Sakit uşaq istəyirsiniz?

Evdə ev heyvanı dedikdə insanın ağlına dekorativ quşlar, balıq gəlir. İkinci halda it, pişik, dovşan, nəhayət, tısbağa, kərtənkələ, ev siçanı (xomyak) və bu kimi estetik baxımdan ürək bulandıran heyvanlar. İnsanların ev şəraitində heyvan saxlaması isə birmənalı qəbul olunmur.

Bəs körpəli evdə necə? Heyvanla uşağı bərabər böyütməyin fəsadları varmı?

ABŞ-ın "Pediatrics" dərgisində qeyd olunur ki, it və ya pişik sahibi olmayan, yenə də gününün əksər saatını açıq havada heyvanlarla keçirən uşaqların immun sistemi daha çox güclənir. Pediatr Xatirə İsayevanın sözlərinə görə, heyvanla bərabər uşaq böyütmək məsləhətli deyil, amma təhlükəli də deyil:

"Milli ailələrdə bu, elə də çox rast gəlinən hal deyil. Ona görə də insanların bu halı xoş qarşılamaması təbiidir. Evdə uşaqla bərabər it və ya pişik saxlanılırsa, ilk növbədə təmizliyə diqqət yetirilməlidir. Ən azı, uşaq qədər o heyvana qulluq edilməli, vaxtlı-vaxtında çimizdirilməli, bir sözlə, uşaq kimi baxımlı olmalıdır. Onun da iynələri vurulmalı və tam sağlamlığına əmin olunmalıdır. Lakin nadir ailələr tapılar ki, onlar bu təmizliyə dəqiq diqqət yetirsinlər. Əlbəttə, buna fikir verilmədiyi halda uşaqla böyüyən heyvan onun üçün virus məmbəyidir".

Pediatr bildirir ki, heyvanların körpələrə yaxınlaşmasının qarşısı alınsa, yaxşı olar: "Evcil heyvanlardan quşların "puf" deyilən tükləri, pişiklərin tükləri, itlərin ağız suları uşaqlarda allergiyalardan tutmuş bir çox xəstəliklərə səbəb ola bilər. Uşaqların heyvanlarla böyüməsinin yaxşı tərəfləri olduğu qədər ziyanlı tərəfləri də var. Uşağın immun sistemini gücləndirmək adına onu heyvanın öhdəsinə buraxmaq nə qədər düzgündür, bilmirəm. İmmun sistemi qidalanmayla da normalda saxlamaq olar. Ən azından uşağın ilk 3 illiyində onu heyvanlardan uzaq tutmaq məsləhətlidir".

Finlandiyada aparılan araşdırmalar zamanı belə bir nəticəyə gəlinib ki, evcil heyvanla böyüyən uşaqlarda öskürək, xırıltı, burun axması və ya burun tutulması kimi nəfəs yolu xəstəlikləri 30%, yüksək qızdırma, qulaq infeksiyaları 50% azalıb. X.İsayeva isə bu azalmaların Azərbaycan reallığından uzaq olduğunu qeyd edir: "Bu araşdırmalar Finlandiya, Amerikada ola bilər, çünki xarici ölkələrdə itə "it" kimi münasibət göstərilmir. Onların xüsusi həkimləri, gözəllik salonları, insan qidasından baha qidaları olur. Azərbaycanda isə heyvan saxlamağa elə də meyl yoxdur. Bu kimi sınaqları göz önünə gətirib uşaqları təhlükəyə atmağa düz baxmıram".

Psixoloq Firuzə Zeynalovanın sözlərinə görə, evcil heyvanlar insanın ən yaxın dostlarından biri ola bilər: "Bunun sağlamlıq tərəfini nəzərə almasaq, evcil heyvan psixoloji cəhətdən müsbət təsirlidir. Uşaqlar körpəlikdən kiçik canlılara meylli olur, onlarla oynamağa həvəs göstərirlər. Uşaq məsumluğunu anlayan heyvanlar isə təbii ki, onları incitmir və oynamağa daha meylli olur. Kiçik yaşlarından həyatlarında başqa bir canlıya yer ayırmaq zamanla uşaqlarda insanlara, ətrafındakılara qarşı daha həssas, mülayim olmağa gətirib çıxarır. Heyvan bəsləyən uşaqlar daha sakit və əsəb baxımından daha möhkəm olurlar".

"Uşaqlar özlərində kiçik yaşlarından nəyi olar, nəyi olmaz fikrini formalaşdırmağa başlayırlar", - deyən psixoloq onu da qeyd edir ki, heyvanlar uşaqlara daha səbirli olmağı öyrətmək qabiliyyətindədirlər: "Ev heyvanları uşağın başqa bir canlı ilə necə münasibət qurmasına da təsir edir. Uşaq heyvanı incitdiyi zaman pişikdirsə, cırmaqlayacaq, itdirsə, dişlərini göstərəcək, quş dimdikləyəcək və uşağı qorxudacaq. Bunun nəticəsində uşaq etdiyinin yanlış olduğunu anlayacaq, səbirli olacaq, istəklərini ertələməyi bacaracaq".

Veterinar Ağa Mirqasımovun sözlərinə görə, heyvanlardan insanlara keçməsi mümkün olan ağır xəstəliklər var və buna görə də mümkün qədər insanlar təmiz olmayan heyvanlarla təmasda olmamalıdırlar:

"Heyvanlardan insanlara xəstəliyin hansı yolla keçilməsindən asılı olmayaraq, onların sağalması çox çətin olur. Hələ azyaşlı və ağlı kəsməyən uşaqlarla birlikdə böyütmək isə daha təhlükəlidir. Əgər diqqətli olacaqlarsa, problem yoxdur, amma yalnız diqqətli olacaqlarsa. "Toxoplasma gondi" adlı parazit var ki, bu parazit pişiklərdən keçir və insanlarda bağırsaq kistləri (iltihablanma) əmələ gətirir. Hamilə olan xanımlarda uşaqların xəstə, yaxud ölü doğulmasına səbəb olur. Uşaqlarda immunitet güclü olmazsa, beyin və göz iltihablanmasına səbəb olar. Bir başqa parazit var ki, "Leishmania" adlanır və itlərdən keçir. İlk 2-8 ayda təsirini göstərməyə başlayır və insan dalağı şişməyə başlayır. Bunun kimi çox parazitlər mövcuddur. İndi insan o heyvanı nə qədər təmiz saxlamalıdır ki, ona etibar edib körpəsini əmanət etsin".

Veterinar heyvanların vaxtlı-vaxtında həkimə aparılmasının vacibliyini də vurğulayır: "Vaxtında peyvəndlər vurulmalıdır. Parazit daşıma ehtimalı varsa, dərmanlanmalıdır. Heyvan sağlam olduqda belə həkimdən saxlanmamalıdır ki, evdəki insanların sağlamlığı təhlükədə qalmasın. Bir itin insanı xəstələndirməsi bir insanın insanı xəstələndirməsindən daha fəlakətlidir"

Telegramda izləyin

instagramda izləyin