşkar surətdə hamilə vəziyyətində olan qadına qarşı törədildikdə, bir qrup şəxs, qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs və ya mütəşəkkil dəstə və ya cinayətkar birlik (cinayətkar təşkilat) tərəfindən törədildikdə, zərərçəkmiş şəxsin həyatı və ya sağlamlığı üçün təhlükəli olan zor tətbiq etməklə törədildikdə, silahdan yaxud silah qismində istifadə edilən əşyalardan istifadə etməklə törədildikdə, tamah məqsədi ilə və ya sifarişlə törədildikdə səkkiz ildən on iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır".

E. Ağayev bildirir ki, əməllərində başqa cinayətin tərkibi olmayan və oğurlanmış adamı könüllü azad edən şəxs cinayət məsuliyyətindən azad olunur.

Belə. Əgər könlünüzdən qız və ya oğlan qaçırmaq keçirsə, sizi sevənləri qaçırın ki, cəzanız yüngül olsun. Əks təqdirdə sizə bu sevda 5-10 il azadlıqdan məhrum edilməyə başa gələ bilər.

Telegramda izləyin

instagramda izləyin