Zamanı qabaqlayan məşhurlar

Yazıçıların ideyaları çox,fantaziyaları güclü olur.Öz dövrlərində buna fantastika kimi baxılsa da 50-100 ildən sonra onlardan bir çoxu reallaşıb.Bizə isə o qalır ki,görəsən bu öncədən görmə idi yoxsa alimlər ideyaları kitablardan götürürlər?

Bəzilərinə nəzər salaq.

Jul Vern (Jules Verne)

"İnsan o zamana qədər maşınlar kəşf edəcək ki,artıq maşınlar insanı yeməyə başlayacaq (maşınlar insanlardan çox olacaq)"

Onun saysız hesabsız ideyalarını oxuduqca təsəvvür edirsən ki,sanki onun otağında zaman maşını olub.Onun romanlarında,hekayələrində elə şeylər təsvir olunub ki,o dövr üçün ağlasığmazdır-təyyarələr,akvalanqlar,videofonlar,kosmosa uçuş,elektrik mühərriki-saymaqla bitməz.Bunları isə yazıçı öz əsərlərində 19-cu əsrin sonlarında yaradıb.Bu kəşflərin heç izi-tozu olmayan bir dövrdə.

Herbert Uels (Herbert Wells)

"Təcrübənin sərhədlərini aşan dahi ideyaların insan üzərində hökmü digər az əhəmiyyət kəsb edənlərdən zəif olur,amma onun haqda konkret düşüncələr mövcuddur"

Uelsin ideyaları həqiqətən zamanı qabaqlayır.Dahi yazıçı öz ədəbi əsərlərində televiziya,eskalator,genetik eksperimentlər,uçan hərəkətli vasitələr,lazer silahı,atom bombası və s təsvir edib.Həm də Uels telefonun potensialını irəlidən görərək qeyd edib ki,gələcəkdə insanlar üçün nömrə bir vasitə telefon olacaq-o özündə həm komputeri və interneti birləşdirə biləcək.Təbii ki o bunu bilmirdi,çünki yazılarını 20-ci əsrin əvvəllərində yazmışdı.

Artur Klark (Arthur Clarke)

"Planşetin qısa yaddaşını işə salaraq ekranda ona gələn şəkil və məlumatlara baxdı,Onu maraqlandıran başlıqlara və mətnlərə göz gəzdirdi"

Dahi Stivdən öncə planşetin prototipini Artur Klark öz əsərlərində detallarıyla qeyd etmişdi.1968-ci ildə çap olunan "2001-ci ilin kosmik Odisseyi"əsərində.Online oyunlara insanların xəstəlik dərəcəsində aludə olacaqlarını da o öncədən yazmışdı,halbuki virtual anlayışı onun yaşadığı zamanda heç yox idi.Amma bu müəllifə irəlini görməyə və bizim indi internet adlandırdığımız anlayışı öz kitablarında göstərməyə mane olmayıb. 1945-ci ildə məhz Klark radiolokasiyanı vı lazım olan obyektlərin izlənib yerinin təyin olunması fikrini dilə gətirib.

Rey Bredberi (Raymond Douglas "Ray" Bradbury)

"Bizim,yer insanlarının bütün gözəl və möcüzəli olanları dağıtmaq vergisi var.Əgəd biz Misir məbədlərində sosiska satışı yerlərini hələ də açmamışıqsa bu yalnız ona görədir ki,orda kommersiyanı inkişaf etdirmək olmayacaqdı."

Rey o qədər maraqlı fikirlərlə zəngindir ki.Məsələn 1953-ci ildə müasir sosial şəbəkənin prototipini göstərib-onun əsərində iki dost məsafədən xüsusi televizor vasitəsilə danışırlar.Nauşniklər,pleyer,bankomatlar,virtual reallıq otaqları,LSD televizorlar,süni intellekli avtomobillər və s.

Robert Haynlayn (Robert Heinlein)

"Kompüter səhv edərkən o insandan daha tərsliklə öz səhvlərindən yapışır"

Əslində o Googleni düşünmüşdü.Ola bilər ki dəqiq Google olmasa da internet axtarış sisteminin prototipini yaratmışdı.Həmçinin mobil telefon,mikrovolnovka,AutoCad proqramının analoqu,Günəş batareyası ilə işləyən avtomobil də onun ideyasıdır.Öz əsərlərində skanerin bütün xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirən qurğunu təsvir edib.

Corc Oruell (George Orwell)

"Bütün baş verənlər öncə insanın düşüncəsində baş verir.Hər kəsin düşüncəsində baş verən sonradan həqiqətdə baş verir."

Siyasi öncəgörmələrdən başqa Oruell video müşahidəni təsvir edib.Xatırlayırsınızsa "Böyük Qardaş səni izləyir!"İndi bir çox ölkələrdə məhz oruell üsulu ilə izləmələr aparılır.Həmçinin ictimai fikrin formalaşmasına nəzarəti,idarə olunmasını,kütləvi informasiyalar vasitəsilə şüura təsiri,tarixi özünə sərf edən şəkildə manipulyasiya etmək və s.Nə qədər maraqlı fikirlər ona aiddir.

Ayzek Azimov (Isaac Asimov)

"-Yəni robotların psixologiyası insanların psixologiyasından çox fərqlənir?

-Böyük fərq var.Robotlarda hər şeydən əvvəl düzlük və təmizlik var"

Yaponların böyük entuziazmla hazırladıqlarını Ayzek Azimov 20-ci əsrin ortalarında yazıb göstərib.Həmçinin o birincilərdəndir ki,proyektorun prototipini yaradıb.

Telegramda izləyin

instagramda izləyin